Saturday, June 22, 2013

THLUASUAHNAK THAWN LEHRUL SAWN UH

Baibal Caanghril:
hat lonak cu hat lonak in lehrul hlah uh, siatcamnak khal siatcamnak in lehrul hlah uh; thluasuahnak thawn lehrul sawn uh. Ziangahtile Pathian in a lo kawh tikah thluasuahnak petu si dingin a lo ko a si” (1 Piter 3:9)
Baibal siarbet dingmi: 1 Piter 3:8-12.

          Zumtu pawl cu mah le kiangkap hansonak le a nuammi khua le ram dintu ding kan si. Kanmah le pumpak ihsin thokin kan innsungsang ah siseh, kan kawhhran sungah siseh, kan kiangkap khua le ram ah hatnak thawn tuahremtu dingmi kan si. Ziangahtile Pathian sersiammi kan si thluh ih kanmah le ruahnak le hmuh daan bang aw lo ruangah Pathian duhnak bangin remzet le nuamzet in umkhawm tlang dingmi kan si. Minung pakhat le pakhat siatsuah aw rero dingmi kan si lo. A tlaksiat rero mi hi leitlun minung pawlih thinlung, taksa le thlarau rundamnak hrangah taimak suahin uantu ding kan si. Cumi cu mi piangthar, zumtu kan zate ih kan neih le nunpi a ulzetmi a si ti hi hngilh cio hlah uhsi. Midang parah hatnak thawn hna uan in thluasuahnak thawn lehrul dinghi a thupi zetmi a si. Ziangahtile Pathian in in kawh tikah thluasahnak petu si dingah in ko a si, ti khal cingkeng cio ding kan ul ngaingai.

1. Thinlung hmunkhat nei ding (3:8)
          Innsang ah siseh, kawhhran le pawlkom sungah siseh, thinlung hmunkhat te um tlang dinghi a thupizet a si. Cuti ih kan um tik lawngah midang thawn khal kan rualrem aw thei ding. Cumi cu a thupi zetmi a si. Jesuh Khrih ah thinlung hmunkhat ding hi a thupi zet. Kan thinlung hmu aw thiam loin, kan hmunkhat thei lo ahcun hna zianghman kan uansuak thei dah lo ding. A hleice in Pathian ram hrang le miphun hrangih hna kan uannak ah thinlung hmuhton awk thei ding hi a thupizet a si. Jesuh Khrih ih thinlungput vekin kan zatein bangrep in kan neih ding tinak a si (Rom 8:29; 2 Kor. 3:18; Fil. 2:5; 3:10; Kol. 3:10). Zumtu pawl cu dingfelnak, thianghlimnak le thianfainak timi sinak thawn neih kan ul (Rom 12:1-2; 2 Kor. 7:1; Heb. 12:14). Thlarau lam ah pitling in rah tampi kan rah ding a ul (Gal. 5:22-23; 2 Kor. 5:20).
          Zumtu pawl thinlung hmunkhat kan nei tlang tikah zaangfahnak thinlung kan nei thei ding. Cumi cu innsang khat sungah neih khalah siseh, neih lo khalah siseh, hmunkhat umtlang tinak thawn a bang rep. Riahsia mi pawl thawn ap tlangin lungawimi thawn lungawi tlang ding a thupi (Rom 12:15; 15:1; Gal. 6:2). Unau bangtuk duhdawtnak (brotherly love) timi cu tisa hmunkhat sinak lungput neiih nung tlang tinak a si. Zaangfahnak (pity) timi cu tlaihsannak, harsat ton tikah tuarpi venak, anpi awknak tican a si (Tirh. 20:35; Heb. 13:3; Jeim 1:27). Thinlung nemnak (courteous) timi cu mah hrang ruat loin midang khaisang sawn, thinnemnak neih tican a siih hngalnak le mah le mah uar awknak a nei lotu kha sim duhmi a si (Mat. 11:29; 18:3-4; 23:12; Fil. 2:3-4; Kol. 3:12-13).

2.  Thluasuahnak thawn lehrul sawn uh (3:9)
          Zumtu cu Pathian hrilmi kan si ruangah thluasuah ro cotu ding kan si. A hnauannak ah tel dingin Pathian ih hrilmi kan si tihi cing ringring ding a ul. Kumkhua nunnak ro cotu kan siih midang sualnak ngaithiam ding a ul. Van ih a um kan Pa in kan sualnak in ngaidam bangin midang sual mawhnak khal ngaidam cio kan ul a si (Mat. 5:44-45; 6:14-15; 11:25; Efe. 4:32). Curuangah zumtu pawl kan nunnak ah pakhat le pakhat ral awk lo ding a thupi zet. hat lonak kha leh rul sal loin hatnak in kan neh sawn ding. Khristian timi cu mai’ ral hman duhdawt dingmi kan si.
          Khristian pawl cun midang va soisel rero ding kan si lo. Duhdawtnak thawn kan lehrul sawn ding. Thluasuah kan pek sawn ding. ongkam thlumte hmang sawn dingmi kan si. Thu eel awk ding a um tikah hrial kan tum sawn dingih remnak thawn kan tawp ter sawn ding a ul a si (Efe. 4:31-32; Thuf. 25:21). Mi zovek par khalah thluasuahnak thawn lehrultu si dingah zuam cio hram uhsi.

