Saturday, October 5, 2013

KHRISTIAN PUMKHAT SINAK



Baibal Caanghril:
          “Thlarau in a lo pekmi pumkhat sinak kha unghmun dingah hmun khatih a lo emkhawmtu ih remnak in hmunter uh” (Efesa 4:3).
          “An zatein pakhat an si theinak dingah thla ka cam. Ka Pa, nangmah cu ka sungah na um ih kei khal na sungih ka um vekin annih khal kan sungah um ve hram hai seh… Nangmah le keimah cu pakhat kan si vekin annih khal pakhat ih an can theinak dingah nangmah ih i pekmi sunlawinak kha anmah khal ka pek ve a si” (Johan 17:21, 22).
Baibal siarbet: Efesa 4:1-6.

          Efesa cakuat bung 1-3 kan siar tikah Paul in Pathian ih kawhnak le zumtu kan si theinak ding hrangah Pathian ih khua a khangmi pawl thuhla ngami kan hmu thei. Jesuh Khrih cu misual pawl hruangah a thi ih a thosal. Cuih Bawi Jesuh thihnak ah Pathian in kan nunhlun, minung hlun kan sinak hmuahhmuah a cem ter. Cule miphun thar ah in siam thar ih kawhhran a dinsuak. Cumi cu Pathian thawn a hlat awmi minung pawl kha Pathian thawn remsalnak, pehzomnak le a ta kan sinak a langter. Miphun hmuahhmuah cu hmunkhat ah a komkhawm. Cutin a komkhawmnak ihsin miphun thar a suak ter. Cumi cu Pathian in a thuphuan a kimternak khal a si.
          Cuihsin Paul in miphun thar a si lo le kawhhran in ziangtin a cangvai dingih a nunpi ding timi thu pawl Efesa bung 4-6 sungah a sim bet. Pathian ih in tuahsakmi pawl a simfiang hnu ah zumtu pawlih tuah dingmi uanvo pawl a sim sal. Phundang in kan sim asile Pathian lam ih tuahmi pawl a sim hnu ah minung lam uanvo pawl a tarlang. Curuangah “Bawipa ih hnauannak ruangih thawng a tlami keimah in Pathian kawhmi nan si bangtuk in nan nunnak ah amah ih kawhmi nan sinak kha langter uh, tiah ka lo forh” a ti (Efe. 4:1). Hizawn ah “nan sinak kha langter uh,” a timi hi minung ih kan tuah dingmi pawl simduhmi a si. A pakhatnak ah miphun thar sinak cu lungrualnak in langter ding a ul. A pahnihnak ah cuih miphun thar hi thianghlim nun nei a ul.

Pathian duhmi lungrualnak
          Hi hmun ah Paul in Pathian duhmi “lungrualnak” hi thu pali in a langter.
(a)  Thinlung neemnak, tangdor le thinsaunak neiin duhdawtnak thawn pakhat le pakhat zawiawk theinak in langter ding (Efe. 4:2).
(b) Bawi pakhat, rinnak pakhat, baptisma pakhat lawng a um. Pathian pakhat a umih ziang hmuahhmuah ih Pa a simi Pathian pakhat lawng a um timi tlun ah hram bun ding (Efe. 4:5-6).
(c)  A hrilmi pawl cu pumpak ciar in covo laksawng an nei fingfing ruangah pumkhat sinak ih laimuril a langter (Efe. 4:7).
(d) Pumkhat sinak le remdaihnak pawl kilkhawi theinak dingah Khrih ih famkimnak a simi pitlinnak kan neih cio theinak ding hrangah a si (4:13).
          Curuangah lungrualnak le pumkhat sinak kan kilkhawi theinak dingah duhdawtnak thinlung (Charity), pumkhat cannak (Unity), a dangdang sinak sungin bang awknak (Diversity) le hanlen pitlinnak (Maturity) pawl ih nei lo theih lo kan neih ulmi sinak pawl an si.

