Baibal
Caanghril: Saam 51:16-17
“Thawinak pekmi
cu na duhmi a si lo. Na duh sisehla ka lo pe zo ding. Mei-ur thawinak khal na
lungawi mi a si lo. Maw Pathian, ka lo pekmi thawinak cu a kekkuaimi thinlung a
si. A kekkuaimi le sualsir thinlung cu na hnong lo ding.”
Baibal siar bet
ding: Luka 15:12-32.
Kan Khristian nunnak sungah Pathian
thawn pawlkom nun kan neihnak ding hrangah Pathian ih duhmi hi ziang a si timi
theihfiang ding hi a thupi zet. Baibal sungih kan hmu mi Pathian ih duhmi kan
nun daan ding cu “a kekkuaimi thinlung” a si tiah David ih nun in kan zir thei
a si. A kekkuaimi thinlung ih um daan cu dinhmun niam zet, mi zo poh ih
hmuhsuammi, zohman ih ziang siar tlak lomi vek a si. Cuvek thinlung cu Pathian
in ziangruangah a duh a si pei? Mi pakhat in a kekkuaimi thinlung hi “keimah”
timi thinlung kan neih sungah kan ngah thei lo ding. Sunralnak tampi tong
tahratin siatnak tampi karlak ah zianghman ruahsan ding ka nei nawn lo tiih kan
nun ah zirh neknek kan si tik lawngah a kekkuaimi thinlung kan ngah thei ding.
Porh awknak le hngalnak pawl a hloral thluh ih mitthli thawn beidong vansang ih
kan um caan hi kan thinlung a kekkuaizet laifang a si. Cuvek dinhmun hi
ziangruangah Pathian in a lungkim a si pei tihi ruah tikah ruahding a harsazet
ko ding.
A kekkuaimi thinlung neih dingah cun
hnon tuarnak, zianghman ka si nawn lo timi thinlungput a suah duahdo ko ding.
Cuih dinhmun cu minung zovek khalin kan thlen duhmi cu a si kherkher lo ding.
Cuih dinhmun cu ṭihnungza dinhmun a si.
Sikhalsehla kan fimthiamnak le thazang, thil titheinak pawl rinsan in hna kan ṭuan ih kan ṭhelhmi,
kan tuahsuak ngah lomi thil a um tikah a kekkuaimi thinlung kan sungah a um
thei. Minung ah Pathian in thil ti theinak tampi in pe. Tuah theimi tampi kan
nei ko. Asinain cuti ih tuah thei dingah in khaisang ih dinhmun sangah in rettu
Pathian hnakin kanmai’ thil ti thei a si tiin Pathian ṭul
lo dinhmun tiang kan thleng pang ahcun ṭih a
nungzet. Leitlun ah a hngetkhohmi thil zianghman a um lo ti cu kan theih ciomi
a si ko ding. Hi thu thawn peh awin thu tampi ummi sungin Baibal in ziangtin in
zirh timi thu pahnih te kan zoh tlang ta hnik pei.
1. Saam cangantu
David nun ihsin zirnak
Hi zawn ah Saam cangantu ka ti tikah
David kha sim duhmi a si. Saam cangantu David in, “Ka tuah sualmi cu ka thei
ih, ka sualnak cu ka ciing ringring. Na par ah, na par hrimhrim ah ka sual; Na
mithmuh ah thil ṭha lo ka tuah zo. Curuangah thuṭhennak i pekmi cu a dikmi a si; Mimawh ih i ret khal
a dikmi a si,” (Saam 51:3-4) tiah a sualnak thup loin a phuang ngamtu a si.
Tuini zumtu tampi cu mi nih in thei lo pam tiah thuh ding lam hi kan hawl.
Asinain David cun Bethsheba thawn an sual zia, le Uriah thihnak dingih a
tawlrelnak parah siirnak thinlung tak thawn a ṭap
ih a sualnak a phuangsuak ngam a si. Kannih zumtu pawl kan sualnak a tam
deuhdeuh le Pathian hmaiah kuun in siirnak le a kekkuai mi thinlung tak thawn
kan phuang ngam a ṭul ngaingai.
