Baibal
Caanghril:
“Nun
timi hi ziangso a si? Kei ka hrang ahcun nun cu Khrih a si. Curuangah thih
khalle a hlawk sinsin” (Filipi 1:21).
Baibal
siarbet: Fil. 1:21-26
Jesuh Khrih ih rundamnak thuhla
thawn pehpar in simfiangnak a tuah tampitu cu Paul a si. Paul ih nun kan zohsal
tikah Jesuh Khrih thawn an ton awk hlan le an ton awk hnu a nun hi linglet in a
dang aw thluh ti cu kan theih ciomi a si. Jesuh Khrih thawn an ton awk hlan
ahcun Khristian pawl hremtu le siatsuahtu a si. Asinain Jesuh Khrih thawn an
ton awk hnu ah thih ngam tiangin thuthangṭha ṭanpitu ah a cang. Amai’ hrangah a nung nawn lo, Jesuh
Khrih hrangah a nung a si. Tuini tiang zumtu tampi hrangah Paul ih thuzirhmi
pawl hi a nung ringring lai. Hmual a nei zet lai.
Himi “Nun cu Khrih a si” timi thu thawn
peh awin Baibal simfiangnak ngantu tampi in Paul ih nunnak muril a si, an ti
cio. Warren Wiersbe khalin 1:21-16 sungih thu pawl hi “Paul ih leitlun a nun
san kha fiangtein a sim,” a ti. Hi caan laifang hi thawng a tlak laifang a siih
a luatsal ding hi a zum tuk lo. Sikhalsehla midang pawl zawnruah ah nun ding cu
a duh hrih. Thih le nun kha zianghmang a thleidan cuang lo. A thi khal le a poi
lo, a nung khal le a poi cuang lo. Amah hrangah miatnak a si lo ih a tlunih a
thlengmi poh hi Pathian sunlawinak langtertu ah a ruat sawn a si. A simmi ṭongkam pawl khal hmual a nei ngaingai. Cumi ṭongkam thupi tampi sung ihsin “Nun cu Khrih a si” a
timi thu thawn thazang kan lak cio hrih ding.
1. Nun cu Khrih
a si (1:21)
A dikmi zumtu ṭha
cu amai’ hrangah a nung dah lo. Midang ah, Bawipai’ ram hrangah a nung a si.
Paul in, cutin a nung tikah a thupibik ah a ret dingmi cu Jesuh Khrih a si,
tiah simfiangnak a nei. Amah Paul khalin amai’ nun ah a hmancihmi a si. Himi
thuhla thawn pehpar aw in Paul in sim duhmi thu panga a nei. Cumi pawl cu:
(1) Kan ruangpum cu Jesuh Khrih hrangah a thiangmi
le cohlan tlak raithawinak ah hmang ding (Rom 12:1);
(2) Taksa ruangpum ih a ummi kut, ke le taksa ṭhen a zate’n Jesuh Khrih ih dingfelnak thu phuannak
ding hrangah hmanrua ah can ter ding (Rom 6:13);
(3) Thinlung timi hi a cangvai cak tuk ruangah a
vaivuan thei. Curuangah thinlung suup aw thei dingah zuam ding. Jesuh Khrih lawng
zohṭhim in nung ding. Thinlung ih ruahmi a
zate’n Jesuh Khrih hrang lawngah a si ding (2 Kor. 10:5; Fil. 4:8);
(4) Hi leitlun khawvel ah zalen le dingthluk
lairelnak thawn a nuammi kiang le kap sersiam tum ding. Jesuh Khrih vekin midang
parah duhdawtnak thawn hna ṭuan ding (Mat. 7:12;
22:39).
(5) Kan nun sung caan hmuahhmuah (setkant, minit,
nazi) Jesuh Khrih vekin thuthangṭha sim le
phuang vivo ding (Mat. 20:28; Joh. 20:21; Tirh 1:8).
Tuini zumtu pawl kan nun ah Paul vekin
nung ve cio sehla ziangmi sullam a nei pei? Ziangruangah kan nung? Kan nunnak
ih hmuitin teh ziang pawl tla an si pei? Sui le ngun, hnipuan, thilri neihnak
hrangah ka nung maw? Lennak le thuneihnak thawn khat thei dingin kan zuam ih
kan nung maw? Hminthang duh ah kan nung maw? timi pawl suh awk ding tampi a um
ko ding.
