Saturday, December 13, 2014

NOAH SAN LAI VEKIN

Baibal caanghril:
“Noah sanlai ih a rak can zo bangin Milai Fapa sankhal ah a cang ve ding. Noah a long sungah a lut ih tilik a tlungih mi hmuahhmuah an thih ttheh hlan tiangin mizapi cu an nuam, an ei an in ih an tthi aw rero lai” (Luka 17:26-27).

Baibal ca a siartu hmuahhmuah in “Noah Longpi le Tilik” thu hi nauhak lai ihsin kan thei ciomi a si ko ding. A hleice in “Noah Longpi le Tilik” thu thawn peh aw in Noah in a longpi sungah ramsa hmuahhmuah a nupakop kimte’n a ret timi pawl hi nauhak pawl ih ngai duh zetmi thuanthu a si. Hla in khal a phunphun an phuah ih an sak rero mi a si fawn.

Tthate’n kan ruat a sile Noah ih thuanthu hi nauhak pawl hrang lawngih thuanthu a si lo. Tilik thu hi milai pawl ih thuanthu lakah ttihnung bikmi pakhat a si. Himi thuanthu kan zoh tikah Pathian in thudik hmangin thu a tthennak kan hmu thei a si. Tilik cu Pathian ih dingnak hmuhsaktu a siih atu kan san ih Pathian thu ngai lotu pawl parih a thleng dingmi Pathian thinhennak hmuhsaknak khal a si. Bawi Jesuh in atu kan san a netnak ding thu thawn pehpar aw in Noah san lai thu kha lak tahratin a ratsalnak ding thu khalah tahtthimnak ah a hmang.


1. Pathian uknak a ratnak thu.
Farasi pawl in Bawi Jesuh hnenah Pathian Uknak thu an sut. Cutikah Bawi Jesuh in Milai Fapa ih tikcu a thlen tik ahcun nimthlakau vek a si ding. A hmaisa ah harsatnak tampi a tuar dingih a minung pawl in an el ding tipawl a sim hngai. Cun Bawi Jesuh in, “Noah sanlai ih a rak can zo bangin Milai Fapa sankhal ah a cang ve ding. Noah a lawng sungah a lut ih tilik a tlungih mi hmuahhmuah an thih ttheh hlan tiangin mizapi cu an nuam, an ei an in ih an tthi aw rero lai”, tiah thuhla um daan a simfiang (Luk. 17: 26-27). Culawng si loin Bawi Jesuh in a tuar dingmi le amah an elnak ding pawl, sunlawinak huham thawn hi lei par ih a ttumsalnak ding le nehnak thawn a ratsalnak ding, nimthlakau vekin mi zapi ih an hmuh lainak ding pawl tla a sim cia. Cuihtlunah dingnak thawn a uk lai dingmi Pathian Uknak dinsuah ding le cuih hmunah Pathian ih huham thawn a khah lainak ding pawl khal a simcia ttheh zo. Asinain hi rampi a din hlanah sualnak le tthat lonak pawl cu thutthen hmaisak an si ding. Leipi cu thian ter a si dingih zumtu pawl cu Siangpahrang hmuak dingin timtuah cia an si ding. Bawi Jesuh ratsal caan a nai tik ahcun Noah san lai vekin a si ding. Atu kan san ih kan hmuhmi pawl hi khuaruahhar mangbangza men lawng si loin Noah san lai vek kan si zo ti ralrin peknak a si. Curuangah a tu kan san hi tthate’n kan zoh tikah Baibal ih sim cia thluh zo vekin a rei hlanah Pathian thinhennak cu hi lei parah a ra thleng thlang ding a si, ti hi a fiang nasa.

