Baibal Caanghril:
“Curuangah
nan lungawi uh! Harsatnak a phunphun nan tonmi ruangah caan tawite sung riahsia
in um hman uhla lungawi in um thotho uh! Ziangahtile hi harsatnak nan tuarmi cu
nan zumnak a ngai maw ngai lo ti theihnak dingah a si” (1 Piter 1:6-7).
Thuhmaihruai:
Falam pengah Khristian hmaisabik cu
Rev. Thang Tsin a si, tiah Lairam missionary (Robert Johnson) pawlih ngankhummi
cabu sungah a um. Pa Cong Khaam hi Rev. Thang Tsin ih thlaici tuh ngahmi
thlairah hmaisabik a si. Rev. Thang Tsin hi kan hmu dah lo. Pa Cong Khaam khal
kan hmu dah lo. Asinain an thuhla pawl hi hlanlai zumtu hmaisa pawlih an
ngankhummi pawl zohin tawkfang kan thei thei. An thuhla a theifiangtu pawl hnen
khalin kan theingahmi tampi a um. An thuhla pawl kan theingahmi pawl hin tuisun
nonawn kannih pawl hrangah cawn dingmi thu tampi a um. Pathian an zumnak
ruangah harsatnak an tuarzia, hnon an tuarzia pawlhi zohṭhim tlak ngaingai an si.
Hlanlai Pathian thu lamih lamhmuhtu
raal ṭha pawl cu in liamsan zo hman sehla tuini
ah kannih nonawn pawl hrangah ro ṭha sunglawi
tampi in tanta mi a um. Khuahlan zumtu hmaisa pawlih an tuarnak ruangah kannih
pawl tuini ah hnangam in Pathian kan biak, kan thangṭhat
theinak cu a si. Khristian pawlih harsat kan tuarnak thuhla mal lai kan zoh
tlang hnik ding.
Harsat tuarnak
lamzin
Khristian kawhhran thuanthu kan zoh
tikah kawhhran a dinthok pek lai zumtu hmaisa pawl ihsin thokin hremnak le harsatnak
phunkim an tuar. Kan Bawipa Jesuh Khrih amah rori khal hi leitlun a tlanlen
laiah harnak phunphun a tuar. Mawhthluknak le relsiatnak a phunphun a tong.
Khristian thuanthu kan zoh tikah ‘tuarnak nun’ a si ticu el theih loin a
fiangmi a si. An zawhmi lamzin cu harsatnak lamzin a si. Jesuh Khrih ih hmunmi
lamzin cu harsatnak lamzin, tuarnak lamzin a si. Curuangah Khristian a simi
pohpoh cu tuarnak in an luat thei lo. Thinglamtah lamzin cu kan thlun, kan zawh
ciomi lamzin a si.
Jeim cakuat kan siar tikah Khristian
nun hi a ol lozia kan hmu thei (Jeim 1:12ff). Thlisia hrangzet lakih
khualtlawng vek kan si. Harsat mangbangnak phunkim tuarmi nun a si. Zohman ih
hrial theih ding khal a si lo. Jesuh Khrih kan zumfek theinak dingah harsatnak
tuar hrimhrim a ṭul. Ninghan riahsiatnak tuar
tengteng a ṭul. Kan zumnak tiang hman cem zik
cuahco in tuar a ṭul. Profet Jeremiah ih nun kan
zoh tikah Pathian ih fial ruangah profet a ṭuan na’n
a miphun pawlin thah an tum tikah Pathian hnenah thu a sut: “Ziangahso ka
tuarnak hi a reh dah lo?” (Jere. 15:18a). Job ih nun khal ah tuarnak a nasat
tuk ruangah a nupi hmanin, “A hlan vek thotho in na zumnak a fek lai mawsi?
Ziangahso Pathian cu cam tahratin na thih sawn lo!” (Job 2:9) ti tiang in a ti.
Asinain Job cun, “Nunau aa vekin na ṭong.
Pathian in thil ṭha in peek tikah kan lung a awi
zet. Harsatnak kan hnenih a thlenter tikah ziangahso kan phunzai rero ding”
(Job 2:10) tiah a ti.
Zumtu hmaisa
pawl ih tuarnak
Kan sim zo vekin Khristian nun hi
ol-ai mi lamzin parah a feh lo. Harsatnak le hremnak a phunphun tuarin a rung
dingmi a si. Bawi Jesuh ih a zawhmi lamzin khal a si. Kawhhran thuanthu kan zoh
tikah zumtu hmaisa pawl in an nunnak liam in, an pum an pe ngamnak ruangah
tuini ah zumtu hihmuah leitlun ah kan karhzai theinak a si. Hremnak an tong ko
na’n Pathian ih sunlawinak an co ngahmi thawn an thleng siang hrimhrim lo.