A tlun ih kan tarlangmi pawl hi minung
tampi cun kan duh cio mi a si ko. Leitlun kan nun sung caan tawite sungah
hlawhtling, hminthang, neinung le nuam zetih nun cu kan duh cio mi a si ko
ding. Kan nunnak ih kan ruahsan bikmi khal a si thei ko ding. Kei cu ka duhmi a
si lo, kan ti ahcun kan palh sawn thei men. Sikhalsehla Paul cun, “Kei ka hrang
ahcun nun cu ‘Khrih’ a si” a ti tariai. Leitlun thilri zianghman ah a buaipi
nawn lo ih Bawipai’ duhnak sawn a hril a si. Bawipa Jesuh khalin Matthai 6:33
ah, “Cuhnakin Pathian Uknak le a felnak hawl hmaisa sawn uhla thil dang
hmuahhmuah cu a lo pebeet ding a si” tiah in simmi kan hmu thei. Hihi kan nunpi
dingmi khal a si.
2. Thi khal le a
ṭha thotho (1:21)
Paul ih nun kan zoh sal tikah nunnak a
phunphun lakah tlangleng dahmi a sizia kan thei thei. Cuih a nunnak pawl a zoh
rero tikah hi leitlun nun hi a hnget lozia, natnak, tar le thihnak pawl zohman
in kan el thei lozia a hmufiang tuk. Curuangah kumkhua nung theinak lamzin kan
hawl a ṭul, ti a fiang sinsin. Cuih kumkhua
nunnak hrangah Paul cun Jesuh Khrih lawng hi a kaihnget ringring tamai. A
kaihnget ringring mi Jesuh Khrih lawng minung sualnak ngaithiam theitu a si.
Kumkhua nunnak lamzin ah in thlenpi theitu a si timi thu hi Thlarau Thianghlim
ih zirhnak thawngin a theifiang tuk. Jesuh Khrih thawn lawngin van thar le lei
thar hi kanmai’ ta a sizia khal a theifiang. Curuangah hi leitlun ah a nung dam
sung hmuahhmuah cu Khrih ta a si. Nung nawn loin a thi khalle Khrih hnenah cat
bang loin a um ngah thlang ding ruangah a ṭha
thotho, tiah a ti theinak a si.
Kannih zumtu pawl teh Jesuh Khrih ah
nung in, kan thih khal le Jesuh Khrih ta thotho kan si. Curuangah Jesuh Khrih
hnenah a thlengtu ding kan si tiah kan zumhnget ngam maw? Kan theifiang aw zo
maw? Rundam cia mi piangthar ka si tiah kan theifiang awk taktak zo maw? Kanmah
le kanmah kan cekfel awksal ding a thupi ngaingai a si. Rundam cia mi piangthar
diktak kan si ahcun kan nun ah siseh, kan thih khalah siseh Pathian ta ka si
timi theih aw in thlangamnak famkim kan nei ringring ding a si.
3. Ziangmi sawn
kan hril pei (1:22-23).
Paul cun, hi lei taksa thawn leitlun
ih a nun sung cu Khrih hrangah, Khrih ih thuthangṭha
karhzainak hrangah hnaṭuantu ding a sizia a
simfiang. Cubangtuk ṭhiamṭhiam in kannih zumtu pawl khal ziang kan tuah ah
siseh, khui kan um ah siseh Khrih thuthangṭha karhzainak ding hrangah ṭuantu ding kan si. Jesuh Khrih riantu ding kan si.
Kanmah le nitin pumcawmnak hrangah cangvai ih ṭuan
ding cu a dikzet ko. Leitlun kan nung dam sung hmuahhmuah cu kan nitin nunnak
hrangah kanmah te’n kan tawlrel a ṭul. Asinain
Pathian thu zianghman siar nawn lo khop in mai’ pumpak cawmdawlnak hrangah kan
caan kan hman pang lo ding hi a thupi ngaingai. Zumtu kan si bangtukin zumtu
kan sinak hi kan tuahnak le cangvainak ah langter dingmi kan si. Jesuh Khrih hi
a hmaisabiknak ah (a pakhatnak ah) kan ret ringring cio hram pei. Pathian hmin
sunglawi le thangṭhat ih a um ringring theinak
dingah zumtu dik pawlin ṭuanvo tumpi kan nei a
si.
