Baibal
caanghril: “Ziang thuhla hmanah donhar in um
hlah uh; thla nan cam tinte in nan ṭulmi cu Pathian hnenah dil uhla lungawi
aipuang tein dil uh. Cuticun minung ruah ban lomi Pathian ih daihnak in nan
thinlung le nan ruahnak cu Khrih Jesuh ah himte in a kilkhawi ding” (Filipi
4:6-7).
Kawhhran hramthok pek laiah Khristian biaknak
cu thuneitu pawlin an duh hrimrhim lo. Curuangah cuih caan laiah zumtu va si
ding cu nunnak pek-awk thawn a bang aw. Filipi kawhhran khal thinlung rethei
ding tampi a nei ve. Khristian an thokpekte a si ruangah ṭihphan ding tampi a
um. Hremnak a phunphun a um ruangah mi hrekkhat cu an donhar, an beidong.
Zirhnak dik lo a phunphun khal a suak. Nunnak a siatsuah theitu thil tampi a
um. Paul le a rualpi pawl khal thawngthlak tiang an tuar. Hivek caan laiah Paul
in, “Ziang thuhla hmanah donhar in um hlah uh; thla nan cam tinte’n nan ṭulmi
cu Pathian hnenah dil uhla lungawi aipuang tein dil uh” tiah a forh hngai.
Pathian hnen thla an cam tikah daihnak le hnangamnak an ngah thei. M.R. Vincent
timi pa in “zumtu pawl thlacamnak cu daihnak le hnangamnak a si,” a ti.
Thlacamnak sullam le thlacam daan pawl kha mal lai in kan zoh tlang hrih ding.
1. Thinlung tak
thawn thlacamnak.
Thla kan cam tikah vaivuam lo tein
thinlung tak thawn thlacam ding a ṭul ngaingai.
“Thla nan cam tinte in nan ṭulmi cu Pathian
hnenah dil uh”, a ti bangin kan ṭulmi cu
thinlung takin kan dil dingmi a si. Pathian cu a cakmi Pathian a si vekin kan
dilmi hi a tumtuk ti a um lo. Cule Pathian hrangah a fate tuk, sim tlak lo tuk,
timi a um fawn lo. Kanmai’ sinak zate kha Pathian hnenah kan pek thluh a ṭul. Hannah ih nunnak kan zoh tikah a sinak a zate’n
mitthli thawn a pek-aw thluh (1 Sam. 1:15). Nauhak in a nu le pa hnenah a
duhmi, a thinnomnak, a riahsiatnak le a hmuhtonmi pawl a zate’n a sim thluh ṭheu. Ziangvek thil fate zet a ton khalle a nu le pa
hnenah a sim. Ṭihphan dingmi a ton tikah a nu
le pa hnenah a tlan. Ka nu le pa in ka hrangah ziangzongza in tuahsak thei
thluh tiah a rinsan. Nauhak in a thinlung sungah thupmi zianghman a nei dah lo.
Cuvekin kanmai’ sinak a zate’n Pathian hnenah thlacamnak in kan phuan ding a ṭul a si. Filipi kawhhran in an thin bangnak le an ṭihphannak hmuahhmuah kha Bawipa hnenah an thinlung
tak thawn thla an cam ahcun daihnak le hnangamnak nan ngah ding a si, tiah Paul
in a zirh duhmi a si.
2. Midang le
Mai’ hrangah thlacamnak
Pathian hnenih thla kan cam tikah kan
duhmi le kan ṭulmi pawl kan dil ding. Sualnak
kan tuahmi hrangah siseh, tuini kan ṭulmi
hrangah siseh, hmailam ih kan nunnak hrangah siseh Pathian duhnak vekin le
lamhruainak a um theinak ding hrangah kan dil ṭul
a si. Pathian kan hnenah a um ringring ti khal thei ringring kan ṭul. Kan sinak pawl ṭhate’n
ruat aw, cekfel aw in Pathian hnenah kan sinak zate’n thup loin phuan thluhin
thlacam ding a thupi zet. Cun kanmah hrang lawng si loin midang hrang ah thlacam
sak hi a thupi ngaingai. Kanmah vekin harsatnak a tongmi pawl, thinlung rethei
le zonzai beidong in a umtu pawl hrangah thlacamsak ding a ṭul zet. Tangdornak thinlung le thinlung thiangte’n
Bawipa kan fuk ahcun daihnak le hnangamnak in pek tengteng ding. Kawhhran
hrangah siseh, zumtu zate le zum lotu hrang tiang thlacamnak kan neihsak ding
hi a thupi ngaingai.
