Baibal
caanghril: “Himi cu
profet ih a rak sim ciami kimternak dingah a si. Profet cun: ‘Zion khuapi khi
sim uh, Na siangpahrang cu na hnenah a ra lai; Amah cu mi lungnem a si ih laak
parah a to. Laak note parah a to a si, ti uh,’ tiah a ti” (Matthai 21:4-5).
Baibal siarbet: Luka 19:32-38;
Johan 12:12-19; 18:37.
Bawipa Jesuh le a dungthluntu pawl cu
thuthangṭha phuang in khua pakhat hnu pakhat an
feh vivo. Jerusalem khuapi lam panin an feh vivo a si. Bawi Jesuh Khrih in
Jerusalem khuapi sung a luh daan hi Rom siangpahrang le ralbawi pawlih nehnak
thawn luh daan thawn an bang aw lo. Rom siangpahrang le ralbawi pawl khuapi
sung an lut tikah hmai ah fehtu, kiangkap ihsin kiltu le dunglam ihsin thluntu
tampi thawn vui to phahin, rang to phahin sunglawizet in an lut ṭheu. Hngalzet le puartharzet in an lut ṭheu. Sikhalsehla Bawi Jesuh cu Jerusalem khuapi a luh
tikah tangdornak langter in laak note to phah in a ra lut a si.
Hitin
a cang dingmi thu hi Profet Zekhariah cun hitin a ngan cia: “Nan lungawi uh,
Zion mi pawl, nan lungawi uh! Lungawi in au ciamco uh, Jerusalem mi pawl! Zoh
uh, nan siangpahrang a r alai! Nehtu a si ih nehnak thawn a ra; Asinain
lungnemmi a siih laak parin a ra; Laak note, laakpi ih faate to in a ra a si”
(Zekhariah 9:9-10). Bawi Jesuh a luh daan cu Profet pawlih sim cia mi a
famkimnak a si. Palm Sunday (Tumkau nipini) thu thawn peh aw in a tanglam
thuhla pawl kan zoh ta hrih ding.
1. Siangpahrang
sinak langter dingah Jerusalem ah a lut.
Bawi
Jesuh cu siangpahrang dingah a suakmi a si (Mat. 2:2). A suah laiah a zohtu
pawl in siangpahrang a si tiah laksawng sunglawi a simi sui, frankincense
rimhmui le mura zihmui pawl an kengih khukbil in an biak (Mat. 2:11). Herod cun
amah dinhmun longtu dingah a ruatih nauhak tampi a that hngai (2:16). Mi tampi
in Bawi Jesuh cu an siangpahrang ih tuah dingah hramhram in kai an tum (Joh.
6:15). Curuangah Jerusalem ah Bawi Jesuh a luhnak thu hi David le siangpahrang
zate ih hmanmi nehnak thantar langter dingah khua sungah a lutnak a si. Hinah
hin Bawi Jesuh in amah kha siangpahrang ah an retmi thu ah a kham hngai lo.
Culawng si loin thuneitu a sinak langter dingah Biakinn ah a lut (Mat. 21:12).
Biakinn cu thlacamnak inn a sizia a langter fawn (Mat. 21:13; Is. 56:7).
Thuneitu a sinak langternak ah nauhak pawlin “David Fapa cu thangṭhat uh” tiah
an au (Mat. 21:15).
2.
Thlarau lam Siangpahrang a si.
Bawi
Jesuh in siangpahrang dinhmun a lak tikah leitlun khawvel siangpahrang sinak in
a si lo. Pathian duhnak cu leitlun ah a kim theinak dingin a tuahsuaktu thlarau
lam siangpahrang a sizia a lang a si. Laak to in a lutnak ih sullam cu
duhdawtnak le daihnak siangpahrang a sizia langternak a si. Cumi cu Pathian
uknak dinnak hrangah a si. A simmi zate kan zoh tikah lei tisa thu hnakin
thlarau lam thu lawng a si. Pathian duhnak hi ziang a si timi khal fiangzet in
a sim thluh hngai a si.
3.
Nunnak liamtu Siangpahrang a si.
Bawi
Jesuh cu leitlun a nun netabiknak thla 6 sung cu amah dungthluntu pawl thawn an
um tlang a si. Cutin an um tlang tikah Pathian uknak thuhla lawnglawng a zirh,
a sim a si. A nunnak liam ding thuhla a
sim tikah a dungthluntu pawl hmanin an theifiang thei lo. Mi tampi an bei a
dong thluh.
Sikhalsehla
a thok lam ih an theifiang lomi cu Thlarau thianghlim ih zirhnak thawngin neta
ah an theifiang sal a si. Thlarau lam siangpahrang a sinak an theifiang, kan
theifiang thei a si. Tumkau nipini (Palm Sunday) ah Jerusalem khuapi sungih
Jesuh Khrih a luhnak thu hi mi tampi cun thupi lozet ah an ret. “Hipa cu
Galilee ram Nazareth khuami profet Jesuh a si” (Mat. 21:11) an ti. Asinain
Farasi pawl cun, “Zohhnik uh, leilung pumpi in a thlun zo hi” tiah an phuang
(Joh. 12:19). Tuini ah Jesuh Khrih zumtu minung tampi a karhzai zo a si.
4.
Khawvel siangpahrang a si lo.
Bawi
Jesuh in, “Kei ka uknak ram cu hi leilung tlunah a si lo”, tiah fiangte’n a sim
(Joh. 18:36). Pilat in, siangpahrang cu na si ngai maw? tiah a sut. Cutikah
Jesuh in, “Nang cun Siangpahrang na si i ti. Leilung ih ka suahsanmi le ka
ratsanmi cu thu pakhat lawng a si; cumi cu thutak sim ding hi a si. Thutak
sungih a ummi hmuahhmuah cun ka thu simmi an ngai a si,” tiah a sawn (Joh.
18:37). Mi tampi cun an ruahmi vekin khawvel siangpahrang a si lo zia a simmi
an thei tikah awloksong in an um. Sikhalsehla thutak ih hrampi cu Jesuh Khrih
amah hi a si. Mi tampi in an el, an hnong ko nain a netnak ah Jesuh Khrih hnenah
kan kirsal thluh thotho a si.
Thunetnak.
Tumkau
nipi ni (Palm Sunday) ah Jesuh Khrih cu Jerusalem khuapi sungah a lut. Hinah ahhin
tumkau hnah (palm leaf) ih langtermi cu ‘nehnak’ a si. Thinglamtah cu ‘sunralnak’
a sizia khal kan theifiang cio. Zumtu pawlin Palm hnah lawng kan uar ahcun kan
zumtu sinak cu rei a hnget thei lo ding. Sikhalsehla ‘nehnak taktak’ a langnak
hmun cu sal dinhmun la in a ratu Jesuh Khrih in thinglamtah parah kan sualnak
ai ah in tuarsak thluh ruangah a si. Palm hnah hmangin ‘hosana’ tiah a autu
pawl lala in an ruah vekin thil a cang lo tikah ‘thianglamtah parah that uh’
tiah an au sal. Curuangah zumtu pawl nitin kan nunnak ah ‘nehnak’ kan tonmi ah
lungawi in um men loin ‘Jesuh Khrih thawn pehzom ringring in kan nun pumhlum kan
ap ringring a ṭul’ a si.
Duhdawtnak le duhsaknak
thawn,
Rev. CJ Hrang Hmung, D.Min.,
PhD.,
Manila, Philippines.
13.04.2014|07:55 am.
