Baibal
Caanghril:
“Bawipa thawn nan pehzom awknak ah hin nan lung awi
ringring hram uh; ka nolh sal hrih ding: nan lung awi hram uh! Mi hmuahhmuah
hnenah nan lungnem uh. Bawipa cu a ra cing ding” (Filipi 4:4-5).
Tulai
kan Kawlram dinhmun ah lungawinak thu sim ding cu thil ol a si lo ding.
Ziangahtile tilik ruangah harsatnak nasazetin kan tong. Ruahpi a tam tuk
ruangah lei a min thluh. Inn tampi a siatsuah. Hivek dinhmun kan si lai ah
Pathian hnenah lungawi thusim ding timi cu a cang thei lomi dinhmun tiah kan ti
ko ding. Sikhalsehla kan tarlangmi caanghril a ngan laiah Paul ih dinhmun
khalhi nuam zet le remcang zet laifang caan a si hrimhrim lo. Thawngtlak tuarin
harsat pittawp caan ih a simmi thu pawl a si. Curuangah himi thu hi Khristian
nun hrangah a thupizetmi a si timi cu Paul ih nun ihsin kan zir theimi a si.
Paul ih theology thukbik khal a si. Paul ih nun ihsin kan zir ngahmi pawl kan
zohta hrih pei.
1.
Lungawi ringring ding.
Khristian
nun ah a thupibikmi pakhat cu lungawinak hi a si. Pathian hnenah cat loin kan
lungawi ding hi a thupi zet. Paul in, “Bawipa thawn nan pehzom awknak ahhin nan
lungawi ringring hram uh; ka nolh sal hrih ding: nan lung awi hram uh!” tiah
Filipi kawhhran hnenah a sim hngai (v. 4). Himi thuhla hi ol-ai tein kan ruat
ahcun a harsa lo ding tiah ruah theih a si. Sikhalsehla a tong taktaktu hrang
ahcun thil ol a si hrimhrim lo. Paul tei’ san laiah zumnak ruangah thawng
tlaknak, hremnak le thinphang lungphang in a ummi pawl hrang ahcun lungawi ih
um thei ding dinhmun a si lo. Paul ih dinhmun le sinak kan zoh tikah thinlung
retheih ding pawl hi a tam nasa ko. Thawng a tlak thu um daan kan zoh tik
khalah thawng tlak menmen a si lo ih Bawipa Jesuh Khrih bangin thinglamtah
parah thihnak ton thei ding dinhmun a si.
Cuihtlun
ah Filipi kawhhran sungah zirhnak dik lo tampi a rung lut. Kawhhran dangdang
khalah Paul ih zirhnak a dotu an tam zet fawn. Rom acozah in le zumtu pawl kha
nasazet in hremnak a tuah rero laifang a si fawn. Cutluk ih hrem le harsatnak a
ton rero lai caan ah “lungawi thei ding” timi cu thil ol a si hrimrhim lo. A
harsazetmi a si ko. Sikhalsehla Paul ih nun kan zoh tikah a lungawi in a um
thei thotho tiah kan hmu thei. Jesuh Khrih ah lungawinak cu hi leitlun thil
pawl lak ihsin a rami a si lo. Van ihsin a rami lungawinak a si sawn. Jesuh
Khrih a rinsan taktaktu hrangah ziangvek dinhmun a thleng khalle Pathian a
thangtthat thei thotho, timi hi Paul ih zirhnak a si. Amai’ nun ih a ummi le a
nunpimi khal a si. A nunpimi kha zumtu pawl si ter dingah a zirh hngaimi a si. Thutthimnak
ah: Fala tlangval a si lole nupa a duhdaw aw zetmi pawl cu ziangtluk harsatnak
an ton hmanah an tuar thei tthiamtthiam. A taktak ahcun an harsa ko nain
duhdawtnak ruangah an tuar tlang theinak a si. Cumi hman hi leitlun ih duhdawt
awknak lawng a si hrih. Kan hrangah ziangkim in pek, in tuahsaktu Jesuh Khrih
ih duhdawtnak cu zianghman ih phen theih lomi a si. Cuih duhdawtnak thawn in tthentheitu
zianghman a um lo (Rom 8:35). Curuangah “lungawi in um uh” tiah a ti theinak a
si.
2.
Mi hmuahhmuah hnenah lungnem ding.
Paul
in, “Mi hmuahhmuah hnenah nan lungnem uh” tiah a simmi kan hmu thei (Fil. 4:5).