2. Tilik a tlung hlanih thil um daan thu.
Bawi Jesuh in tilik a tlung hlan thu hi thutlangpi pathum in a sim. Noah san milai pawl cu an nuam, an ei ih an in a ti. Nuam le in le ei ti menmen hi cu sual a si lo. Sikhalsehla minung pawl cu, “Keimah” timi lungput in an nunnak a uk ih Pathian duhnak thawn a hlat aw. An nunnak ah thutthennak ziangtik khal ih thleng lo ding vekin an ruat aw. Nunnomnak lam lawnglawng an ruat. Ei le in in caan an cem ter. Pathian biak ding le thangtthat ding an thei lo. Pathian ziang an siar lo ih ttihzahnak khal an nei lo. A ralrinnak pekmi pawl khal zianghman thupi ah an ret lo. An sualnak ihsin kirsal ding khal an tum lo. Sualnak cu an nomnak a si. An tluknak pawl cu an porh awknak a si ih tthat lonak an tuahmi pawl cu an diriamnak a si. Pathian in an sualzia cu a hmu. Pathian mithmuh ah leilungpi cu a siatral ttheh ih tthat lonak thawn a khat ttheh. Curuangah Pathian in leilungpi cu siatsuah ttheh dingin tumtahnak a nei.

3. Thutthen hlan ralrin peknak thu.
Pathian in minung pawl hnenah ralrinnak a pek ringring. Tilik a tlung hlanah ralrinnak a pek na’n an thlun duh cuang lo. Noah cun Pathian fial vekin a sungkhat pawl, ttilva pawl le Pathian thu a zumtu pawl zate’n luat theinak dingah Pathian thupek ngai in lawng a tuah. Lawng tuah phahin Noah cun Pathian thu a sim rero nan mipi pawlin an ngai duh cuang lo. Lawng a tuahmi cu a tthehzik cuahco thlang. Asinain ralrin a pekmi cu an el thotho. Noah hlan Adam ihsin sanruknak a simi Enoch in himi pawl thuhla hi a rak sim cia zo. “Pathian cu a vancungmi, mithiang thawng tampi thawn, mi hmuahhmuah thutthen dingah le Pathian ttihzahnak zianghman nei loin thil a tuahtu hmuahhmuahle Pathian upatnak zianghman nei lo misual pawl in tuksumza ttongsiava thawn Aman a relsiattu pawl an thu tthen dingah a ra ding a si,” a ti (Juda 1:14-15).

Enoch hi Bawipai’ veihnih ratsalnak ding le harsatnak thleng ding pawl a simsung hmaisabiktu Profet ti cu a fiang. A simmi hi Pathian zum duh lotu pawl par ih a thleng dingmi thutthennak ding a sim sungmi a si. A fapa Methuselah a suah tikah a fapa ih hmin cu hmailam ih a thleng dingmi sim sungnak ah a phuahmi a si. Methuselah timi cu, “A thih tikah tidai a ra ding,” tican a si. Enoch in a fapa a thih veten hi leilung thuthen dingah tilik a tlung ding timi thu a sim sungnak a si. Methuselah hi kum 969 a nung (Seem. 5:27). Enoch cu a fapa kum 300 a si tikah nungcung in vancung ah lakso a si (Seem. 5:21-24). Enoch hi kan Baibal sungih nungcung ih laksomi pahnih lakih a telmi a si. Pakhat cu Elijah a si. Neta ah Pathian in zumtu pawl a lakso dingmi hmuhsaknak a si (1 Thess. 4:16-17).

Noah cu Pathian ih fialmi vekin long a tuah rero. Asinain milai pawl cun Pathian thu cu an ngai duh cuang lo. A long tuahmi cu a ttheh zik cuahco thlang. A saulam pi 450, a kauh lam pi 75, a sanlam pi 45 dot thum in a sak a si. Noah in netabik Pathian kawhnak thu a sim. Asinain minung pawl cun an ngai duh cuang lo, an hmuhsuam lai thotho. A netnak ah Noah in ramsa pawl a ko thlang. Nikhat sungah an zate’n long sungah an khum ttheh (Seem. 7:13-16). Cuih ttheh vete’n Pathian in long sangka cu a khar. Zaangfahnak ni cu a cem zo. Pathian kawhnak khal a cem zo. Long sangka khal cu khar a si zo. Long sungih a lut ngah lo pawl hrang ziangtlukin ttihnungza a si ding? Ziangahtile leilung pumpi runnak ding cu himi long pakhat lawng hi a rak si. Cuih long sangka cu khar a si zo.

