Baibal sirhsan:
Hebru 13:7-8.
Pathian
thu a lo simtu, hlanih nan hotu pawl kha ciing ringring uh. An nun sungih an
umtlan daan le an thihnak thuhla pawl kha ruat sal uhla an zumnak khal cawng ṭha uh. Jesuh Khrih cu mizan, tuihsun le kumkhua
in a hmun ringring a si.
Thuhmaihruai
Kan
leilungpi hi a thleng-aw cak nasa. Nitin kan nunnak kan zoh tikah a thleng-aw
cakzetmi san an kan nung rero. Santiluan cakzet sungah kan um. Cuti ih kan um
tikah veitampi cu santiluan thlun vivo in sanman daan kan zir vivo. Zirding a ṭulnak khal tampi in a um ve. Thilṭha tampi a suahpi ih lungawi um zet. Asinain kap
khatlam ah kan zoh tikah santiluan kan thlun ruangah hlanlai kan pi, kan pu,
kan nu le kan pa pawlih zumnak hi ziang siar lo ih um mai ding cu kan si lo.
Mihrek in an rel ṭheu ka theihmi cu “kha
bang hlanlai thuhla, zumnak maimai a thupi lo, atu cu santhar sungah kan um zo.
San thawn mil aw ih nun ding a thupi sawn” ti bang tla an si. A diknak a tampi
ko ding nain pipu pawlih zumnak hi ol-ai tak ih hngilh mai ding le ziang siar
lo ih um san men ding cu a si hrimhrim lo tiah ka ruat. Asile thulu ka
tarlangmi vekin ka kheng ban lo tla a si thei men. Sikhalsehla a cang thei
tawkin ka tarlang tum hnik ding.
Santiluan timi
cu ziang a si?
Santiluan
timi cu ziang a si? timi ṭongfang hi rel
fukfi ding a harsa men ding. Santiluan timi cu
“san” le “tiluan” timi ṭongfang
pahnih kommi a si. “San” timi cu tikcu caan thawn pehzom in kan hmang ṭheumi a si. “Tiluan” timi cu a luang rero mi
tidai a si tiah kan theih ciomi a si ko. Asinain himi zawnah “tiluan” timi hi
tidai puante a luangmi kha sim duhmi a si lo thei men. Tipi luan lam a sim duh
deuh ding a bang. Ziangahtile “san” timi hi “camkhat te hrang lawng si loin
nitin kan nunnak ah thukzet ih a fehpimi nitin kan nun daan” thawn pehzomnak a
nei. Cuih “tiluan” hi a sunglam ihsin cahnak tampi a neiih mi a hip theizetmi
thil cang a si. Caan timi hi a thleng aw rero vekin san khal a thleng aw rero.
Sersiamtu
kan Pathian hi ziangtik hmanah a thleng aw dah lo, amah kel in a um ringring
ko. Asinain a sersiammi thil pawl cu caan khat hnu caan khat, san khat hnu san
khat a thleng aw rero. Cuih caan thawn a fehpi mi fimthiamnak, lennak, hnipuan
hruk daan, nuntu khawsak daan khal a thleng aw rero ve. Cumi pawl cu zovek
mifim, mithiam le thil tithei pawl khalin an el thei ve lo. An do rero khalle
do theih ding ci a si lo. Hrial duh khal le a ngah cuang lomi an si. Cuih thil
cangmi pawl hi kan duhvek in a si thluh lo men ding nain nitin kan nunnak
sungah a thleng aw rero mi a si, ti cu el theih a si hrimhrim lo.
Curuangah
nitin a thleng aw rero mi san ah a nungtu kan si ruangah thil um daan pawl
theih thiam ding kan ṭul. Ziang tiang in
fehpi thei ding timi khal kan hmu thiam a ṭul.
Khui mi lam ah kan fehpi le kan hrangah a ṭha
ding timi khal hril thiam in thlun thiam a ṭul.
