Friday, January 19, 2018

NU IH ṬUANMI HRAMPI 5



Mino pawlin an nu le pa ih zumnak (trust) ngah ding an duh heu. Asinain nu le pa ih tuah dingmi a hrampi cu faate pawl zum ding hnakin theithiam sak ding (understand) hi a si sawn. Nu le pa in an faate an theithiam ahcun khat le khat zum awknak a suahpi thei. Cutin theithiam thei ding ahcun thinlung thawn ngaisak (listening heart) thiam a ul. Theithiamnak timi hrangah Hebru ong pakhat cu “shama” ti a si. Nu pawl hi faate pawl hrangah thinlung ihsin ngaisak theitu an si.

1. Nu cu innsang ih “thinlung” a si (The Mother is the “Heart” of the Home).
Baibal in innsang ih “lu” cu “pa” a si a ti. Cuvek in “nu” khal cu innsang ih “thinlung” kan ti thei. “Lu” le “thinlung” cu innsang cangvaihnak ah a ulmi an siih hlawhtling zetih a feh theinak dingah cangvaitu pawl an si. “Lu” lawngin ziangkim a cangvai thei timi ruahnak cu tuihni ah san a man nawn lo. Tuihni ahcun kan ruahmi tinkim hi thluak sungah lawng kan ret nawn lo ih thinlung sung khalah kan ret zo. Ziangruangah tile a thinlung put bangtuk in a nunzia cu a si (Thuf. 23:7). Thinlung in a ulmi cu ‘lu’ hnenah a kuat vekin “nu” khalin a hmu mi le a theih mi kha “pa” hnenah a sim. Cuticun a famkim le a ha deuhmi thuhencatnak an tuahsuak thei. Mah pakhat lawngin kan tawlrel ahcun a famkim thei lo ruangah innsang ah thuron-awk thiam ding a ul.

2. Nu cu zirnak hrangah “tleunak” a si (The Mother is the “Light” of Learning).
Thinlung thawn ngaisak thei dingah nu in a faate pawl ih an sinak, an mizia, an zir theinak le an tuah theimi pawl theithiam in hanso pi ding a ul. Cumi pawl hrangah a pasal thawn a thuron aw in a tak ih cangsuak thei dingah zuampi ding a ul. Faate pawl zirnak ha an ngah theinak dingah nu cu tleunak a si. Baibal sungah, “Ka fapa, na pa ih sim bangin tuah awla, na nu ih zirhmi kha ziangtik hmanah hngilh hlah aw… an lo zirhnak cu a tleu ringring dingih, an nun simnak khan nun daanzia a lo zirh ding,” a ti (Thuf. 6:20, 23).

3. Nu cu “zirtu-zirhtu” a si (The Mother is a “Learner-Teacher”).
Nu tampi cun ka faate pawl zirh dingah ka famkim lo tiah an ruat heu. A hleice in an faate pawl zirsang an thlen tikah ka zirh ban nawn lo an ti heu. Nu le pa timi cu zirhtu hnakin faate pawl thawn zirtu si sawn ding a ul. Nu le pa in an theimi lengih zir dingmi a um tikah faate pawl hrangah cuih dinhmun ih zirh theitu ding an hawlpi a ul. A hleice in nu pawl cu faate pawl cutin an zir theinak dingah thapek thei ringringtu an si. An faate pawl zirhtu si ding tum ringring loin zirtu, zirtlangtu si ding a ulzia theithiam ding hi a thupi zet.

4. Nu cu “siammi pawl khumtu” a si (The Mother is a “Creative Recorder”).
Zirmi vekih cohlan theinak dingah ngankhummi ca/cabu (documented) a um a ul. Faate pawl ih anmai’ ir-awmsuak ruahnak ha tete pawl hi nu cun hatein a fingkhawi sak thei. An siammi pawl hminsin in a thinlung sungah a khum sak ringring. An ir-awmsuak ruahnak a hanso theinak dingah nu in sullam a neimi cabu, cahnah tvp. thawn thazaang a pek thei. Faate pawl ih ruahnak, cangan thiamnak, thianhlimtein um thiamnak le a dangdang pawlah ha sinsin ih hangso theinak dingah nu cu bawmtu habik a si.

5. Nu cu “uanvo pawl sihkhawmtu” a si (The Mother is a “Coordinator of Responsibilities”).
Nu in a hmaisabik a ruat heumi cu “ka faate pawl fimnak an ngahkim ih ka hnauan ziangtin ka hlawhtlin ding” timi hi a si. Faate pawl fimnak ah an nuam ih an uan dingmi uanvo pawl nuam zetih an uan theinak dingah zirhtu habik khal an si. An hnauanmi tete ihsin faate pawl nuam zetih an uan thei dingin a zirh thei. Thuhimnak ah: lungawinak (an rawl ei dingmi pawl zoh in a tawlreltu hnenah lawm ding); felfainak (thilri pawl thianghlim tein tuah, ret tvp.) le pawlkomnak (an thilri hmanmi pawl a retnak ah hatein retsal) timi pawl in zirh-awk a theih. Nu fim pawl cun faate pawl kilkhawi cawmdawl in an pitlin theinak dingah an nunnak ziangkim an thap thluh.

Thunetnak.
A tlunih kan tarlangmi thu 5 pawl hi nu felfai cun an tuah thluhmi a si. Himi pawl an tuah tikah duhdawtnak thawn an tuah ih a innsang ah Pathian thu thawn a khat ih a nom theinak dingah phunzai lo tein a uan thluh a si. Curuangah Baibal in, “Nunau fim pawl in an inn an sak; Asinain a aa pawlin anmah kut lala in an balsiat” a ti (Thuf. 14:1).

~Rev. Dr. Hrang Hmung, D.Min., Ph.D.,
Toungphila, Kalaymyo
May 14, 2017|Sunday|8:30am
Mother’s Day.

No comments:

Post a Comment