Kan ulmi sinak pawl
          Pathian ih hrilmi pawlin sinak (qualification) pa 5 thawn kim a ul. Cupawl cu, (1) thinlung neemnak (2) tangdornak (3) thinsaunak (4) duhdawtnak thawn pakhat le pakhat ngaithiam awknak (5) pawlkom awknak pawl tla an si (Efe. 4:2-3). Zumtu pawlin himi sinak pawl kan neih theinak dingah Paul in thla a cam (Efe. 3:17). Tuini khalah zumtu pawl duhdawtnak thawn a khatmi nun kan nei cio theinak dingah Paul in in forh a si. Mi hrek cun thinlung neemnak a neitu pawl kha an hmuhsuam heu. Thinlung neemnak hi thupi an ret lotu an um. Sikhalsehla zumtu cun thinlung neem in tangdor in um hi thupi ah ret ding kan ul (Fil. 2:3-8; 1 Pit. 5:5-6). Tangdornak thinlung thawn lawng pumkhat sinak a suahpi thei ding. Puarthaunak cun mi a henhek ter sawn a si.
          Thinlung neemnak hin dingthluk lairelnak le remnak a suahpi thei. Thinlung neemnak hi famkim lo le ihhrut ruangah a si lo. Minung kan nun in kilhimtu pakhat a si. Hotu pawl thinlung neem an neih tikah zoh a mawi zet. Thinsaunak khal hi mi zaraan ih neih theihmi a si lo. Duhdawtnak cu a thupi bik. Duhdawtnak cun a dang sinak zate parah a khuh thluh thei a si. Vei tampi thuhla pakhat khat parah thuhla ṭhate’n ruat ta loin kan ṭong lohli ih midang in zianghman in sawn sal lo tikah ka neih a si, tiah kan ruat aw ṭheu. Thufim sungah, “Rintlak mi thutheitu in thudik a sim ṭheu. Asinain rintlak lomi cun thuphan lawnglawng a sim” a ti (Thuf. 14:5). Cuihtlunah “Thinsau mi cu mifim a si; Asinain na thin a tawi ahcun na aatnak khan a langter” a ti hrih (Thuf. 14:29). Curuangah “awkaa neem ih thulehnak in thinhengnak a daiter. Asinain ṭong hrang in thinhengnak a suahter sin” (Thuf. 15:1) timi hi hngilh lo ding a thupizet.
          Paul in, “Thlarau in a lo pekmi pumkhat sinak kha unghmun dingah hmun khatih a lo emkhawmtu ih remnak in hmunter uh” a ti (Efe. 4:3). Hinah hin thumkom Pathian sinak thu thawn a pehzom tiah lak theih a si. Pathian ah “Pa, Fapa le Thlarau Thianghlim” tiin caan dangdang ah sinak phunthum thawn a lang ko nain Pathian cu pakhat lawng a si.

