KHRIH IH DAIHNAKIN IN UK SEH!

Baibal canghril: Kolose 3:12-17

Pathian lamhruainak in kumkhat hnu kumkhat kan liam vivo ih dam le cakin kan um thei hrih. Pathian ih zaangfahnak le a kutcak in lam in hruainak parah lungawi thu sim ding lawnglawng a khat. Harsatnak, lungawinak, riahsiatnak, nomnak a phunphun in kan tikcu le caan kan hmang cio. Ziang a va si khalle Pathian ih lamrhainak in hi ti vekin caan tampi kan hman theinak a si ti a fiang. 

Kalaymyo Pastor Area khal hi Pathian kutcak le a thil ti theinak in lam a hruai ih harsatnak tampi karlak ah tuini tiang Pathian ram hrang hnaquannak ah rinsantlak le cakzet in hna a quan. Kan miphun hrangah Pathian in in dinsakmi a si ti hi zohman ih el theih loin a lang. Atu ah kum 25 kimnak Tin Jubilee tiang sunglawizet le zohqhimtlakzet in a hnget khoh ih a qhangso vivo ruangah Pathian hmin kan thangqhat.

           

Hih dinhmun tiang a thlentertu cu Pathian a si ti fiangzetin a lang. Himi kum 25 sungah Kalaymyo Pastor Area hruaitu le sungtel pawl an zatein an renmi a nung Pathian an duhdawtzia khal kan hmu thei. Kalaymyo Pastor Area hi atu kum (25) kimnak ihsin hmailam kum tampi tiang Pathian ram hrangah taimak suahin hna a quantu le hmai a nor sintu si hramseh tiah thlaza ka cam. Kalaymyo Pastor Area parah “Pathian ih daihnak in uk seh” timi thulu hmangin thazang kan lak cio hram pei.

1.  Khrih ih Zaangfahnak (3:12-14)

           

‘Zaangfahnak’ kan ti tikah kannih misual pawl hrangah phu lo le tlak lo cingin Pathian ih pekmi laksawng kha sim duhmi a si. Khrih ih zaangfahnak cun kan tling lo cingin a tlingmi dinhmun ah in ret. Kanmai’ tuahqhatnak zianghman a tel lo. Pathian ih zaangfahnak laimuril um daan kan theihfiang lo ahcun zirhsualtu pawl dung kan thlun ngah pang thei. (Zirhsualtu kan timi pawl cu Baibal ca hi mah le duh daan in a fehpi ih mipi zin palh ko ih a hruaitu pawl an si). Zumtu pawl cu Pathian ih hrilmi kan si (Rom 8:28-30). Zaangfahnak in rundamnak laksawng a cotu kan si ti hi ziangtik khalah kan cingkeng ringring dingmi a si. Kan tuah le kan quan thei ruangah rundam kan si lo zia cu kan theifiang cio ko ding.

           

‘Mithiang pawl le Pathian ih minung’ (Kol. 3:12., RSV) timi cu a hrante ih hrilmi pawl an si. Cu pawl cu quanvo pakhat tuah ter dingih hmunkhat ih ret khawmmi pawl an si (cf. Rom 8:28). Anmai’ ta an si lo ih Pathian ta an si, tiah a thei-aw ciami pawl an si (1 Kor. 6:19-20). Pathian ih duhdawtmi a faate pawl kan siih a Fapa neihsun ih thiisen luangin tlencia zomi kan si fawn. Curuangah sualnak sungih kan umsal tikah Pathian a ningna zet a si. Pathian kan duhdawt taktak asile a qongkam ngaiin thlun le nunpi kan qul. Khrih bangih kan nun tik lawngah Khrih fate kan rak si thei ding (You become a small Christ) (cf. Filipi 2:5-9).

