(Mat.
1:22-23; Luk. 2:8-14)
Tikcu le caan a hung herliam vivo. Ṭhaal
caan sa hemhem kan lan hnu fuur caan ah ruahpi napi in a sur ih ruahti in
toihmi thawn kan ciar hiamhiam. Cuihsin thlatang khuasik caan cu kan vun
thleng. Pathian zaangfah lamhruainak in Runtu Jesuh Khrih suahcam Christmas kan
thlengsal lala thlang. Kumtin tein Christmas caan ah rundamtu Bawi Khrih cu
hmuak in lungawizet in caan kan hmang ṭheu. Unau sungkhat hrekkhat ih mual in
liamsan mi khal a um. Harsatnak tampi kan ton caan khal a um. Asinain himi
Christmas caan ah Mi tampi cun keimah misual in rundam dingah Pathian cu minung
ah a rungcang ih keimah in hawl dingah a ra a si, tiin sunglawizet in caan kan
hmang thei sal. Khuadang hmundang ih a umtu pawl khal sungkim thei dingin mah
le innsang cio ah an tlungsal cio. A remcang daan zoh in ei-in a phunphun thawn
suahni lomnak kan hmang. Nuam kan ti cio. Kan lungawi cio. Kan Bawipa Jesuh
Khrih a sunglawi hleice ee!
Hi caan ah a thar in kan vun mangsal ṭheumi
pakhat cu “Immanuel” timi Pathian kan hnen ah a um, ti hi a si. Thungai kan sim
a si le Pathian hi kumpi kumkhat sung tlaitluan kan hnen ah a um ringring.
Baibal Ca Thianghlim sungah kan Pathian cun “ṭih-hlah” timi ṭongkam hmangin kan
hnen a um ringringtu a sinak a langter. Atu ah a um thar mi a si lo. Asinain a
hleice in tuvek caan ah kan theisal khal cu a ṭha thotho.
Bawi Jesuh a suah tikah amah a hmuaktu
hnakin ziang siar lem lotu an tam sawn ding. Tusun khal cutin thotho a si ko
ding. Ziangahtile Christmas timi hi ka ta a si tiih a ruat lotu pawl hrangah
cun Christmas hi zianghman thupi ih ret ding an tong lo men ding. Keimah i
rundamtu Jesuh a suahnak a si tiin mai’ bulta ih kan cohlang thei lawngah thupi
ah kan ret thei cio ding a si.
Asile tucaan ah sim le rel ka duhmi
cu: a hmaisabik Christmas hi Khui hmun ah an hmang? Zo pawl in an hmang?,
Ziangvek tikcu caan ah an hmang? timi pawl zohtlang hrih uhsi.
1. Christmas
hmaisabik hmannak hmun:
Tuisun ah biakinn ṭhaṭha kan nei,
meisa thawn, thlanzapnak thawn, awnring a phunphun thawn kan nei. Asinain
minung pawl hi kan zaang a zel ngaingai. Kan khawmpaih cuca lo. Kumkhat sungah
khawm le khawm lo kan zoh tikah kan khawm lo caan a tam sawn men ding. Kan
khawm thei lonak thu ah phuahlam sim ding tampi a um ko ding. Nuamzet in
Pathian kan biak thei ko na’n khawm paih lo kan tampi. Ziangruangah a si pei? A
poi ngaingai, tiah nan ruat ve dah maw?
Asinain a hmaisabik Christmas an
hmankhawm lai ahcun biakinn khal a um lo, awnring e, ziang e tikhal a um lo.
Pathian an biakkhawmnak hmun cu hramlak dai-tla hnuai ah a si. Cuih hmun ahcun zan
ṭim laiah tuukhal pawl an tuu kil in an um tlang. Baibal ih in sim vekin
hmakhat te ah vancung mi burpi ih hlarem sak aw an thei. An hlarem sakmi cu “A
duhdawtmi minung pawl umnak leilungah hin remnak leeng ko seh!” (Peace on earth
good will to men) ti a si. Thuthangṭha
an phuangmi cu “Tuih zan rori ah David khua sungah nanmah Runtu Bawi Khrih a
suak zo” (Luk. 2:11) ti a si.
Christmas timi hi hlanlai kum 2000
lenglo ih thu lawng a si lo. “Tuih zan” timi ṭongfang hin tuihsun, tuihni tiang
a huaptel ringring ti hi thei cio sehla a ṭha, ti’n ka ruat. Tuihsun caan khal
ah kan hrangah a tharin a suak sal. Kum hihmuah a liam cia mi hi sullam nei lem
lo a menmen in kan liamter men ṭheu maw? Sermon tampi kan ngai, kan thinlung
sungin kan cohlang cio maw? Kan thinlung sungah teh a caam thei ngaingai maw? U
le nau, kan nun ṭhate’n cekfel aw sal hnik uhsi, tiah ka lo sawm. Ziangtin nan
ruat cio?
2. Christmas hmaisabik ih a khawmtu pawl:
A hmaisabik Christmas biakkhawmnak ah
a teltu pawl cu Puithiam pawl, Farasi pawl, Sadusi pawl, Daanthiam pawl an si
lo.
Puithiam pawl cu biakinn sungah anmah
tuahkel tuah daan pawl, raithawinak pawl thawn an buai rero. Rundamtu Jesuh
suahnak thu hnakin nitin an tuah ṭulmi thuhla pawlah an buaipi rero ih
Christmas timi cu ziang a si tikhal an thei ngah lo. Curuangah a hmaisabik
Christmas ah an tel ngah lonak a si.
