THIANGHLIM NUN

Baibal Caanghril:
“Curuangah hnattuan thok dingah nan thinlung timtuah ciain um uh. Tiar ciain um uhla Jesuh Khrih a lang tikah nan ngah dingmi zaangfahnak parah nan ruahsannak zatein bun uh. Pathian duhnak thlun uhla nan aat lai caanih nan rak neihmi tisa duhnak ih nan nunnak in lo uk nawn hlah hai seh. A lo ko tu Pathian cu Pathian thianghlim a si bangtuk in nitin nan nunnak ah thinghlim in nung ve uh. Ca Thianghlim sungah, ‘Keimah ka thianhlim ruangah nannih khal thianghlim ve uh’, tiin a um” (1 Piter 1:13-16).
Baibal siarbet: Puithiam 11:44-45; 19:2.

Thuthoknak

Kawhhran thuanthu kan zoh tikah tluang le nuamzet ih nunkhua sa mi an si lo ti hi kan thei ciomi a si. Harsatnak le hremnak a phunphun thawn caan an hmang. Kawhhran thokpek lam Piter tei’ san ih zumtu pawl cu a phunphun in hremnak nasazetin an tuar rero laifang caan a si. Khristian an si ruangah harsatnak an tuar. An phur theimi thilri phur in hmunkhat hnu hmunkhat ah a thupte’n tlan rero a ttul. Cuti ih an tlan phah cun an thlennak hmun tinkim ah rundamnak thu, ruahsannak thu, kumkhua nunnak thu pawl raltthazet in an au, an phuang phah vivo. Cumi pawl cu zo in tha a pek pei? An harsatnak teh zo in ziangtin a hnem hngai pei? Piter in cuih harsatnak tampi an tuar laifangah ruahnak le thazaang a pek hngai. Ziangvek dinhmun a va si hmanah thianghlim nun ih nung dingah forhnak neiin thazaang a pek hngai. Cumi thuhla pawl mallai zohin thazaang kan lak cio hnik ding.


1. Ruahsannak parah bun ding (v.13)
Piter in zumtu pawl nitin an nunnak ah tiar cia le timtuah cia ih um dingah a sim. Cule “Jesuh Khrih a lang tikah nan ngah dingmi zaangfahnak parah nan ruahsannak zate in bun uh,” tiah Piter in forhnak a nei hngai. Kalbak pakhatnak cu kan thinlung timtuah cia ding kha a si. Zumtui’ nitin kan nun ah Pathian thutak vekin nung ding, ralringte’n nun ding a ttul. Kan thinlung kan vaivuan ter lo ding. Leitlun hlawnthilri pawl duh tuk lo ding. Ziangahtile Pathian thu thawn in hlattertu an si. Himi pawl ralrin thiam ding hi Khristian pakhat hrangah a thupi zet. Cuih san laiah Rom khuapi ih umtu pawl cu kawrfualpi an hrukih an tai ah taikhap an khap ttheu. Cumi cu an hnipuan hnget theinak ding hrangah a si. Cuvek in kan thinlung khal taikhap khap ter ding a ttul. Kan thinlung kan sup aw ding, thudik thutak in nung ding, dingfelnak, thianghlimnak, duhdawtnak thu tvp. lawng ruat in nung ding a ttul.

Bawi Jesuh ih pekmi zaangfahnak thawngin a thupibik kan co dingmi laksawng cu “rundamnak” a si. Cumi rundamnak ih in pekmi tla cu “duhdim nun neih le kumkhua nunnak” pawl tla an si. Duhdim nun ah kumkhua nunnak hram a thok rero thlang a si cu!! Cumi cu zumtu pawlih kan ruahsannak bik a si. Cuih ruahsannak parah hram kan bun cio hram pei.

2. Pathian duhnak thlun ding (v.14)
“Pathian duhnak thlun uhla nan aat lai caanih nan rak neihmi tisa duhnakih nan nunnak in lo uk nawn hlah haiseh”, tiah Piter in forhnak a nei. Tisa duhhiarnak le Pathian duhnak cu an ral aw. Tisa duhhiarnak cun thihnak ah a thlenpi. Cuih tisa duhnak dung ah nitin kan pilhlo cingcing. Pathian duhnak hi zianghman lo ah kan ret. Curuangah pakhat le pakhat ttongkam ttha lo hmangin siseh, to-awknak in siseh, relsiat le iksik awknak in siseh, kan caan kan cem ter thluh. Kan thinlungah ‘keimah’ timi thinlung neiin puarthaunak lawng a suahpi. 

Sikhalsehla Pathian duhnak cun zawnlunnak in pek. Tangdor te’n nung daan ding in zirh. Curuangah Piter in Pathian rinsan dingin in zirh in forhnak a si. Pathian thu vekih nung dingin in sawm hngai. Pathian zum in amah rinsan ding ih a duhnak kan thlun thei ding a si. Pathian ka zum kan ti fawn si, Amai’ duhnak kan thlun lo ahcun ziangso tthathnemnak a um?