Ruangpum pakhat
          “Ruangpum pakhat” a ti tikah “Khrih ih ruangpum a simi kawhhran” a sawh duhmi a si. Thlarau pakhat a ti tik khalah zumtu pawlih nun sungah a ummi Thlarau Thianghlim kha sim duhmi a si. Cuih Thlarau thawngin zumtu pawl cu kawhhran ah lut dingin tihnim hmaisa a ul (1 Kor. 12:13). Thlarau Thianghlim a neimi zumtu cun Jesuh Khrih ih ruangpum a simi kawhhran sungah pumkhat sinak nei cio ding a ul a si. Cun “ruahsannak pakhat, rinnak pakhat, baptisma pakhat” a timi hi “Bawi pakhat lawng” kan neih ruangah a si. Jesuh Khrih sungah zumnak, ruahsannak le baptisma conak pawl hi um lo theih lomi pawl an si (1 Kor. 1;13; Gal. 3:27). Bawi Jesuh ratsalnak a hngakhlaptu zumtu pawl kan si. Curuangah Paul cun zumnak pakhat, ruahsannak pakhat, baptisma pakhat lawng nei ding hi in duhsak. “Pa, Fapa le Thlarau Thianghlim” sinak pathum thawn a lang awmi Pathian cu pakhat lawng a si vekin kannih khal a dangdang kan si ko nain pumkhat si thei ding hi a duhsak a si. Bawi Jesuh ih thlacammi khal a si (Johan 17).
          Sikhalsehla tuini ah kawhhran tampi in kan henhek aw thluh. Ruah daan, pom daan le zirh daan bang aw lo ruangah a si. Cumi thu ah Paul cun, “Thlarau in a lo pekmi pumkhat sinak kha unghmun dingah hmun khatih a lo eemkhawmtu ih remnak in hmunter uh,” a ti (Efe. 4:3). Efesa kawhhran sungtel pawl hrangah kuatmi a si kona’n Asia sungih a ummi midang pawl hrang khalah a si. Tuni zumtu kan zate hrang khalah a si. Efesa khua ah innsang ah a khawmmi inn-kawhhran a um vekin khua dangdang khalah a um thei ve mi a si. Ziangvekin mah le inn ah, biakinn ah kan khawm aw khal le pakhat le pakhat do awk rero dingmi kan si lo. Zuam aw rero in iksik aw rero ding khal kan si lo. Thuthangha pakhat a hlawmtu kan si cio ih Baibal sungih ummi thu pawl kha kanmah le duh daan in kan sim kan phuang ciomi a si. Curuangah kan anpi awk theinak ah anpi aw in, nel aw zet in hnauan tlang ding hi a thupi sawn a si. Cutin kan uankhawm theinak ding lamzin kha kan hawl sawn a ul. Cumi cu Paul ih duhsakmi khal a si. Ziangahtile kawhhran timi cu Jesuh Khrih ih ruangpum a si ruangah cuih ruangpum hansonak dingah cun uanvo kan neih daan a dang cio ti hi theifiang cio ding a thupi.

Thunetnak.
          Zumtu piangthar a ti aw tu hlir kan si zo vekin kan biakmi khal a nung Pathian pakhat a si. Kan ruah daan, kan hmuh daan le kan pom daan a bang aw lo ruangah ṭhenṭhek aw thluh dingmi kan si lo. Ruangpum pakhat ah kut, ke, hna, lu, mit, hnar, hna tvp. in anmah le hnauan cio an uanih cumi cu ruangpum hansonak ding hrangah a si thluh. Cuvekin kan bang aw lo thluh ko nain kanmah le thiamnak, sinak cio hi Pathian ram hrangah kan hmang cio ding. Hmu daan, ruah daan, pom daan a bang aw lo khalle pakhat le pakhat upat aw in, theithiam aw in, theihpi aw in kut ongzom in Jesuh Khrih ih ruangpum hansonak ding hrangah kan uan cio ding a ul. Mai’ sinak kan thei aw cio peiih, midang soisel le relsia rero a ul lo. Zumtu kan zatein “Jeush Khrih ah Pumkhat kan si thluh”. Kan “LU” a simi “Jesuh Khrih” sungah a phunkim in hang dingmi kan si. ti hi hngilh cio hlah uhsi. Paul in, “Curuangah nan ei ah siseh, nan in ah siseh, ziangthil nan tuahmi kipah Pathian sunlawinak hrangah tuah uh” (1 Kor. 10:31) timi hi cingkeng ringring in “KHRISTIAN PUMKHAT SINAK” unghmun tertu zumtu si cio dingah Pathian in thluasuah in pe cio hram seh! Amen.


Duhdawtnak le duhsaknak thawn,

Rev. CJ Hrang Hmung, DMin., PhD (Dev. Adm student)
PCU, Manila, Philippines.
05102013/1955hrs.

No comments:

Post a Comment