           

Zawnruahnak, zaangfah thinpemnak, tangdornak, thinlung nemnak le thinsaunak pawl (Kol. 3:12) hi dungthluntu dik pakhat ih neih lo theih loin a neih qul tengtengmi sinak pawl an si. Pathian faate cun cuih sinak pawl neih tengteng dingmi kan si. Cumi pawl cu zaangfahnak thawngin ngah theihmi a siih thinlungtakin kan dil tik lawngah kan ngah thei ding. Zaangfah thin-nemnak pawl kan neihmi cu midang ih hmuh thei dingin nunpi a qul. Kaa lawngih sim le rel menin a ngah lo. Thinlung tangdornak hi Khristian pawl hrangah a thupi zetmi sinak pakhat a si. Hlanlai Judah san laiah thinlung tangdormi pawl hi zianghman an siar aw lo. Puarthau le hngal zetin a umtu le mi hnakih a cungcuang aw thei deuh pawl kha mi in an uar. Hotu ah a tlak an ti. Cucu Jesuh ih zirhnak thawn a mil aw thei hrimrhim lomi a si. Curuangah Jesuh Khrih in amai’ nun hi zohqhim dingmi sinak a si, tiah in hmuh. Jesuh Khrih in amai’ sinak hmuahhmuah cu a tanta ih hnen-um vekin a um. Minung ah a cang ih minung pianzia in a piang, ti kan hmu thei (Fil. 2:6-7). Tangdornak ih sinak pakhat cu midang kha hmunkian thiamnak hi a si. Amah zawn a ruat lo ih a thinlung khal a nem. Cucu thazaang a mal tinak a si lo. Ziangkim ah suup theinak huham a nei. Curuangah Dr. David Yongi Cho in thinlung nem le tangdor pawl cu Thlarau Thianghlim ih huham cahnak in a uk vekin nannih khal a lo uk ve ding, tiah tangdornak le thinlung nemnak neih ding thu ah a sim dah.

           

Thinsaunak in harsatnak a phunphun tuar theinak a neihpi ih a netnak ah nehnak a ngah ter. Thintawi mi cu a hmur a suup aw thei lo ruangah a netnak ah harnak le buainak in a thlun qheu. Thinsaunak in el-awknak a hloter ih hmunkhat si thei ringring ding a thlenpi. Mawhthluk ding pakhat khat um cingin thinsaunak thawn ngaithiam theinak kan nei ahcun pitling Khristian sinak lamzin a si. Tuisun zumtu pawl kan neih dingmi sinak thupi pawl cu thinlung tangdornak, thinnemnak le thinsaunak tla an si. Kolose Kawhhran sungah zirhsualtu pawl ruangah thinlung qhenqheknak a rung suak. Cuti ih um ding kha Paul in a duh lo. Curuangah Paul in, “Pakhat le pakhat karah thinlung hmuh awk lonak le phunzainak a um ahcun pakhat le pakhat zawi awk theinak le ngaidamnak nei uh. Bawipa in a lo ngaidam vekin nannih tla pakhat le pakhat ngaidam aw uh,” tiah a forh hngai (Kol. 3:13). Efesa Kawhhran hnen khalah Paul in Khrih thawngin Pathian in a lo ngaidam bangin pakhat le pakhat ngaidam aw uh, a ti (Efe. 4:32).  Pakhat le pakhat ngaidam awk a qul zia Jesuh Khrih in felfai le fiang zetin a sim (Mat. 18:15-35). Jesuh Khrih in, “Zokhal nan unau kha nan thinlung ngaingai in nan ngaithiam lo a si ahcun vancung ih a ummi ka Pa in cuih hnen-um pa bangtukin a lo tuah ve ding a si,” tiah a sim (Mat. 18:35).

           

Culawng in a tawk hrih lo. Khrih a neingahtu cun Khrih hnen ihsin ziangkim ngah ding a qul. Paul in hibangtuk ziaza qha nan neihmi tlunah duhdawtnak bet uh; ziangahtile duhdawtnak cu ziangtinkim famkim zetin a finkhawmtu le a rem tertu a si, a ti (Kol. 3:14). Khristian sinak ih a mawibikmi nuncan ziaza cu duhdawtnak famkim thawn qemqawn-awk hi a si. Duhdawtnak cu Thlarau in a hmaisa bik a rah termi a si (Gal. 5:22). Duhdawtnak ih a ukmi zumtu cu a sang bik Khristian nun le duhnungza nun neitu an si.