Cutik lawngah santiluan thawn mil-aw in kan nung thei ding. Zianghman ruat cuca
lo in um huahhi men ding hi a cang thei nawn lo. Khuaruatthiam le rinsantlak
mifim pawl cu santiluan vekin nung daan ding an thiam. An theih thiam ih an
thlun thiam fawn. Cu le nitin an nun ah an nung thiam a si.
Kan
nuntu khawsak daan, kan ei-in daan, hnipuan hruk daan, thilri um daan le
fimthiamnak khal hi san khat hnu san khat a thleng aw rero. Nitin in a ṭhangso ngaingai. Nitin siamthar thilri tamip in a
suak cingcing. Cumi pawl kan hman thiam ve lo ahcun ‘san man lo’ ah kan cang ve
mai. Curuangah santiluan vekih a nung thiamtu si ringring dingah cuih santiluan
thawn thlauthla aw lo tein kan nung thiam a ṭul.
Vei tampi ahcun tikcu caan hi a thleng-aw cak tuk ruangah ziangtlukin kan zuam
khal le kan ban thei lo caan tampi a um thei. Ziang a va si khalle kan ban thei
tawk zuam in thlun vivo a qul ko. Pipu pawl in “lu” ban dingin na tumtah asile
“tai” tiang tal na thleng ban thei fang ding, an ti vekin a cang thei tawkin
santiluan hi kan dawi rero a ṭul ko. Cuih
santiluan kha kan va man thei le man thei ve lo cu thukhat va si ko seh.
Pipu zumnak
Hi
zawn ahhin “Pupa zumnak” ti hnakin “Pipu zumnak” ti deuh in ka hmang ding.
Ziangahtile zumnak thuhla kan rel tikah “pu le pa” pawl ih zumnak lawng sim a
theih lo. “Pi’ pawlih zumnak khal telh a ṭul
hrimhrim tiah ka ruah ruangah a si. Pi in a dang, pu in a dang tiin an um dah
kel lo ih zumnak bangrep neiin hmunkhat ah an feh tlang ringring a si.
Pipu
zumnak thu ah an sim le rel ka theih ringringmi cu a tluangtlam (simple) zet.
Anmah san laiah fimthiamnak sangzet a neitu khal an um lo. Pathian thu ah
siseh, leitlun fimthiamnak thu ah siseh, an theihmi hi a mal zet. Sikhalsehla
kan pipu pawlih nun kan zoh tikah an theihmi vekin an nung. Baibal thu ah an
theihmi malzet hman sehla, cuih an theihmi vekin nitin an nun ah an nunpi thei ringring a si. Biakinn sung lawngah si
loin nitin an nuntu khawsaknak khal ah an theihmi vekin an nunpi. Duhdawtnak
thu an theihmi hi a takin an hmanpi. Hlanlai khawmpi tivek an neih tikah
khawmpi ṭheh cun ṭhen aw ding an siang aw lo. Hmunkhat ah umkhawm
tlang hi nuam an ti zet. A netnak ah lo theih lo ih ṭhen awk a ṭul
tikah mitthli thawn thlah aw in, siang aw lo cingte’n an ṭhen aw ṭheu a
si, tiah an simmi kan thei ṭheu. Tusan kan
nun thawn cun a dang aw lawlaw. (Online ihsin fim deuh cuh ah kanmah sung lala
nasatak le duhtawk ih kan ṭhuat awk ṭheumi khi ka mang nasa. Online paralṭha kan tam nasa.).
Kannih
santhar zumtu pawl cu zumnak thu ahcun kan sang lawlaw. Van kan ban thluh zo.