David cun a sualnak ruangah “ka palh a
si, ka mawh a si” tiah a thinlung sung muril taktak in a phuang thei. Tulai
zumtu tampi cu ka palh a si, kan ti tikah capohnak ah maw, lole hnihsuakza
pakhat men ah maw kan hmang ṭheu. Kan thinlung
muril sungin thungai thlak in kan sim, kan rel dah lo. David cun sunglam a nun
ihsin a phuanmi a si. Baibal ca ih a tarlangmi vekin David in Pathian a
duhdawtzet vekin Pathian khalin David hi a duhdawtzet ve. A no lai ihsin a sual
tikah Pathian in nasazetin nun a sim hai ṭheu.
Ka palh a si tiah a theih awk cun siirnak thinlung tak thawn Pathian hnen a pan
sal ringring.
Tuini ah zumtu tampi in Pathian hmaiah
“ka palh ngaingai a si” tiah a kekkuaimi thinlung thawn Pathian ih ngaithiamnak
duh ah kan pan ahcun Pathian in ngaithiam thei lomi a nei lo. Saam 51:16-17
sungah, “Thawinak pekmi cu na duhmi a si lo. Na duh sisehla ka lo pe zo ding.
Mei-ur thawinak khal na lungawi mi a si lo. Maw Pathian, ka lo pekmi thawinak
cu a kekkuaimi thinlung a si. A kekkuaimi le sualsir thinlung cu na hnong lo
ding,” tiah kan hmu thei. A kekkuaimi thinlung le tangdornak thinlung thawn
Pathian hnen kan pan ahcun Pathian in a hnong lo ding, ti cu a fiang nasa.
Cuvek thinlung thawn kan dilmi pohpoh cu Pathian in in cohlang thluh ko ding.
2. Fapa tlanhlo
ihsin zirnak.
Thukam thar sungah kan Bawipa Jesuh ih
a simmi thuṭhimnak tampi sungah “Fapa tlanhlo”
(Luk. 15:12-32) hi a hminthangzet. Kan theih neknek cio mi khal a si. A thu um
daan mallai zoh duak hnik sehla: Judah mi pawlin daan an neihmi cu fapa kum
(18) a kim tikah a co dingmi ro thil pawl hi a nu le pa hnenah a dil thei. Fapa
tlanhlo thuanthu ah milian pa pakhat in fapa pahnih a neiih fapa nauta sawn in
a pa hnenah a co dingmi ro hmuahhmuah a dil hnu ah a pai’ inn ihsin a suak. A
co ngahmi ro hlawnthil pawl thawn duhtawk in nomceennak ah a hmang thluh.
Cuticun a netnak ah harsatnak tumpi a tong timi thu hi an thei cio. Himi fapa
tlanhlo pa hi thluasuah tampi a dong ngah ko nain thuruat mumal loin a duhtawk
ih tisa duhhiarnak menah a hman tikah a neihmi zatein a cemral thluh a si.
Kannih zumtu pawl khal Pathian in
nitin thluasuah tampi in pe rero ko. Asinain vei tampi ahcun Pathian hi kanmah
duh daan in kan hnek ih kan dil caan tampi a um. Nei tampi zo khalle duhhamnak
thawn kan dil bet. Ngah ding kan zum tuk lo vekin lunghrinnak thawn kan dil
hrih fawn. Sawmngiarnak thawn kan dil. Thungaite kan sim asile Pathian in amah
le tikcu caan te ah thluasuah tampi in pe rero ko. Kan lak daan a thiang maw? a
dik maw? ti hi zoh thiam kan ṭul zet ding.
Pathian in kanmah le tawkte kan co dingmi in pe rero cingin kan co thiam lo
ahcun fapa nauta sawn bangin Pa thawn hlatnak hmun kan thleng dingih hlo lam
thei lo in kan hlo tata ding. Tuu pawl hi tuudum leng suak dingah an khir, an
pet thei lo nain nuamtete in an hlo ṭheu ti hi kan
thei cio. Harsatnak kan tong tik lawngah fapa tlan hlo vekin Pa hi kan mangsal.
Cule fapa tlanhlo cu a kirsal lohli. Kannih zumtu pawl khal Pathian ih
duhdawtnak kan theih ngah cun kan hlonak hmun ihsin kir vurvo ding a si ko.