Hremnak lamzin an zawh vivo thei thotho. An taksa ruangpi khal meifar vannak
ding urkhang an tuar kona’n an zumnak an hlon cuang lo. Curuangah ‘Khristian
pawl ih kan lamzin cu harsatnak, hremtuarnak le thiisen lamzin a si’. Piter in,
“Khristian nan si ruangih nan tuar a si ahcun nan ningzak hlah uh; Khrih hmin a
kengtu nan si ruangah Pathian hnen ah nan lungawi sawn uh” tiah thazaang in pek
(1 Pit. 4:16). Paul khal in, “Kan riah in siatter ṭheu
nan lungawi ringring in kan um thotho. Kanmah cu kan farah zet a bang na’n mi
tampi milian kan si ter. Zianghman nei lo kan bang na’n ziang hmuahhmuah neitu
kan si,” (1 Kor. 6:10) a ti. Cuihtlun ah, “Harsat mangbangnak kan ton khalah
hin ruahsannak ka nei thotho. Ka lungawinak hi a liam hluahhlo!” (2 Kor. 7:4b)
a ti hrih. “Cuih nun cu Jesuh Khrih ih in tuahsak mi rundamnak famkim a cotu
pawl ih nun a si”. Zumtu hmaisa pawl lak ihsin Tertullian
in hitin a sim: “Martar tuar pawl ih thiisen cu thlaici ah an cang" (The
blood of the martyr is seed) ti a si. Martar a tuar ngamtu zumtu tampi
ruangah Khristian zumnak hi dinpi tlak a si tiah mi tampi in an hmusuak ih
Khristian an karhzai sinsin ti hi Kawhhran thuanthu sungah kan hmu thei.
Khuahlan kan
pipu pawl ih zumnak
Khuahlan kan pipu pawl ih nunnak
thuhla pawl kan zohkir sal tikah zohṭhimtlak zet
zumnak an neihzia kan hmu thei. An zumnak cu a fek zet ih Saam cangantu ih sim
bangin zianghman ih ṭhawn theih le hnin theih
ding khal a si lo. Hremnak le harsatnak a phunphun karlak ah an nung ko nan an
zumnak cu an ṭhia hrimhrim lo (Saam 125:1-2). An
zumnak parah an thihpi ngam. Tuisun kan san ahhin zumtu tampi cun kan Bawipa
Jesuh cu sumsaw thawn kan thleng ṭheu. Lennak,
hminthannak, mai’ ṭhatnak ding hrang ruatin kan
hlon ṭheu. Jesuh Khrih tangka (30) in a thlengtu
Judas Iscariot ih dungthlun tampi kan um. Riahsiatza ngaingai a si.
Zumfeknak a neitu dungthlun taktak
pawl cun ziangvek an harsa hmanah tuartheinak thazaang an nei. Kan pipu pawl
khal cuih nun an neihmi parah an nung. Ziang ruangah a si pei? Jesuh Khrih an
duhdawt. Pathian thu an theihmi a mal te ko. Asinain an theih vekin an nung. An
nunnak tiang an pek ngam. Kan Falam peng ih zumtu hmaisabik Rev. Thang Tsin, Pa
Tsong Kham le zumtu dangdang pawl khal tuisan kan Pathian theih daan thawn tahṭhim cu an theih a mal zetnan an nunpi ti kan hmu. Pu Tsong
Khaam khal khawsia biatu le raithawitu a si kona’n Jesuh Khrih a neih hnu cu
hremnak le thawinak tiang tuarin a zumnak a ṭanpi
ngam. Tuisan kannih pawl cu Pathian thu kan theihmi hi van a ban zo. Sim le rel
thiam khal tampi kan nei. Asinain kan zumnak a der ngaingai, a ṭawnṭai zet. Culak lai
ah ‘minung in kan zum thei lo’, tiin kan zumnak siatsuah tummi zirhnak a
um lala fawn. A poi zet. Riahsiatza ngaingai na ti ve lo maw? Kan fim deuhdeuh
khal hi vei tampi ah thu lolak in thlenpi pang ding ti phan a um ka ti.
Khuahlan kan pipu pawlin an zumnak ṭanpi in
thihnak a tuartu, martar a tuartu tampi an um lakah zum thei lo tiin kan
ti lala le kan pipu pawlih an tuarnak cu a lak men a cang ding ual. Kan cinken
ringring ding a thupi mi cu cuih pipu pawl ih an theihsunte parah zumnak thawn
an ṭanpi ngam ruangah tuisun nang le kei nonawn
pawl hrangah thlaici nung vekin a ṭhanglian
vivo. Cuihsin nonawn pawl leitlun miphun dang pawl kan bang thei ve ih kan
hlawknak a si ti hi theih ringring ding a thupi ngaingai.
Thunetnak
Tuini ah zumtu Khristian kan karhzai
theinak hi khuahlan zumtu hmaisa pawlih tuarnak ruangah a si. Riahsiatnak a um
vekin lungawinak a um. Tuarnak a um vekin sunlawinak khal a um. Tuarnak tel lo
cun sunlawinak a lang thei lo. Tuarnak thawngin a tuartu pawl an tuarlai ahcun
harnak tampi a um kona’n neta nonawn hrangah hlawknak tampi a suahpi. Kan
Laimiphunte khal tuisun hitivek leitlun miphun zate hmaiah hmaihngalih kan um
thei ve khalhi kan pipu pawl tuarnak ih rahsuakmi pawl kan si. Mi tampi cun
khuahlan kan pipu pawl ih tuarnak hi ziang siar loin kan um men ding. Asinain
Pathian thluasuah hmuifu hi cuih kan pipu pawlih an tuar theinak ruangih rah
tampi a rahnak a si, ti hi kan hngilh lo ding a thupizet. Kan pipu pawl an
zawhmi thiisen keneh cu rinsantlak zetin thlun in zawh cio uhsi. Thlauthla lo
dingin fingkhawi cio uhsi... Amen.
Duhdawtnak
le duhsaknak thawn,
Rev.
CJ Hrang Hmung, DMin., PhD (Dev. Adm student)
PCU, Manila,
Philippines.
(Ngawn
Christian Centenary Magazine, February, 2007)
No comments:
Post a Comment