Baibal
Caanghril:
“Thinglamtah parih Khrih thihnak thu hi a hloral cuahcomi pawl hrangah cun
aat-hna men a si. Sikhalsehla rundam lai reromi kannih hrang ahcun Pathian ih
cahnak hmual a si” a ti (1 Kor. 1:18).
Baibal
siarbet:
1 Kor. 1:18-25; 15:3; Mipum. 21:4-9; Is. 53:3-5
Baibal ca sung kan siar tikah
hminthang zetmi tlang tampi a um. Cumi tlang pawlih thuhla mallai kan zoh
hmaisa ta ding.
A hmaisabik tlang cu Sinai tlang a si
(Suah. 19:1-3). Cuih tlang ah Pathian in a miphun Israel miphun pawl hnenah
Thukham Pahra a pek (Suah. 20:1ff).
A pahnihnak tlang cu Tabor tlang a si.
Cuih tlang parah kan Bawipa Jesuh Khrih ih hmuihmel a thleng aw (Mat. 17:1ff).
A pathumnak tlang cu Hermon tlang a si.
Himi tlang hi Israel pawlin an uarzet ih a tu le a tu an sim ringringmi tlang a
si (1 San. 5:23).
A palinak tlang cu Zion tlang le
Gerizim tlang an si. Himi tlang pawl thu ah Israel miphun le Samaria miphun
karlak ah Pathian biaknak thuthawn pehpar aw in veitampi thu an el awk ttheu a
si. Gerizim tlang hi Samaria miphun pawlin an co ih Pathian an biaknak hmun a
si.
Himi tlang pawl hnakin a
hminthangbikmi tlang cu Calvary (Golgotha) tlang a si. Himi tlang hi a mawinak,
a sannak ruangah a hminthangmi a si lo. Kan Bawipa Jesuh Khrih thihnak hmun
tlang a si ruangah a hminthangmi a si. Himi tlang ah Jesuh Khrih in thihnak a
tuar nain cuih thihnak nehin minung pawl kumkhua nunnak a phurh ruangah a si.
Cuih tlang parih a ummi Thinglamtah thu cu tuisun tiang huham a nei hrih. Mi a hip nasa hrih. Ziangruangah a si pei?
1. Thinglamtah
ihsin Pathian in minung pawlih sualnak a langter.
Pathian ih minung pawlih kan sualnak,
kan borhhlawhnak hmuahhmuah cu Jesuh Khrih an thlainak thinglamtah ah a
langter. Cuih thinglamtah parah hi leitlun ih duh a nungbikmi le duhdawt
zaangfahnak thawn a khatmi pa cu nasazet in an hrem hnu ah an that. Paul in
cuih thinglamtah cuan phah in a mitthli thawn, “Khrih cu kan sualnak ruangah a
thi” a ti (1 Kor. 15:3). Cuti ih nang le keimah sualnak hrangah a langmi
thinglamtah zoh in “ka hrangah a si lo” ti’n zoin a sim ngam pei?
Sualnak timi hi a phunphum in
simfiang theih a si. Thinglamtah cu cuih sualnak ih man a si. Thutthimnak ah; mi
pakhat cu zuri zet in mawttaw a mawng ih a nupi le faate pahnih a phur.
Tuahmawhnak an tong ih a nupi le a faate 2 cu an thi. Cuih zuri pa cun, “ka
sualnak hi ziang siar lo le hngilh in ka um thei khalle cuih sualnak ruangih a
rahsuahmi ka nupi le faate 2 ih ruak ka zoh tikah ka sualnak ziangtluk in so a
tum ti ka theifiang a si” a ti tengteng ko ding.
Calvary tlang parih thinglamtah
khal cubangtuk tthiamtthiam a si. Pathian in Jesuh Khrih ih thinglamtah cu kanmah
hmu thei dingah a thlai ih “Nan zate’n misual nan si” tiah a phuanglangter a
si.
2.
Thianglamtah ruangah minung in kanmah le kanmah kan run-aw thei lozia a
langter.
Minung in kanmai’ sualnak zate ihsin
kanmah te’n luat theinak dingah kan tuah thei ahcun rundamtu kan ttul lo ding.
Thinglamtah khal a um lo ding.
Sikhalsehla kanmah te’n kan sualnak ihsin kan luat thei lo. Luat dingah
kan tuah thei lo. Curuangah thinglamtah a langnak a si. Cuih thinglamtah ih
luangmi Bawipai’ thiisen in kan sualnak hmuahhmuah a thiangfaiter thluh.