3. Pathian
hnenah lungawi thusimnak
Pathian hnenah lungawi thusim hi
thlacamnak sangbik a si. Ziangvek dinhmun nan thlen hmanah Pathian hnenah
lungawi thu sim uh, tiah Paul in a sim. “Cat loin nan
lungawi uh; thlacam ringring uh. Ziangvek dinhmun khalah lungawi thu sim uh.
Cucu Khrih Jesuh ah Pathian ih a lo duhsakmi a si”, a ti (1 Thess. 5:16-18).
Vei tampi cu kan ṭulmi
lawng kha atu le atu kan dil ṭheu na’n kan ngah tikah lungawi thu sim ding kan hngilh ṭheu. Pathian duhdawtnak cu sim
hrih loin thlacamnak caan ṭha kan ngahmi hrang hrimhrim ah lungawi thu sim dingmi kan si.
Pathian in kan parah a thlen termi pawl hi kan hrangah a ṭha thluh ko tiah kan ruat ih
kan pom thei ahcun Pathian hnen lungawi thusim ding hi a harsa hrimhrim lo.
4.
Pathian in kan hrangah a ṭhami a thei thluh.
Thla
kan cam tikah kan ruahmi vekin kan ngah lo caan tampi a um ṭheu.
Cuvek caan ah Pathian in kan thlacamnak in theisak lo a si, tiah kan vuihram ṭheu.
Cumi cu a dikmi a si lo. Thlacamnak in kan dilmi kha Pathian n kan hrangah a ṭha
bik a si maw a si lo ti hi a thei thluh. Kannih minung cun kan duhmi lawng kan
thei. Cuih kan duhmi hi kan hrangah a ṭha
lomi khal a si thei. Pathian cu duhdawtnak a si. A duhdawtmi a faate pawl
hrangah a ṭha bik in
tuahsak ringring. Pathian cu fimnak Pathian a si fawn. Kan hrangah a sia a ṭha
a thei cia thluh. Pathian cu ziangzongza sersiamtu a si. Curuangah Pathian
duhdawtnak, Pathian fimnak le Pathian cahnak pawl zumfek in kan dilmi cu
Pathian khalain kan hrangah a ṭha
bik a timi pawl in pe tengteng ding a si.
5.
Minung ruah ban lomi Pathian ih daihnak.
Pathian in a sersiammi minung pawl ih
thinlung a thei thluh. Minung ih ruah ban lomi thil pawl hi Pathian cun a thei
thluh. Kan hrangah ziang a ṭha
bik timi khal a thei. Leitlun kan nunnak caan tawite sungah nomnak le
lungawinak lawng a si cawk lo. Harsatnak, riahsiatnak, ṭahnak
le mitthli tlaknak kan ton caan tampi a um. Himi pawl hi kan nunnak famkimtertu
pawl an si. Ziangvek dinhmun kan thleng khalle Pathian hnenah zumfeknak thawn
thla kan cam ahcun lungawinak le hnangamnak in pek tengteng ko ding. Himi hi
leitlun in a lei thei lomi a thukmi Khristian zumnak a si. Minung kan ruah ban
lomi phen ah Pathian ih daihnak a um. Cumi cu kan hrangah a famkimmi a si.
Thunetnak.
Zumtu pawl hnenah thlacam thu thawn
peh aw in sim ciamco ding tampi a ṭul
nawn lo ding. Thlacam daan a phunphun a um. Baibal sungah thlacam a phunphun
kan hmu thei. Kan thlacamnak ruangah ah kan nun ih kan tepmi le kan
hlawhtlinnak tampi a um ko ding. A thupi bikmi cu kan thlacammi pohpoh hi
zumfeknak le lungawinak thawn kan cam ahcun kan biakmi Pathian khalin amah duh
daan in in pe tengteng ṭheu.
Kanmai’ duh daan si loin Pathian duh daan hi kan nunnak ah a kim ringring a si.
Duhdawtnak le duhsaknak
thawn,
Rev. CJ Hrang Hmung, D.Min.,
PhD.,
Manila, Philippines.
06.04.2014|01:19 am.