Kan theihmi khal a sang tuk zo. Baibal thuhla lam ah kan sim asile kan thei tuk
ih kan mak lawlaw. Sim rel theih hman a sin awn lo. Baibal lam zirnak khalah
leitlun miphun dang tampi thawn dinhmun bang kan nei thei zo. Baibal zirnak lam
tampi kan nei lo hmanah Camping le Crusade ah Pathian thu kan zirmi tla cu a
tam tuk zo. Crusade vei 10 lenglo kumtin a kai ringring khal kan um. Mi
hrekkhat le phei tla cun crusade hrekkhat ah crusade zirhtu in a dotdot in an
zirh lo tikah cutin na zirh ding, khatin na zirh ding tiah “crusade theory”
lole “crusade procedure” khal an thei thluh zo. Sikhalsehla Pathian thu kan
thei zat in kan nunpi lo. Kan ka lawngin zumtu kan tam nasa. Kan nun cu kan ka
ih kan sim, kan rel reromi Pathian thu thawn a hlat aw tuk. Biakinn sung a si
lo le Pathian biakkhawmnak hmun ahcun mi piangthar kan si ko, piangthar lo
zohman kan um nawn lo. Asinain cuih hmun ihsin kan suak vete’n khawvel mi thawn
danglamnak zianghman kan nei cuang lo. A va poi lawmmam so tuisan zumtu kan nun
hi…
Tuih
san kan nunnak kan zoh tikah “kaa lawngih zumtu” kan tam tuk. Kan “kaa” cun
piangthar lo kan um lo. Sikhalsehla cuih kan piantharnak cu kan “nun” an kan
langter thei dah lo. Khristian nun ih kan nunpi ṭulmi
pawl zianghman kan thlun thei lo ih kan nun ah khal kan langter thei lo. Lang
ter dingin khal kan zuam lo. Tum khal kan tum lo. Theihnak vial in a tawk tiah
a ruattu kan tam deuh a si hmang. Culawng hman si hrih lo, “minung in kan tuah
thei lo, kan zum thei lo” timi zirhnak a um bet vivo fawn. Hi bang zirhnak in
“zangzel theology” a suak ter. Minung ih tuah le ṭuan
ṭulmi tampi a ummi kha tuah duh lo le ṭuan duh lonak a suak ter. Harsatnak tuar ding
timi hi kan zumnak ah a tel lo titu khal an tam nasa. Khristian nun ah harzet
ih nun ding kan paih nawn lo. Ol tuk in nun kan tum, kan duh. Baibal Thianghlim
sung kan zoh tiah Jesuh Khrih in kan tuah thei lomi in tuah ter lo. Zum thei lo
kan si sehla ‘zum uh’ tiah in sim lo ding. Thufim khalin “sihte” um daan cawng
dingah in sim ve (Thufim 6:6).
Thunetnak
Hmailam
a r alai dingmi caan saupi tiang hrang thu sau a ruat theitu tuisan zumtu mifim
cun santiluan ih in fehpi tum rero mi olzawng lawnglawng ih um huahhi nun hi
hrial thei dingah kan zuam a ṭul. “Zumnak
timi hi theih men lawngin a tawk lo, nunpi dingmi a si”. Santiluan ziangvekin a
thleng khal le zumnak thu hi olzawng in thleng aw hluahhlo dingmi a si lo.
Jesuh Khrih in a nunnak hmangin in hmuh zo. Paul khal in a nunnak hmangin tahṭhimnak tampi a pek. Pipu pawl khalin an zummi an
theifiang ih nitin an nunnak ah an nunpi cih. Kannih santhar nonawn pawl khalin
santiluan khal thlauthla cuang loin, kan zumnak parah khal hngetkhohzet in
dingpi in kan nung thiam a ṭul. Pathian
ih sersiammi thil pawl cu caan khat hnu
caan khat, san khat hnu san khat, santiluan thlun in a thleng aw rero ko. A
thleng aw rero lai ko ding. Sikhalsehla cuih sersiamtu kan Pathian cu ziangtik
hmanah a thleng aw dah lo, amah kel in a um ringring a si (Heb. 13:8).
Curuangah zumtu timi khal a hmun ringring dingmi a si. Pipu pawlih zumnak khal
ziangtik khalah a dai dah ve cuang lo ding. Jesuh in, “Lei le van cu a cemral
ding nain ka ṭongkam cu a cem dah lo ding,”
a ti (Mat. 24:35).
Duhdawtnak
le duhsaknak thawn,
Rev.
Dr. CJ Hrang Hmung
PhD
Develoment Administration,
Philippine
Christian University,
Manila, Philippines.(Shekhem Mekazin, FCC, KL, Malaysia, 2012, pp. 33-35)
No comments:
Post a Comment