Mipum siarnak 21:4-10 kan siar tikah Israel mipi an natnak ihsin damnak an ngah theinak dingah Moses in dar rul a thlai. Lunghak in a zoh duh lotu cu an dam lo. Cuih dar rul thlaimi cu dam a duhtu in an zoh tikah damnak an ngah. Bawipa Jesuh in cumi thu sirhsan in, “Moses in nelrawn ah fung parih dar rul a thlai bangtuk in Milai Fapa khal thlai a si ve ding,” tiah a ti (Joh. 3:14). Johan 12:32 ah, “Leilung ihsin khai ka si tikah mi hmuahhmuah ka hnenah ka hip thluh ding,” tiin a um. Ezekiel 18:4 ah, “Sualnak a tuahtu cu a thi ding” tiah kan hmu thei. Paul khalin Rom 6:23 ah, “Ziangahtile sualnak ih hlawhman cu thihnak a si; sikhalsehla Pathian ih laksawng cu kan Bawipa Khrih Jesun thawn kan pehzom awknak thawngin kumkhua nunnak a si” a ti. Sualnak kuttang ah a cang thei nawn lomi kan zaten rul zuk thawn a bangin thinglamtah in kan hmufiang dingah a langter a si. Misual ka si ti thei aw in Bawi Jesuh thawngih in tuahsakmi Pathian ih zaangfahnak, duhdawtnak, lainak thinpemnak pawl theifiangin siirnak thinlung taktak thawn thinglamtah hramah kuun in, khukbik in pan cio ding kan ttul a si.
3.
Thinglamtah ah Pathian ih cem thei lomi a duhdawtnak a langter.
Pathian ih duhdawt zaangfahnak liolio
ruangah kan sualnak a zate’n thinglamtah ah phurh a si thluh. Cuih thinglamtah
par ahcun kan sualnak zate ai-ah Bawi Jesuh in thihnak tuarin luatnak in
tuahsak. Misual kan siih sual thukpi sungih in runsuaknak a si. Curuangah cuih
thinglamtah ahcun, “Nazareth mi Jesuh, Judah Siangpahrang” (Joh. 19:19) ti loin
“Pathian in leilung hi a duhdawtzet ruangah a Fapa neihsun a pek ih amah a
zumtu hmuahhmuah cu thi loin kumkhua nunnak an co ding” (Joh. 3:16) tiah ngan
dingmi a si sawn. Cuih duhdawtnak ruangah mi tampi ih nun a thlengter. Kum 2000
leng lo a reizo na’n tuini tiangah hmual a thei thotho. Cuih duhdawtnak cun
Pitercu ngakaitu ihsin kawhhran ih lunghrampi ah a tuah. Paul khalin, 2 Korin
5:15 ah, cuih duhdawtnak in ka nung sal, a ti. Cuih duhdawtnak cu kum zabi 4
laiah misual hminthang Augustine ih nun a thlengter ih mi ropi ah a canter. Assisi
khua ih milian fapa Francis ih nun a thlengter. DL Moody, Hudson Taylor, William
Carey, Adoniram Judson tei nun pawl a thlengter. Tuni tiang misual ka si, ti
thei aw in cuih thinglamtah parhih duhdawtnak hmual a langih nung a thleng
rero. Thinglamtah cu Pathian ih cahnak hmual taktak a si.
Thunetnak.
Isaiah 53:3-5 kan siar tikah, “Amah cu
kan hmuhsuammi le kan hnonmi a si. Natnak le harsatnak a tuar. Zokhal in a zoh
hman an zoh duh lo. Zianghman a si lo tiah kan umsan menmi a si. Asinain amah
cu kan zonzaihnak tuartu a si. Kan natnak phurtu khal a si. A zonzaihnak le a
tuarnak pawl cu Pathian ih hremnak a si tiah kan ruat. Sikhalsehla kanmah ih
sual ruangah hriamhma a pu. Thil ttha lo kan tuah ruangah vuaknak a tong. Hremnak
a tuarmi cu kan damnak a si. Vuaknak a tuarnak cu kan rundamnak a si”, tiah kan
hmu. Thianglamtah parah Bawipa Jesuh ih a tuarnak hi nang le kei hrangah
kumkhua nunnak a si. Rumdamnak a si. Curuangah Paul in, “Thinglamtah parih
Khrih thihnak thu hi a hloral cuahcomi pawl hrangah cun aat-hna men a si.
Sikhalsehla rundam lai reromi kannih hrang ahcun Pathian ih cahnak hmual a si”
a ti (1 Kor. 1:18). Cuih thinglamtah cu na hrang, ka hrangah a si. Khirh in a
nunnak pekin a duhdawtnak langter in a tuar zo. U le nau, Pathian ih cahnak
hmual in a lo uk cia mi na si ti na theifiang aw zo maw?
Duhdawtnak
le duhsaknak thawn,
Rev.
CJ Hrang Hmung, D.Min., Ph.D.,
Manila
(The last day in Manila)
April 18, 2014 (Good Friday).