Lungnem kan ti tikah sullam tampi a suak thei ih ziangvek nemnak bik a sim
duhmi a si pei? “Mi hmuahhmuah hnenah nan lungnem uh” timi ah “lungnem” hi Grik
ttong in “epieikes” a siih “neemnak”, “thu tthatein ruat ih hnattuan”,
“midang zawnruah thiam” timi sullam a nei. Efesa 4:2-3 ah, “Thinlung neemnak
nei uh; tangdor le thinsau in um uh. Duhdawtnak nan neihmi kha pakhat le pakhat
nan zawiawk theinak ding langter uh. Thlarau in a lo pekmi pumkhat sinak kha ttunghmun
dingah hmunkhat ih a lo ttemkhawmtu ih remnak in hmunter uh” timi thu khal kan
hmu thei. Himi ttongfang hi simfiangnak a ngantu pawl cun a phunphun in an let
cio. Wycliffe in, “thinsaunak” tiah a let ih Tyndale Baibal cun “lungnemnak”
tiah a let. Rheims in “ruahthiamnak” tiah a let ih Moffatt Commentary in “tuar
theinak” a ti. RSV Baibal in “tuar theinak thinlung” a ti. Cutin a phunphun in
an let cio. Himi ttongfang ih a sawh duhmi cu “Thupek lengih zawnruahnak” hi a
si. Thutthimnak ah tlawngta pahnih an um. Cuih tlawngta pahnih cu camipuai an
tuah tikah pakhat in mark 80 a ngah ih a dang pakhat deuh in mark 50 a ngah.
Mark 80 a ngahtu cu cabu kimtein a nei, tlawngkainak hrangah thin har ding
zianghman a nei lo ruangah a mark tam deuh a ngahnak a si thei. Sikhalsehla a
dang pakhat sawn cu a dam ttheu lo, a farah fawn ih cabu khal famkim in a nei
lo. Curuangah mark 50 lawng a ngahnak a si thei. Tlawng camipuai ong ding ahcun
mark 40 ihsin a tlunlam ngah a ttul. Curuangah cuih tlawngta pahnih cu camipuai
an ong veve. Zumtui’ mit in kan zoh a sile mark 50 ngahtu kha a niam cuang lo.
Camipuai ong a si thotho. “Epieikeia” ih a sim duhmi cu minung pakhat kha
an sinak vekin tahsak a si cio, tiah William Barclay in a sim. Thinsaunak,
zawnruahnak, ngaithiamnak, tuartheinak thinlung pawl kha a si. Minung pakhat
cio ih sinak parah zohthiam a ttul. Cutik lawngah mark mal deuh a ngahtu hi
ziangruangah a si timi kan hmufiang thei ding a si.
3.
Bawipa cu a ra cing ding
“Bawipa
cu a ra cing ding” timi hi Mirang ttong cun “The Lord is near” lole “The Lord
is at hand” tiin a um. Sim duhmi cu Bawipa cu kan kiangah a um tikhal in sim
theih a si. Kan kiang naite ah a um ruangah kan sinak ziangkim in theisak thluh
tiah sim duhmi khal a si thei. A si lole Bawipa a rat salnak ding ni a nai zo
tinak khal a si thei. A pahnih in an dik veve ko.
Thunetnak.
Zumtu
kan si ruangah ziangvek dinhmun ah kan um a si khalle Bawipa hnenah lungawi
ringring thei ding hi a thupi ngaingai. Harsatnak kan tongmi pawlhi hi leitlun
mi zateih kan tong thluh ciomi a si. Curuangah Paul vekin Jesuh Khrih thawn
pehzomnak hram thukpi kan bun ngah ahcun ziangvek dinhmun kan thleng khal le lungawi
daan kan thiam ding, kan lungawi thei thotho ding. Ziangahtile lungawinak
famkim cu Pathian hnen lawng ihsin a rami a si ruangah a si. Kan leitlun
dinhmun um daan pawl kan zoh vivo tikah Bawipa a rat salnak a nai sinsin timi
cu el theih lomi a si. Curuangah Pathian thu lawng ruatin, Bawipa thawn pehzom
aw in ziangvek dinhmun kan thleng khalah Bawipa hnenah lungawi thu sim thei
ringringtu kan si thei ding hi a thup zetmi a si.
Duhdawtnak le duhsaknak thawn,
Rev. CJ Hrang Hmung, PhD., D.Min.,
Camkhat Yangon.
August 30, 2015|Sunday|8:00 pm
No comments:
Post a Comment