2.  Khrih ih Daihnak (3:15).

           

Neta ah zirhsualtu pawlih hnaihnoknak a um thei nawn lonak dingah Paul in Kolose zumtu pawl hnenah, Khrih in a lo pek mi daihnak cu thu nan ruah nan relcatnak kipah a lo hotu ah tuah uh; ziangah tile hi daihnak sungih um dingah Pathian in taksa ruang pakhat sungah a lo kawhmi nan si, a ti (3:15). Zumtu cu Pathian ih duhnak kan theih tik lawngah a dikmi nun zia kan nei thei ding. Curuangah a hmaisa bik ah Khrih ih pekmi daihnak ngah hmaisa a qul. Cuih daihnak a cotu cu Pathian ih thu kha pumhlum in thu ngaitu an si. Pathian ih thu a ngaitu cu Pathian ih thupek vekin thluntu a si ruangah daihnak a ngah. Cuih a ngah mi daihnak cu midang hnen khalah a zemdarh vivo. Pathian in taksa ruang pakhat sungah a lo kawhmi nan si a ti tikah Kawhhran sungah thinlung rualtein le lungawi daihnak thawn kut kai in quan tlang ding tinak a si. A zaangfahnak thei in lungawi thusim nun a neitu khal kan si ding. Siangpahrang David khal sualnak in a khat tikah a nun ah thinharnak in a khat. Lungawi thu sim ding a hngilh. Asinain sual a phuang ih ngaidam a dil tikah daihnak a ngai ih lungawi thu a sim thei (Saam 32; 51).

           

3. Khrih Thuthangqha (3:16)

           

Khrih Thuthangqha cu Pathian qongkam, Pathian thu a si. Zirhsualtu pawl in Baibal sirhsan malte an lak ih nunphung daan thawn rawi in, thukham hrekkhat kha an lak; Grik nunphung le ruahnak hrekkhat an lak; Gnostic zirh daan thawn an komkhawm ih nasa zetin an zirh, an sim. An zirhmi thu pawl cu mi in an uar theinak ding hi thupi zet ah an ret. Annih ih thupi an retmi pawl cu van ihsin a rung qummi milem pawl kha a siih cumi cu an khih hmuh. Asinain Pathian qongkam cun Khrih kha a khih hmuh a si.

           

Zirhsualtu pawl ih zirhmi pawl cu nitin nun ah mi lu parih fehvah theinak dingah zirhmi a si ruangah rundamnak a pek thei lo. Khrih ih Thuthangqha cun minung pawl nunnak a pek. A humhim ih thazaang a pek ringring (1 Pit. 1:22-23). Fimnak phunzakip thawn pakhat le pakhat zirh aw in nun sim aw uh, a ti tikah Kawhhran sungah Pathian thangqhatnak, Thlacamnak, Lungawi thusimnak, Baibal zir tlangnak, Thuthangqha simnak pawl a zaten a tel. Tulai Kawhhran tampi ah Baibal zirh awknak a um tuk lo (crusade le camping lawng a tamih Baibal thu hnakin a zirhtu ih a duhmi phuah cop thu a tam deuh), thlacamnak caan a mal, pawlkom nun a reh vivo. Hi pawl hi qihnungza ngaingai a si. Baibal ih zirhmi Pathian thu zirkhawmnak nei ringring ding hi a thupi zet.

