Baibal Canghril:
“Cumi
ruangah kan Pa ih hmaiah khukbil in thla ka cam. Amah cu innsungsang kipih a
ummi le lei le van ih a ummi hmuahhmuah in an hmin an laknak hram a si” (Efe.
3:14-15).
Baibal siar bet dingmi; Rom
10:1; Efesa 3:14-21.
Zumtu pakhat ih a donharnak, a ruahnak
le a saduhthah pawl theih kan duh ahcun thla an cam tikah an salmi ṭongfang
pawl ṭhate’n kan ngai ahcun kan
thei thei ding. Thlarau thazang a cak maw, cak lo timi khal thlacamnak ah a
lang thei. Ziangahtile zumtu pawl cu kan ṭulmi
kha thupi ah ret in thla kan cam ṭheu
a si. A thupi tiih kan ruah lem lomi pawl cu kan thlacamnak ah kan telh dah lem
lo. Curuangah thlacamnak ih a tumtah bikmi cu kan ṭulmi
pawl thupi ah ret in Pathian hnenah kan dil cu a si.
1. Paul ih Thlacamnak (3:14-15)
Paul ih thlacamnak pakhat cu amai’
miphunpi Israel miphun pawl rundamnak le zaangfahnak an congah theinak dingah
duhsaknak tumpi thawn thla a cam ṭheu
a si (Rom 10:1). Paul ih a dang thlacamnak pakhat ah khal a thinlung sung ihsin
Efesa ih zumtu pawl hrangah thinlung tak in thla a cam hngai. Pathian ih miphun
thar pawl hrangih ṭuanvo ziangtluk a tum
timi a thei ih cumi hrangah thla a cam. Thlacamnak le thuthangṭha
phuannak ih komkhawm in ṭuah
khat dingmi a si. Covo le ṭuanvo
hi pakhat le pakhat pehzom awknak an nei ringring.
Paul in, “Cumi ruangah kan Pa ih
hmaiah khukbil in thla ka cam. Amah cu innsungsang kipih a ummi le lei le van
ih a ummi hmuahhmuah in an hmin an laknak hram a si,” a ti (Efe. 3:14-15).
Thuphuan phuansuahtu Pathian hnenah Paul in a hnaṭuanmi
pawl a hlawhtlin theinak dingah thla a cam. Cuih hnaṭuan
a hlawhtlin theinak ah thlacam lawng si loin ṭuannak
khalin a thlun ter bet a si. Thla kan cammi hi Pathian sunlawinak hrangah khal
a si a ṭul. Hi thuthawn peh aw in
Jamieson, Fausset le Brown te pawlin, “Thla kan cam tikah mah hrang lawng ruat
in cam ding a si lo. Khrih ih lennak cu mi zakip hrangah a famkim zo ruangah a
sunlawinak langter theinak dingah thla cam ding a si awn,” tiah an ti.
2. Paul Thlacamnak ih Laimuril (3:16-19)
Paul in zumtu pawl hnenah dot khat hnu
dot khat an ke an kar theinak dingah cakuat thawn a zirh hngai vekin cutin an
ke an kar suak thei ngaingai nak dingah thla a camsak. A thlacamnak thupibik cu
zumtu pawl thlarau huham thawngin a sunglam thazaang thawn an cah theinak ding
hrangah a si. Zumtu
hrangah kekar phun 4 a um ih cupawl cu (i) thazaang cahnak (strength), (ii) duhdawtnak (love), (iii) Pathian theihnak (knowledge) le (iv) famkimnak (fullness) tla an si. Zumtu diktak cu
thlarau thazaang thawn a khat ih duhdawtnak ah hram bun le hram ṭoh a ṭul. Jesuh Khrih
kha theifiang dingah le Khristian nun pitling ih a nunpi theinak ding hrangah
thla a camsak hi a si.
(a) Huham cahnak thawn khat ter dingah
Thlarau thianghlim thawngin kan
sunglam minung ih cahnak hngetkhohnak in hram a thok ṭul.
