Saturday, March 8, 2014

PATHIAN SUNLAWINAK HRANGAH



Baibal caanghril: “Curuangah nan ei ah siseh, nan in ah siseh, ziangthil nan tuahmi kipah Pathian sunlawinak hrangah tuah uh” (1 Korin 10:31).

          Pathian fa kan sinak san a thupibik pakhat cu Pathian hmin sunglawiter dingah a si. Cumi cu Baibal ca sungah in simmi khal a si. Kan ei ah siseh, kan in ah siseh, zingvek kan tuahmi tinkim hi Bawipai’ sunlawinak hrangah a si tiah 1 Kor. 10:31 sungah fiangte’n kan hmu thei.
          Zumtu pakhat ih nitin kan nunnak hi zum lotu pawl thawn bang aw lo dingmi kan si. Zum lotu pawl vekin kan nung ahcun zumtu kan sinak sullam zianghman a um lo. Zumtu tiah a hmin lawng bun aw mi kan si pang ding. Kan nunnak siseh, kan tuahmi, kan uanmi siseh, kan ei, kan in mi ziangkim hi Pathian sunglawitertu ding kan si.
          Jesuh Khrih in leitlun hrangah, (a) cite nan si (Mat. 5:13); (b) tleunak nan si (Mat. 5:14) tiah in ti. Hitin cite le tleunak thawn tahhimnak a peknak cu Pathian sunlawi tertu ding kan sizia langter ding hrangah a si. Midang pawlin kan hatnak an hmu ih vanih a ummi kan Pai’ sunlawi thanghatnak dingah midang hmai ah tleunak kan hmuh a ul (Mat. 5:16).

1. Rah tampi rah in Pathian sunlawi ter ding (Joh. 15:16).
          Rah a rah lomi hnge tla cu a tan heh, a hlon ih a car heh, tiah kan hmu thei (Joh. 15:2, 6). Thingkung kan phunmi hi rah a rah theinak ding hrangah a si.  Pathian in minung a sersiam tikah rah tampi rah in karhzai dingah a si (Seem. 1:28). Theipi kung ah Jesuh Khrih a rat tikah a hnak lawng a hmu tikah tuini ihsin thokin ziang tik khalah rah nawn hlah, a tiih cuvete’n cuih theipi kung cu a ro ih a thi (Mat. 21:18-19). Rah a rah lomi thingkung cu Bawipa in a duh lo vekin minung kan zate’n rah ha rah cio dingah Pathian in a duh a si.
          Rah a rah lomi thingkung cu:
(a) Tan an tuar (Joh. 15:2); (b) Meisa ah hlon a si (Joh. 15:6); (c) A ro ih a car (Mat. 21:19); (d) hathnemnak a um lo, camsiatnak lawng a tuar (Mat. 21:19).

          Minung kan zate’n rahha kan rah theinak dingah:
(a) Khrih thawn pehzom ringring a ul (Joh. 15:5-6); (b) Bawipai’ ongkam vekin kan nun ah hmun ringring a ul; (c) Thlacamnak thawn rah tampi kan rah a ul (Joh. 15:16).
          Kan nunnak ah rah tampi rah in Pathian sunlawinak langter cio dingmi kan sizia hi mang sal uhsi (Joh. 15:8).

2. Ei le in, tuahnak zate’n Pathian sunlawiter ding.
          Ziangtinkim kan tuah a si khalle Pathian sunlawinak ding hrangah a si. Curuangah Paul in “…nan ei ah siseh, nan in ah siseh, ziangthil nan tuahmi kipah Pathian sunlawinak hrangah tuah uh” tiah a simmi kan hmu thei (1 Kor. 10:31). Saam cangantu khalin, “Mi ha lo pawlih ruahnak pekmi a saang lo ih misual lamzin a thlun lotu le Pathian a hmuhsuamtu pawl lakih a tel lotu cu mi thluasuak a si. Bawipa ih Daan thlun cu a lungawinak a si. Cuih daan cu sunzan in a ruat” a ti (Saam 1:1-2).

(a) Kan ei mi hi Pathian sunlawinak hrangah.
          Minung kan zatein kan nunnak hrangah ei kan ul. Asinain kan tonmi pohpoh, ei dingih pekmi pohpoh hi ruat mumal loin ei hruthro ding a si lo. Thuhimnak ah, Kuanza (kuva) kan eimi hi Pathian sunglawitertu a si maw? Khaini, sahdah, tikur pawl kan hmawmmi teh Pathian sunlawinak hrangah a si maw? Cuih kan eimi in teh kan taksa hrangah a hathnempi maw? (Isa. 55:2). A siatsuahter ahcun Pathian sunlawinak hrangah a si hrimrhim lo. Kan theih cio vekin cuih thil pawl in kan hrangah hathnemnak in pe lo, midang hrangah khal hnaihnok tertu sawn a si. Curuangah kan hrial tengteng ṭulmi an si. Cuvekin Bing ei teh Pathian sunglawitertu a si maw? A si lamlam lo, in siatsuahtu sawn a si.  Curuangah kan hrial tengteng a ul.