Cuticun a reihlan ah khawdur dum hlompipi pawl an suak luailo thlang. Van ihsin tilik sangkapi cu a ong aw (Seem. 7:11). Leilungtlun pi ah ti a lik ttheh. Asinain luatnak ding umsun longpi cu mipi hrangah beunak le luatnak dingah hman a theih nawn lo. Sangka khar a si zo. A tlaituk zo. Hremnak a tuartu pawl ih ttih aw le an aihramnak aw cu lenglam ahcun nasazet in a thang ko ding. Noah hnenah long sangka ong dingin an dil ko ding.Sikhalsehla Noah in a thei nawn lo. Leipi a hnin, vanpi khal a hnin, tilet le ti suarpi pawl cu long kap ah an let hluahhlo. Thingkung sangbik pawl khal an lang nawn lo. Milai pawl khal tidai sungah an pil cuahco. Tlang sangpi par ih a kai ngahtu pawl cu kan luat tiah an lungawi lawk na'n, a reihlan ah tilet pi in a khuh sal ttheh. Leitlun tlang sangbik hman pi 20 thuk tidai in a khuh bet hrih. Noah tei’ innsang minung pariat le ramsa pawl siar lo leilungpar ih a nungmi hmuahhmuah an thi ttheh. Pathian ih ralrin peknak cu a hlanpi kum 1000 lai ah a um zo. Pathian in mi ttha lo pawl cu an sualnak sir in nung sehla a duh (Eze. 18:23). Cutivekin kan hmai rei lo te ih a thleng dingmi harsatnak pi le Pathian thutthennak hrangah ralrin ding cu Baibal sungah kan hmu thei.

Thunetnak
A ra dingmi harsatnak cu Noah san tilik lai hnakin ttihnungza a si ding. Tilik cu ni malte sung lawng a si. Asinain kan hmai ih a thleng dingmi harsatnak cu kum 7 rori a si ding. Cuih a thleng dingmi thutthennak cu phunkhat lawng a si lo ding. Linghnin, pulhpi, thlipi, paampi, ralpi, Nuclear hriamnam, thli bal, ti bal, van tlunlam harsatnak ttihnungza, khaw sattuknak, hmasia, uktu ttha lo le Satan duhnak a hramhram ih thlun ternak pawl tla an si.

Himi harsatnak a thleng ding caan hi a rei nawn lo ding. Tikcu cu amah kelte’n a tlan rero ko. A ni le a nazi cu kan sim thei lo. A ratsalnak ding a nai ti hmuhsaknak le kan hmai a thleng dingmi harsatnak a nai zo ti theihnak cu kan Baibal sungah kimte’n a um zo. Baibal sungih a simmi vekin a kim rero zo. Tuini kan dinhmun cu Noah san lai vekin a si. A reihlan ah leilungpi cu thianhlim ter a si thlang ding. Cutikah Baibal ih simsungmi pawl thuanthu ah a cang dingih ralring cia in a um lotu pawl ih a tlaituk zo ti ih ttahnak aw cu theih a si thlang ding. Sikhalsehla a tu ah caan tawite a um lai. A tlaituk hrih lo. Zaangfahnak sangka cu on a si lai. Zaangfahnak caan sungah kan um hrih. Pathian in mi hmuahhmuah an sual sir in a hnen pan ding a sawm rero lai. Ziangtin na lehrul ve ding?

Duhdawtnak le duhsaknak thawn,

Rev. CJ Hrang Hmung, D.Min., PhD.,
Toungphila, Kalaymyo.
14.06.2014|6:25 pm.

No comments:

Post a Comment