Cuticun Paul in thla a cammi cu zumnak thawngin kan thinlung sungah Khrih in a
uk dingih Thlarau thawngin cahnak huham kan ngah theinak ding hrangah a si.
“Sunglam minung” timi le “nan thinlung” timi cu a bangrep ko. Paul in ṭongfang
a hman ṭheu daan kan zohfel asile a
caancaan ah “Khrih ih thlarau” a tiih a caancaan ah “Thiang Thlarau” tiin a
tarlang ṭheu. Kan thinlung
sungah Jesuh Khrih a um timi le Thiang Thlarau a um timi cu sullam bangrep a si
(Joh. 14:16-18; Rom 8:9-11). Mi hrekkhat in Thlarau khah nun a neizo pawl
hrangah Paul in thlacam sak a ṭul
hrih maw si, a titu kan um men thei (Rom 8:9-10; 1 Kor. 6:19). Theih ṭulmi
pakhat cu zumtu ih nun ah Thiang Thlarau lawngih ukmi si ding a thupi a si.
Grik ṭong in “paroikeo” timi kan nun ah Thlarau in in umpi timi le “katoikeo’ timi kan nun ah Thlarau in
hrambun ih karhzai ṭhangso dingah in ṭeemṭawn
timi ṭongfang pahnih kha Paul in a
simfiang duhnak a si. Sim duhmi cu ‘Thlarau in in umpi’ menmen si sawn loin
‘Thlarau in kan nun ah hram a bun ih nitin kan nun ah zumnak karhzai in a ṭhangso
theinak dingah in bawm’ ti a fiangter duh.
(b) Duhdawtnak ah hrambunnak
Paul in thla a cam bet hrihmi cu, “Nan
hram le nan hramṭohnak cu duhdawtnak
sungah bun uhla, cuticun Pathian ih minung pawl thawn thinlung khatin Khrih ih
duhdawtnak a thuk ih a sanzia le, a sau ih a kauhzia kha theih theinak nan nei
ding,” tihi a si (v. 17-18). Pathian duhnak vekin nung dingah le Thlarau huham
cahnak neih ding a thupitzia langternak a si. Hram hngetkhoh a neimi thingkung
vekin kan nun ah kan hrambunnak cu duhdawtnak a si a ṭul.
Curuangah zumtu ih nun ah a tumzetmi
Khrih ih duhdawtnak thei in tep ngah ding a thupizet. Khrih ih duhdawtnak hi
minung theihnak in a ban lo. Sikhalsehla kan nun sungah a khat theinak dingah
kan thinlung onsak a ṭul.
Minung ih cahnak thawn lawngin si loin Pathian ih pekmi cahnak le huham
thawngin kan co ngah ringring theinak ding hi a ṭul
ngaingai a si. Ruahnak siseh, miphun siseh a bang aw lomi minung pawlin
thinlung ruahnak kaupi nei in pakhat le pakhat pawlkom awk cio ding hi Paul in
a duhmi a si. Ziangbangtuk harsatnak a um khalle Khrih ih duhdawtnak ihsin ṭhen
theitu a um lo zia fiangte’n a sim zo (Rom 8:37-39).
(c) Pathian ah famkimnak
Pathian ih
famkimnak cu zumtu pakhat cio parah siseh, Khristian innsang parah siseh,
kawhhran parah siseh a famkim theinak dingah Paul in forhfialnak a nei. Efesa
cakuat le Kolose cakuat sungah Paul in atu le atu a simnak thu kan hmu. Kolose
cakuat sungah Paul in Pathian ih famkimnak cu Jesuh Khrih ah a kim thluh zo ih
cuihsin zumtu pawlih nun ah a kim ve a si a ti (Kol. 1:19; 2:9-10). Cuih
famkimnak cu zumtu zate’n kan ngah theimi a si tiah Efesa cakuat sungah a sim
betnak a si. Thlarau thawn a khatmi, Thlarau ih ukmi kan si tik lawngah kan nun
hi a dik thei ding. Pakhat le pakhat kan duhdaw aw thei ding. Duhdawtnak ah
hram kan bun thei ding. “Minung fimthiamnak ih a theih thluh thei lomi a
duhdawtnak cu nan thei ko dingih a famkimmi Pathian a sinak thawn nan nunnak cu
a khat ding” tiah Pathian ih famkimnak thu a tarlang (v. 19). Pathian ih
famkimnak cu zaangfahnak, thianhlimnak le tlamtlin nun neihnak tla an si (Mat.