(b) Kan in mi hi Pathian sunlawinak hrangah.
          In mi kan ti tikah tidai, lakphak, coffee, cawhnawi, thingthei ti a phunphun a tel thluh. Himi kan in mi pawl hi kan taksa hrangah ziangtluk hathnemnak a um timi kan ruat hmaisa a ul. Thuhimnak ah zumthlum (diabetes) nat a neitu in a thlum a in ahcun a natnak a besia ter ding. A hrangah hathnemnak a um lo. Cuvekin zu in, kuak fawp tipawl hi Pathian sunlawinak hnakin  kan taksa ruangpum in siatsuah tertu an si sawn. Midang hrang khalah hathnemnak zianghman a um lomi an si.
          Tuisun ah zumtu tampi cu Baibal kan theizet, siar khal kan siar, kan cohlang ih kan zum ko. Sikhalsehla cuih Baibal ih zirhmi pawl kan nun ah kan hmang duh hrimrhim lo. Theihnak lawngin kan tawp ter. Cutin a si ahcun kan Baibal theimi, siarmi le kan zummi hi kan hrangah ziang hathnemnak a um maw? Kan ruat hat ding a ul ngaingai.

(c) Kan tuahmi hi Pathian sunlawinak hrangah.
          Tuini ah zumtu a ti awmi pawl kan nun daan hi hate’n zohfelsal kan ul. Nitinte’n ziang ka tuah pei? ziangvek pursumnak ka uan pei? khui ram ah ka tlawng pei? ziangmi hnauan ka uan pei timi pawl hencat ding a um tikah Pathian sunlawinak hrang hnakin kanmai’ hathnemnak ziangzat a um ding? Ziangtluk ka hlawk thei ding? Sumpai ka ngah tam thei ding maw? tipawl zohin thu kan hencat heu.
          Zumtu pakhat cu hnauan ding pakhat khat kan ruat tikah himi ka hnauanmi in Pathian sunlawinak hrangah kan uan ahcun hlawhman a tam le a mal ah kan buaipi lo ding. A hleice in Pathian hnauantu pawlin thlahlawh zohin hna kan uan lo ding. Pathian hrangah kan nunnak pek awk taktak in uan ding kan si sawn.
          Hna pakhat uan dingin kan ruat tikah leitlun mit le thinlung, thluak le ruahnak thawn kan hliakhlai heu ih paisa tampi ngahnak, dinhmun sangzet co ding hi thupi ah kan hril sawn heu. A dik nasa. Sumsaw le dinhmun sang neih ding hi a ulzetmi a si ko.  Sikhalsehla zumtu tampi cu sumsaw tampi ngah in an um na’n a netnak ah hloral le siatsuah tlaksiat in nun a liamtu tampi hmuh a si tikah riahsiatza ngaingai a si. Pathian sunlawitertu ah an rak si ta lo cuteh.
          Hnauan ha le dinhmun sang a thlen hlanih mifel, zumtu ha tiih ruahmi hrekkhat pawl cu dinhmun sang le lianzet ih an um tikah an hngal, zu le sa an nomceen in an um, an puar thau ih a netnak ah Pathian thei nawn lotu tampi an um.
          Kan nunnak, kan tuah, kan uanmi pawl hi ziangvek dinhmun a va si hmanah, ram sungah zonzai zet ih hna kan uan ah siseh, ramdang ramleng ah ziangvek hna kan uan ah siseh, kan tuahmi le uanmi pawl hi Pathian sunlawinak ah si ding hi a thupi zet. Zumtu pawl ih kan nun daan ding khal a si.

Thunetnak:
          Tuini ah zumtu kan sinak le kan dinhmun hi hatein zohfel aw in kan rem awk a ul zet thlang. Daithlang in um huahhi men ding a sin awn lo. Zumtu kan si tiah nasazet in kan aupi heu nain zum lotu pawl thawn zianghman kan dang cuang lonak zawn tampi a um heu ko ding. Kan nun kan zoh aw tikah Pathian sunlawinak hrangah rah ha kan rah maw? kan ei, kan in le kan tuahnak ziangkim ah teh Pathian kan sunglawiter maw? kan thangsiat ter sawn? Hi pawl hi thinlung takte’n ruat aw in kan nun kan cekfel awk a ul. Paul ih simmi bangin kan ei ah siseh, kan in ah siseh, ziangthil kan tuahmi kipah Pathian sunlawinak hrangah tuah cio uhsi.
Duhdawtnak le duhsaknak thawn,

Rev. CJ Hrang Hmung, D.Min., PhD.,
Manila, Philippines.
08.03.201411:50 pm.