3. Na lei hreng aw/na ong sup  aw (3:10)
          Zumtu pawl cu ruahsannak tumpi nei dingmi kan si. Caan tawite sung kan neihmi kan nunnak hi kan duhdawt thiam ding a ul. Mi zovek khalin nisuah mawite le hate hi kan hmu duh cio ko ding. Cubangtukin zumtu kanmah le pumpak khalin a habik in nung cio ding kan ul ve a si. A thupimi thu pakhat cu kan ‘lei’ (tongue) hi a ha lo mi thawn hnawihnih ter lo ding hi a si. Kan hmurka in thuphan ong ter hrimhrim lo dingah ralring zetin kan nung a ul. Thuphan per timi cu a dik lo ongkam le midang tluksiatnak ongkam a thlen tertu a si. Curuangah ongkam thlum, ongkam nem lawng ong suak dingin kan lei kilkhawi hat a ul. Kan lei cu cin le daan hate neih ter a ul (Control and discipline your tongue).
          Thufim ngantu cun, “Awkaa neem ih thulehnak in thinhengnak a daiter. Asinain ong hrang in thinhengnak a suahter sin. Mifim pawl ih lei in fimnak a karhter. Mi aa pawlih kaa in aatnak a suahter” a ti (Thufim 15:1-2). Cuihtlun ah “A lei le a kaa a kil theitu cu harnak in a luat ding” a ti (Thufim 21:23). Kan ong a tam ahcun midang hrangah hatnak hnakin hat lonak a thlenpi thei. Curuangah Baibal in, “Na ongkam in na nunnak a himter thei vekin siatnak khalah a siatter thei. Curuangah na ongkam ruangih a ra thlengmi thil pawl cu na tuar thei a ul” (Thufim 18:21) tiah ralrinnak in pek a si.

4. hat lonak hrial ding (3:11)
          Kan ‘lei’ kan kilkhawi thei hnu ah a tanghrihmi cu a ha lomi pawl tlansan in hatnak tuah seh, tiah forhnak a nei. Cutik lawngah midang thawn rem zetih um tlang thei dingah zuam ding, ngah hlan lo zuam ding ti a si. Zumtu cu Baibal siar, thlacam in Pathian thu ah kan tlangleng, kan nung ringring asile kan thinlung a thiang ding. hat lonak hrangah caan pe hrimhrim lo dingin kan kilkhawi awk a ul. Cutikah a ha lomi pawl kha kan hua ding. hatnak timi pawl cu kan thinlung in kan duh lawng si loin kan tuahsuak thei vivo ding a si.
          Cuihtlun ah “A thinlung zatein daihnak hrangah uan seh,” a ti. uan ding kan ti tikah ngah lai hlan lo hawlin ngah zuam ding tinak a si. Daihnak (peace) timi cu mi zovek thawn khal rualrelten um ding. Ziangtluk a har khalle duhdawtnak lawng hi kan lehrulmi si a ul. Pathian minung, remdaihnak thawn a khatmi zumtu kan sizia kan tarlang a ul.

5.  Thlacamnak thawn thu ngai ding (3:12)
          Thlacamnak thu cu zumtu cun kan theih cio thluhmi a si ko. Ziangtluk in hmual a neiih huham cahnak thawn a khat ti khal thlacam nun neitu cun kan theih ciomi a si. Mi thianghlim ih thlacamnak cu a huham a tum a si, tiah kan hmu (Jeim. 5:16). “Ziangah tile Bawipa in miding cu a zoh ha ih an thlacam a theihsak a si. Sikhalsehla hat lonak a tuahtu cu a dodal a si” (v. 12). Mi dingfel lo le hat lonak a tuahtu cu Pathian in a hoihsan ding a si tiah fiangtein a sim.
           hat lonak a tuahtu a ti tikah lei a kilkhawi thei lo ih thuphan a pertu, midang thawn to awknak a tuahtu, remdaihnak a nei thei lotu pawl an si. Cupawl cu Pathian in a mithmai dunglet a hoisan ding ruangah ralring uh tiah a sim.

Thunetnak.
          Zumtu dik kan si ahcun midang parah siatnak tuah hnakin hatnak tuah sawn dingmi kan si ti hi kan theih ciomi a si. Zumtu si lo hmanin kan minungpi, Pathian ih sersiammi pawl hrangah siatnak tuah ding kan si lo. Ziangahtile minung kan zate’n Pathian hmuihmel (God’s image) kengih sersiammi kan si. Midang kan huat ih kan siatsuah ahcun Pathian a huatu le siatsuahtu kan si pang ding. Curuangah kannih zumtu mi piangthar pawl cun nitin kan nunnak ah midang thawn kan pehzom awk tikah ruahnak khat le thinlung khat in kan um pei ih pakhat le pakhat unau bangin dudaw aw dingmi kan si. Cuihtlun ah midang parah hat lonak cu hat lonak in lehrul lo in thluasuahnak thawn lehrul sawn cio dingah Pathian in thluasuah in pe cio hramseh! Amen.

Duhdawtnak le duhsaknak thawn,

Rev. CJ Hrang Hmung, DMin., PhD (Dev. Adm student)
PCU, Manila, Philippines.

June 23, 2013/ 10:55 am.


No comments:

Post a Comment