A pa hnenah, “Ka pa, Pathian parah le
na parah ka sual zo. Na fa tiih kawh ding ka tlak nawn lo,” tiah a ti.
Sikhalsehla a pa cun hlunghlaizet in a fapa cu a hmuak hngai. A hnen-um pawl a
ko ih, “Zamrang in ra uh! Hnipuan ṭha bik rak
keng uhla hruk ter uh. A kutah zunghruk hrukter uhla a ke ah kedam dam uh. Cule
caw faate a thau bik kha va that uhla lungawinak puai tuah uhsi. Ziangahtile hi
ka fapa cu a thi zo nain a nung sal; a hlo zo nain hmuhsal a si,” tiah a ti.
Cuticun lungawi puai cu an tuah. Himi thuṭhimnak
ih langter duhmi cu “siirnak taktak thawn a ra tlungkir sal tu ih thuhla” a si.
A sualnak a thei ih misual ka si, ka siir aw tuk tiih a ti awk theimi hi a
laimuril cu a si. A thinlung kekkuai in siirnak taktak a neihmi hi Pathian in a
duh ti langter duhah Jesuh in a simmi a si.
Thunetnak
“Thinlung timi hi minung kan nun ah a
thupi zetmi pakhat a si”. Thinlung ṭha zet a um
ih, thinlung siava zet khal a um. Mai’ theihmi lawng a dik ah ruat ih, midang
theihmi pawl cu thulolak ih a ruattu tampi an um. Thinlung timi hi minung nunṭhatnak hrangah nasa zet ih hna a ṭuantu a si vekin siatnak hrang khalah hna a ṭuan thei a si. Thinlung a ṭha
loih hna a ṭuan thei lo ahcun minung si man
zianghman san a tlai nawn lo ding. Cun thinlung ṭha
a neitu cun midang tampi, a minungpi pawl hrangah ṭhatnak
tampi a suahpi thei. Amah hrang khalah ṭhatnak
tampi a suahpi ih a hlawhtling nasa. Sikhalsehla kan sungih a ummi kan thinlung
hi a siava tukih hman a tlak nawn lo ahcun kan minungpi zovek thawn hman kan
pawlkom thei lo ding. Kan remaw thei lo ding. Cutikah mah lawng a paakih ummi
kan si ding hi phan a um. Cuih kan thinlung cu a siava lawng si loin a hak tuk
pang le ṭih a nung sinsin. A hak daan hi lungto
bangih a hakmi thinlung (stone heart) ah a cang pang ahcun hna a ṭuan nawn lo ding. Cutikah thih lawng a bak thlang
ding a si.
Curuangah Pathian in, “Thinlung thar
le nunnak thar ka lo pe ding. Lungto bangih a hakmi nan thinlung cu ka la
dingih thinlung neemte ka lo pe ding”, (Ezekiel 36:26) a tinak a si. Thinlung
neem a ngahtu cu nunnak thar, damnak thar a ngahtu a si. Pathian duhmi cu a
hakmi thinlung a si lo. A hnen ih kan pekmi thawinak khal mei-ur thawinak le ti
awternak pawl a si lo. Kan tisualmi kanmahte’n thei aw in “siirnak thinlung
taktak” le “kekkuaimi thinlung” hi a duhsawn a si. Fapa tlanhlo khal tangdor in
siirnak thinlung le kekkuaimi thinlung nei lo ta sehla a pa ih ngaithiamnak a
theifiang ngah lo ding. David khal a sualnak a theih awk lo ta sehla Pathian ih
ngaithiamnak a co ngah lo ding. Pathian hmai ah zianghman ka si lo ti thei aw
in mah le mah kan ṭhum aw ding a thupi zet. Cu a
si ruangah Pathian ih duhmi a kekkuaimi thinlung nei in amah riantu kan si cio
thei ringring nak dingah Pathian in thluasuah hmuifu tampi in in burh camcin ko
seh! Amen.
Duhdawtnak
le duhsaknak thawn,
Rev.
Dr. CJ Hrang Hmung
Principal, BTS
BTS/Feb. 24,
2010/11:45pm/
No comments:
Post a Comment