Caang 23 ah “… Hi nunnak hi tlansan ih
Khrih thawn um cu ka duhzet; cumicu a ṭha deuh
ngaingai,” tiah kan hmu thei. “Tlansan” tiah a hmanmi hi Grik ṭong in ‘analusai’ a siih ‘hmunkhat khat ah va ṭhawn aw’ timi sullam a nei. Zumtu dik pawl kan thi
tikah hloral tamen fang kan si lo. Jesuh Khrih sungah kumkhua um dingin kan ṭhawn aw sawn a si.
Curuangah Paul hrangah hril ding
laklawh zetin a um. Ziangmi sawn hril ding ti ka thei lo, a ti. A. Leitlun ah
nung dam hrih in can a neihmi zate’n Bawipai’ hna ṭuan
dingah le Jesuh Khrih thawn hmunkhat ah kumkhua nuamzet in va um ding hi a
si. Curuangah thi khal le a ṭha thotho a tinak san a si.
Zumtu pawl hrangah Pathian ih thukammi
pawl cu:
(1) Jesuh Khrih thawn kumkhua in
umtlang ding (Joh. 3:16; 5:24; 2 Tim. 1:10; Joh. 14:2-3; 2 Kor. 5:8; 1 Thess.
4:16-17).
(2) Jesuh Khrih vekin Thlarau taksa
thawn thuam kan si ding (Mat. 13:43; 1 Kor. 15:50-53; Fil. 3:21; Kol. 3:4).
(3) Pathian hnen ihsin ro cotu kan si
ding (Rom 8:16-17).
(4) Jesuh Khrih thawn kumkua uk tlang
ding (Mat. 25:23; Thup. 22:5).
4. Midang hrangih
ap-awknak (1:24-26).
Paul
in, “Sikhalsehla ka nun hrih ding cu nan hrangah a rak ṭulzet
fawn. Cumi cu fiangtein ka theih ruangah ka nung hrih ko ding. Zumnak sungah
nan ṭhansonak le nan lungawinak kha a lo betbawmtu si dingah nan hnenah ka nung
rei hrih ding a si,” a ti. Curuangah a nung hrih ahcun a duhdawtmi Filipi
kawhhran hnenah a ra ding. Anmah thawn pawlkomnak nei in lungawi le nuamzet in
caan an hmang tlang ding. Cuih lungawinak cun Jesuh Khrih hrangah ap-awknak
dingah thazaang a pek sinsin ding. Mai’ duhnak hrangah nung nawn loin midang
hrangah nung dingin ap-awknak a nei sawn. Cule zumtu pawl ih nun a pitling
theinak dingah le Kawhhran a ṭhanso theinak
dingah Baibal thu zirh-awknak tampi neih ding khal a duh. Cule Kawhhran sungih
zumtu pawl thawn kut ongzom in Pathian thuthangṭha
karhzaihnak ding hrangah hna ṭuan sinsin ding hi
a saduhthah tumbik a si.
Thunetnak.
Duhdawtmi
zumtu unau pawl, tuni kan nunnak hi zianghrangah, ziangruangah a si? ti hi kan
ruat dah maw? Kan nunnak caan tawite sung hi leitlun nomceennak ah kan
hmangliam men pang maw? Kanmah le kanmah kan cekfel awk a ṭul ngaingai. Baibal ih in sim vekin kan san hi sansia
a si. Curuangah nun man nei kan si cio theinak dingah Paul ih simmi “Nun cu
Khrih a si” timi hi kan nunnak hrangah
si cio ve hram seh. Cutin kan ti thei ahcun atu kan nun hi kanmai’ hrangah si
loin midang hrangah, a hleice in Khrih hrangah a hmang theitu si cio dingah
hlan-awk cio hram uhsi. Pathian in zumtu dik pawlih nun hmang in a hmin
sunglawinak hrangah hmang sinsin hramseh! Amen.
Duhdawtnak le duhsaknak thawn,
Rev. Dr. CJ Hrang Hmung
Manila, Philippines.
July 21, 2013. 9:20 am.
No comments:
Post a Comment