Saturday, December 13, 2014

ZUMTU KAN NUNNAK AH THILTTHA TUAH ZUAM UHSI


Baibal Caanghril:
“Thunetnak ah, ka u le ka nau pawl, a tthami, porhtlak a si mi, a taktak a si mi, upat tlak a si mi, a dikmi, a thianghlimmi, duhnungza a si mi le hmintthatnak a petu thil pawl thawn nan thinlung cu khatter uh” (Filipi 4:8).

Thuhmaihruai
Filipi Cakuat hi Lungawinak cakuat a si tiah a tlangpi in kan thei cio. Cumi lawng si loin zumtu Khristian nun ih kan nunpi ding a thupi zetmi pawl khal Paul in a sim hrih. Cuih nun daan ding pawl cu kan zoh tlang hrih pei. Paul in Filipi kawhhran hi zohtthim a tlakmi le porh a tlakmi kawhhran si ter ding hi a duhsak hrimhrim ko. Nitin an nunnak ah Jesuh Khrih in tuah hngai seh, ti a duhmi nun daan in nun ding kha a duhsakmi a si. Cule Khristian zumnak cu mithmuh le kuttham theimi thil ttha pawl tuah in a dikmi sinak pawl kha mi hmuahhmuah in an thei ding kha a duh fawn. Pathian thu sungah kan nung tik lawngah hnangam daihnak kan ngah thei ding. Pathian thu sungah kan nung tik lawngah thil ttha pawl kan ruat thei ringring ding. Kan thinlung sungah a cam ringring ding. Curuangah zohtthimtlakmi nun daan ding pawl kha a sangsang in a sim hngai a si.

1. A tthami, porhtlak a simi (good report/praise):
Pathian in a tthami tuah hai seh, tiah in duhsakmi pawl tuah thei tikah porhnak kha a si. Grik ttong in “euphema” ti a siih “midang ih theih dingah a nuammi” tinak a si. C. Kingsley in “hmintthatnak” a ti. Minung pawlin thil ttha lo tampi kan tuah. Pathian hmaiah fihnungmi thil tampi kan sim. Kan nunnak in Pathian duh lomi kan tuah ringring ttheu. A tthami tuah hi Pathian ih duhmi a si. Filipi kawhhran sungah a tthami tuahtu tampi an um. Porhtlakmi pawl an si. Tuisan zumtu lak khalah a tthami tuah ruangih porhtlakmi zumtu tampi an um. Pathian in porhtlak a timi cu a lenglam zohnak lawng si loin sunglam nunnak, ziaza le thlarau in Pathian duhnak a tuahmi, thil ttha a tuahtu pawl kha sim duhnak a si. A caancaan ahcun leitlun mit in a palh a si, tiah kan ruatmi pawl hi Pathian hmaiah miding, mi ttha an si. Pathian in minung thinlung sung lawng a zoh ttheu. Minungpi pawlih porh le lawmmi hnakin Pathian ih porh le sunloihmi si ding hi Paul ih sim duhmi a si.

2. A taktak a simi (true):
Leitlun ah a taktak a si lomi thil tamtuk a suak. Kawl ttongin attuh (အတု)an tiih a lem a si lole a taktak a si lomi thil hmuahhmuah kha a sim duhmi a si. Thilri lawngah a si lo, minung khal kan nunnak ah a taktak in a nung lomi tampi kan um. Cun zirhnak a phunphun a suak ih a dik lomi le thuphan zirhnak khal a um. Filipi khua ah Paul ih zirhnak thuthangttha kha a dik lo, tiah a dotu zirhnak khal a um. Mi a bummi le thuphan zirhnak khal a um. Tuah thei lo dingmi kha tuah thei ding vekin thu a kamtu khal an um. Daihnak le hnangamnak kan lo pe ding tiah thuphan thawn midang a zirhtu khal an um. Kan leitlun hi a taktak a si lomi thil in a khat thluh. Curuangah Paul in a taktak a simi cu Jesuh Khrih ih thuthangttha lawng a si. Cumi thuthangttha in tuah ter in duhmi nunnak kha a hmaan bikmi le a hmunmi thil a si tiah a sim hngai a si.

3. Upat tlak a simi (noble):
Himi ttongfang hi Grik ttong in “semnos” ti a siih a sullam leh ding a harzet. Falam Baibal cun “upat tlak a simi” tiah a let. RSV in khal “honorable” tiah a let ve. KJV cun “honest” a ti ih dingfelnak thinlung a neimi a ti duhnak a si. Mi pakhat in thuphan a sim ahcun midang ziang siar lonak a si. Thuphan sim duhnak a um lomi, dingnak thinlung le khuaruah daan khi upat tlak a simi kha sim duhmi a si. Miding cun midang an bum dah lo. Midang hrangah thil ttha tuah duhnak a neimi le a tuahmi an si. Midang hrangah harnak an tuah dah lo. Tikcu caan her vekih an ruahnak a thleng theitu pawl cu upat tlak an si dah lo. Ziangvek dinhmun a thleng khalle dingfelnak kha ttanpi in an ttongkam, an nun daan ah midang hrang thil ttha a tuah ringringtu le zawnruahnak le duhdawtnak a neimi, upat ttihzah tlakmi pawl kha sim duhnak a si. Hi bangtuk zumtu ttha an si theinak dingah Paul in a zirh duh hngaimi a si.