5:48; 1 Pit. 1:15-16; Joh. 10:10). Khrih bangin nungin hmuitinmi kan nei a ṭul
(Rom 8:29; 1 Joh. 3:2). Ziangahtile Khrih cu Pathian ah famkimnak a si. Zumtu
pawl kan nun ah cuih a sangbikmi hmuitin lam panin a tlan rerotu kan si ding a ṭul
(2 Kor. 3:18).
3. Kan sungah hna a ṭuantu a huham cahnak (3:20-21)
Jesuh Khrih a thawhsaltertu huham
cahnak cu kan nunnak khalah hna a ṭuan
rero a si. Jesuh Khrih in a thawhsalnak ah in thoter sal ih tlunah vancung ah
umnak hmun in pek a si. Cuih huham cahnak cu zumtu pakhat cio ih kan nunnak ah
cat loin hna a ṭuan a si. Cuticun
kawhhran zate hnen khalah Amai’ famkimnak thawn in thuam thluh a si. Paul in,
“Kawhhran sung le Khrih Jesuh sungin amah Pathian hnenah thangṭhatnak
cu kumkhua um camcin ko seh! Amen” tiah a thlacamnak a net ter. Paul thlacamnak
ih a hmaisa lam Efesa 3:14-16 ah Pathian cu kawhhran le miphun thar ih Pa a
sinak le huham cahnak thawn a khat zia a sim. Cuihsin Efesa 3:20-21 ah Pathian
cu Khrih Jesuh hmangin zumtu nun sungah hna a ṭuan
ih thlacam dilnak pawl a saangtu a si zia a langter. Pathian ih cangvai daan
pawl cu;
(1) Pathian cu hna a ṭuan
rero. Zaangzel ih um men, cangvai loin tomen tiin a um dah lo. A thi mi khal a
si lo.
(2) Pathian in kan dilmi
pawl in pek. Pek theinak huham a nei. Kan dilmi pawl in theisak ih in pek.
(3) Pathian in kan ruahnak
pawl a thei. Ziangtin a ṭha
bik ka pek ding ti khal a thei.
(4) Kan famkim theinak
dingah a duh ih cuih famkimnak dingah hna a ṭuan.
(5) Kan dilmi hnak hman in
tam sawn in pe thei. Kan dil thiam lomi pawl tiang in pe ṭheu.
(6) Pathian ih duhdawtnak
cu rikhiah a nei lo. Hmun le ram ih ṭhen
theih khal a si lo.
(7) Cuih a caangvainak pawl
cu minung hmangin a rem, a tawlrel.
Lungawinak rel cawk lo dingmi hnaṭuannak
pakhat a um. Cumi cu mit hmuh theimi “kawhhran” a si. Khrih cu kawhhran ih lu a
siih zumtu pawl cu a ruangpum kan si. Kawhhran cu Khrih ih huham cahnak a si.
Cutiin lu le ruangpum, Khrih le zumtu pawlih pehzom pawlkomnak hi mangbangza
zaangfahnak ruangah a si. Curuangah George William in, “Pathian cu kumkhua
huham cahnak thawn a um vekin Kawhhran
le Khrih khal cu mit hmu theih a si. Cumi cu mangbangza ngaingai a si. Khrih le
kawhhran hi ṭhen a ṭhei
lomi hrimrhim a si,” a ti.
Pathian hmin cu kumkhua in thangṭhat in
um camcin ko seh! Amen.
Duhdawtnak
thawn,
Rev. Dr, CJ
Hrang Hmung.
Manila,
Philippines.
No comments:
Post a Comment