           

Efesa Kawhhran ah Paul in, Thlarau in khat sawn in, pakhat le pakhat Saam Hlabu sung hla, aap awknak hla, thangqhatnak hla, le hla thiang in bia aw uh. Bawipa cu aap awknak hla le thangqhatnak hla thawn nan thinlung taktein thangqhat uh, tiah a forhfial hngai (Efe. 5:18-19). Kolose Kawhhran khalah Paul in, Khrih ih Thuthang Tha thawn nun famkim ter a duh. Saam Hlabu thawn thangqhat hla sak ter a duh. Thlarau thawn khat in, a thu sungah nung in Khristian nun pitlin ter a duh. Khristian nun a pitlingtu cu lungawi thlangamnak, midang bom duhnak, sal vekin riantu dinhmun ih va nun theinak ding a neitu pawl an si ti hi an nun ah a lang thei (Efe. 5:19-20; Kol. 3:16-17).

4. Khrih Jesuh’i Hmin (3:17).

           

Paul san laiah hmin hi a thupi zet. Hmin qha, hmin sia nei ti hi an rel duh zet. Thilcang mi pakhat khat ruangah hmin a thleng duh lo khal an um. Khristian timi hmin khal hi Khrih hmin keng in sakmi hmin a si. Thukam Thar sungah Khristian timi qongfang hmunthum ah hmang in a um (Tirh. 11:26; 26:28; 1 Pit. 4:16). Khrih a zumtu, Khrih dungthluntu pawl tiah zumlotu pawl ih kawh mi hmin a si. Jesuh Khrih in, ka hminin nan dil mi hmuahhmuah cu ka lo tuah sak ding, (Joh. 14:13) a ti. Jesuh Khrih ih hmin hi a thupi zet. Ka hmin in nan dilmi hmuahhmuah cu ka Pa in a lo pe ding, tiah Jesuh Khrih in thu in kam cia (Joh. 16:23). Curuangah ziang tinkim tuah ding kan tummi pohpoh hi kanmai’ thuthu in kan tuah thei lo, Khrih hmin in tuah ding kan si. Amah vekih nun ding cu Khrih in in duh sakmi a si. Khrih hmin keng in ziangkim kan tuah tik ahcun nehnak kan nei ding. Khrih hmin karhzai ter dingah quanvo tumpi khal kan nei fawn. Cuih quanvo cu um san men, to men ding a si thiam lo.

           

Paul in, “Kan Pa Pathian cu Khrih thawngin nan thangthat ruangah ziang hmuahhmuah nan tuah ah siseh, nan sim ah siseh, Bawipa Jesuh hmin in tuah uhla sim uh,” a ti (3:17). Ziang hmuahhmuah kan ton mi parah Bawipa hnen lungawi thusim thei ringring ding hi a thupi zet mi a si. Rom thawnginn sungih sin Paul ih lungawi thu a sim theinak hi ruat in kannih zumtu pawl khal lungawi thusim nun neitu si ding kan nun kan ap awk a qul. Khristian pawlin harsatnak thlisia hrang khal hmanseh la tuar thei dingin ngaidamnak nei kan qul (3:13); Khrih ih pek mi daihnak (3:15); Khrih Thuthangqha thawn a khat mi nun (3:16); A hmin thianghlim upat sunloih pe ringring mi nun (3:17) pawl ngahtu si kan qul. Thlarau Thianghlim thawngin Khrih thawn pakhat sinak kan neih tikah thianghlim nun neih ding hi a har lo. Baibal siar ringring mi nun le thlacam nun neih ding hi a thupi zet. A zaangfahnak liolio in cuih dinhmun kan co ngah thei a si, ti hngilh lo ding a thupi. Khrih a co ngah tu cun ziangdang so a qul hrih. Khrih a  co ngahtu cu atu ih nun ah nunnak tlamtling a nei ngah (Joh. 10:10). Kumkhua nunnak khal a co, a nei (1 Joh. 5:13).

           

Khrih ih zaangfahnak, daihnak le thuthangqha ruangah tuini zumtu pawlih hrangah thazaang cahnak a si bangin nan zate par khalah kumkhua in hmun ringring hram seh! Amen.

Duhdawtnak thawn,

Rev. Dr. CJ Hrang Hmung

Principal, Bethel Theological Seminary

Kalaymyo, Myanmar.

BTS

July 5, 2011 at 2:00 am.