3. Thianghlim te’n um ding (vv.15-16).
Zumtu cu kan tuah, kan ttuanmi ziangkimah thianghlimnak neih ding kan ttul. Thianghlim timi ttongfang hi Grik ttong in “hagios” a siih “dingfelnak”, “sualnak thawn hlat awknak”, “Pathian thu sungah nung ringring”, “a thianghlim lomi le a borhhlawhmi thawn hnawihnih aw loin a hrante ih umnak” tiah sullam a nei. A sile ziangruangah thianghlim kan ttul, timi thu hi phun 3 hmangin kan ruat tlang hnik ding.

(a) Pathian cu a thianghlim (Saam 99:9). Cuih a thianghlimmi Pathian in a borhhlawhmi minung thawn pehzomnak in tuah. Thlarau Thianghlim in pek ih hna a ttuan. Thianhlim nun ih kan nung theinak ding hrangah a si.
(b) Pathian thawn kumkhua a um tlang ringring dingmi kan si ruangah kan thianghlim a ttul. Kan famkim a ttul. Pathian teeknak vekih famkim ding kan ttul. Ziangahtile hi leitlun ah tlanglengmi kan si ko nain Pathian in Amai’ hrangah in hrilmi kan si. A hnattuantu ding kan si. Thlarau duhnak vekih a nungmi zumtu kan si. Lei tisa duhnak hnuai ih a ummi zumtu kan si lo dingah kan thei-aw a ttul.
(c) Baibal khalin thianghlim nun nei dingin in fial. Thukhamnak a tuah. “Kei ka thianghlim ruangah thianghlim ve uh” a ti (Pui. 11:45; 19:2; 20:7, 26). Baibal hi minung pawlin kan duh daan in rem theihmi a si lo, thianghlim te’n nung dingah in khihhmuhtu a si (2 Kor. 7:1; Heb. 12:14; 2 Pit. 3:11).

Minung san thuanthu sungah Pathian ih kutneh kan hmu theimi zate ih a thupitnak cu a thianhlimnak zawn a si. “A lo kotu Pathian cu Pathian thianghlim a si” a ti (Luk. 1:49; Joh. 17:11). Zumtu mi thianghlim pawl in sun le zan Pathian thianghlim sinak hla in an thangtthat (Is. 6:1; Thup. 4:8).

Baibal sungah thianghlimnak thawn pehzommi thu tampi a um. Moses a dinnak hmun ah Pathian aum ruangah a thianghlim (Suah. 3:1-5; Tirh. 7:33). Biakinn khal a thianghlim (Mat. 24:15). Hmun thianghlim a si (Heb. 9:2-3). Khrih hmuihmel thleng awknak tlang khal a thianghlim (2 Pit. 1:18). Pathian le Abraham thukam tuahnak hmun cu a thianghlim (Luk. 1:35). Baibal ca hi a thianghlim (Mat. 7:6; Rom 1:2). Pathian thawn pehzommi pawl cu a thianghlim ding. Israel miphun khal a thianghlimmi miphun an si (Suah. 19:6). Mi thianghlim cun Pathian kha a rian ding a ttul (Rom 4:1-25). Tthenhra tthenkhat kan pekmi cu a thianghlim (Pui. 27:30-32).

Khirh cu ziang tinkim ah a thianghlim. A suahnak hmun ah a thianghlim (Luk. 1:35). A hmin khal a thianghlim (Luk. 1:49). Kawhhran cu a thianghlim (Joh. 17:14, 16), curuangah zumtu pawl khal thianghlim miphun kan si (1 Pit. 2:5, 9). Kan taksa ruangpi hi Pathian biakinn thianghlim kan si (Efe. 2:21-22; 1 Kor. 3:16; 6:19-20).

Thunetnak
Tuisan ah zumtu tampi cu Pathian thu kan theihmi a tam zet. Piangthar kan tam nasa. Sikhalsehla nun thianghlim lo ih um kan tampi. Kan nun a borhhlawh. Pathian fa kan si, tiah kan au na’n midang hrangah tungdingtu dinhmun ah kan um ttheu lo. Midang tluksiat tertu kan si riangri. “Sung thu leng naal” lawnglawng kan tam tuk. Rundam cia le piangthar diktak kan si ahcun kan nun thinghlim te’n nung dingmi kan si. Kan tuah, kan thlun thei dingmi a si ruangah Baibal in tuah dingah in fialmi a si. Curuangah rundam fa kan si tiah thei awin thianghlim nun ih nun ding in duhtu Pathian ih duhnak kha ziang siar loin kan um hrih pang maw? Ruahsannak nei lo pawl bangin kan tlang leng pang maw? Kanmah le nunnak cio cekfel awk ringring kan ttul ngaingai a si. Bawi Jesuh ih in pekmi rundamnak nun thianghlim sungah nitin a tlanglengtu zumtu kan si cio theinak dingah Pathian in thluasuah in pe cio hram seh. Amen.

Duhdawtnak le duhsaknak thawn,

Rev. CJ Hrang Hmung, PhD.,
Toungphila, Kalaymyo.
28.06.2014|10:25 pm.