4. A dikmi (just):
Pathian cu dingnak a siih thu a tthen tikah dingfelnak thawn a tthencat ttheu. Grik ttong in “dikaios” ti a siih Pathian hnenah pek a simi le minung hnenah pek ding leiba a neihmi kha a sinak vekin a pekmi kha sim duhmi a si. Acozah hnenah pek ding siah pawl cu famkimtek pek le Pathian hnenah pek dingmi thawhlawm kha hlep loin pek ding hi a thupizetmi a si. Tuah ding a ummi kha dingte’n an tuah tikah lung nuam lo ding zianghman a um nawn lo. Pathian cu thlarau a si ruangah amah kan biak tikah thudik le thutak thawn kan biak ding a si (Joh. 4:24). Thil um daan le a hman daan vekin tuah kha Pathian ih duhmi a si. Thil kan tuah tikah dingfelzet ih ttuan ding kha zumtu hrangah a ttulmi lungput a si, tiah sim duhnak a si.

5. A thianghlimmi (pure):
Thinlung thianghlimnak lam kha sim duhmi a si. Thinlung borhhlawh cingin Pathian ton theih a si lo. Thinlung thiangmi cu lungawimi an si. Ziangahtile Pathian kha an hmu ding (Mat. 5:8). Grik ttong in “hagnos” ti a siih a lenglam taksa thiannak si loin Pathian duhnak vekih a nungmi pawl an thinlung thiannak le thinlung mawi an neihnak kha a sim duhmi a si. Khristian nunnak ah a thiangmi thinlung cu a ttul hrimhrim ko. Midang in puarthaunak, ziangsiar duh lonak, soiselnak pawl an neih khalle midang parah duhdawtnak le thianghlimnak thinlung put a nei theimi kha Jesuh Khrih thuthangttha ah canter ding ah Paul in a fialmi a si.

6. Duhnungza a simi (lovely):
Himi hin duhdawtnak famkim neih hi a sim duhmi a si. Grik ttong cun “prosphile” ti a siih a sullam cu “duhdawtnak a umnak” kha a si. Hmun tampi ah huatnak, lehrulnak, thangsiatnak, ttihphannak tampi a um. Cumi sungin duhdawtnak thinlung a um thei ding kha Paul in a sim duhmi a si. Moffatt in “midang thinlung a nuam tertu” tiah a let. Jesuh Khrih ih thuthangttha in in fialmi cu midang parah duhdawtnak, zaangfahnak, zawnruahnak le ngaithiamnak neih thei ding kha a si.

7. Hmintthatnak a petu thil pawl (excellence):
Ziangkim kan tuahmi poh ah a tthabik tuah zuam ding a ttul. Zumnak lam ah a ttha bik, tuahnak lam ah a ttha bik, zohtthimtlak nun neih pawl hi hmintthatnak a petu thil pawl an si. A duhdawt aw-mi, a tthami, a dikmi, a dingmi, upat tlakmi, a thiangmi, duh a nungmi nun daan pawl kha an nunpi dingah a ttulzia kha seherhnak tumpi thawn a zirh hngaimi a si. Tuini zumtu kan nunnak khalah hi bangtuk thil ttha tuah hi a ttul taktakmi thil pawl an si. Hmintthatnak a petu thil pawl tla an si.

Thunetnak
William Barclay in, minung pawlin sui, ngun, hlawnthil, inn le lo, sinak, thuneihnak, hminthannak timi pawl lawng kan ruat tikah khawvel tisa duhnak sal ah kan tang. Khawvel mi bangin kan nung, a ti. Cumi pawl thawn Pathian thu sungah nung a theih lo. Pathian thu sungah kan nung theinak dingah cuih khawvel thil duhnak hmuahhmuah kan sup aw thei a ttul ti hi zumtu pawlin kan thei cio dingah a thupi zet. Zumtu kan si vekin Pathian ih duhnak ziang a sit i theiin nunpi dingmi kan si. Zumtu pawl kan nun daan zohin zum lotu pawl hrangah thazaang a si theinak dingah le Khrih hmel a lang theinak dingah kan nunnak ah thilttha tuah ding hi zuam ringring cio uhsi.

Duhdawtnak le duhsaknak thawn,

Rev. CJ Hrang Hmung, Ph.D.,
Camkhat Yangon.
November 16, 2014|Sunday|3:30 pm.

No comments:

Post a Comment