Daanthiam pawl khal an thuruahmi pawl
an el-aw rero. Farasi pawl le Sadusi pawl khal thukam thuhla pawl an reltlang,
an el-awk rero. Cutin Pathian thuhla an rel, an el-awk rero na'n an thinlung
sung ngaingai cun Pathian thawn an hlat aw zet. Cuticun a hmisabik Christmas
biakkhawmnak ahcun an tel ngah ta lo a si cu!
Asinain cuih khawmnak ah a teltu pawl
cu an thinlung sangka a ong ringringtu, Judah peng sungih zohman in ziang ih
siar lomi tuukhal pawl an rak si ta riai. Zianghman thiamnak nei lo, neihmi
khal nei lo, mi nauta pawl an si. Ṭongdang in kan sim asile thinlung sangka a
ong ringringtu, tangdornak thinlung a neitu pawl an rak si. Kan theih a ṭulmi
pakhat cu thiamnak nei lo, neihmi nei lo, mi nauta pawl an si ruangah Pathian
thei duh lo, puar em em tampi an um. Cubang pawl cun Christmas hmaisabik ih
biakkhawmnak ah an tel ngah cuang lo. Himi khawmnak ih a teltu pawl cu
tangdornak thinlung nei in thinlung zate’n Pathian a rinsantu le thinlung
sangka ongtu pawl lawng an si. Tuihni kan dinhmun khal ṭhate’n kan zohfel awk
sal a ṭul thlang tiah ka ruat. Ka thei sawn, ka thiam sawn, ka nei bik timi
pawl le zianghman ka si lo, zianghman neihmi ka nei lo, kei vekmen timi pawl Baibal
in thupi ah a sim lem lo. Ka hrangah rundamtu Bawi Jesuh a suak ih amah hmuak
dingah le thangṭhat dingah tangdornak thawn ka thinlung sangka ka ong a si,
timi hi a thupi sawn lo maw? A hmaisabik Christmas ah kan tel ngah lo na’n tuih
caan ah kan ṭhelh sual pang ding hi phan a um zet a si, tiah ka ruat.
3. Christmas
hmaisabik ih an khawm tikcu caan:
An khawm tikcu caan cu zaan caan ah a
si. Ni a tlak hnu khua a thimmi vek lawng si loin thinlung le nuncan ziaza ah
siseh, thlarau lam thuhla khalah siseh a thim reprep caan ah a si. Minung pawl
ih thinlung sungah Pathian thu tleunak um loin ṭhat lonak le sualnak thawn a
thim bembem caan ah a si. Hi leitlun khawvel pi a thim bembem caan ah Bawi Jesuh
a rak suak.
Asi, kan Baibal Ca Thianghlim sung kan
siar tikah Pathian in amah le amah a phuan-awk duh tikah a thimmi caan a hmang ṭheu.
Vei tampi ah Pathian in a thim caan ah hna a ṭuan ṭheu tikhal kan hmu thei. Faro
kut ihsin Israel misenpi a runsuak caan khal hi khawthim zaan caan ah a si.
Samuel a kawh tik caan khal cu a thimmi zaan caan, itthat lai caan ah a
si. David in Saam hla pawl a phuah caan
khal hi zaanthim caan ah a si. Paul le Silas te pahnih Filipi thawnginn sungih thangṭhat
hla an sak caan khal hi zaanthim caan ah a si. Thawnginn sangka a ong thluh
caan khal cu zaan caan a si. Cuvek ṭhiamṭhiam in naute Jesuh a suah caan hi
zaanthim caan ah a si.
Zumtu kan zate’n kan thei cio thluh
bangin kan Bawipa Jesuh a suah lai caan hi leitlun pumhlum ah nuncan ziaza ah
siseh, thlarau lam thu ah siseh, a thimmi caan a si. Culaifang ah hramlak ih a
ummi tuukhal pawl hnenah rin lopi’n thuthangṭha a thleng. Cuih caan cu a
hmaisabik Christmas biakkhawmnak an hman tlangnak caan cu a si. Tuih ṭum
Christmas kan hman ding caan teh ziangbangtuk caan ah so a si pei? Pathian
duhnak vekin kan hmang tum maw? Kan thinlung takin runtu Bawi kan thangṭhat cio
maw? Kanmah le kan sinak pawl ṭhate’n zohfel awk kan ṭul ngaingai thlang a si.
Thunetnak
Tuisun ah Biakinn ṭhaṭha, mawimawi kan
nei. Nuamzet in Pathian kan thangṭhat thei. Hlarem mawimawi, thusim thiam zet tampi
kan nei. Asinain ziangruangah Bawipa thangṭhat ding kan paih ṭheu lo a si pei?
Pastor pawl, hruaitu pawl khal Pathian
thangṭhat hnakin a dang thu tampi ah thupi sawn in kan buaipi deuh maw? Pathian
hnaṭuantu ka si, kan ti aw cingin Pathian thutak sungah a nung lotu teh kan si
pang maw?
Pathian biakkhawm dingin sun, zaan ti loin
caan tampi kan nei. Ziangruang ah kan khawm paih lo a si pei? Pathian biakkhawm
paih loin in dawnkhamtu a um maw? Ziang pawl nih in dawnkham ṭheu? Kanmah le
kanmah pumpak cio kan nun hi cekfel cio sal thlang uhsi.
Pipu pawl in an sim ṭheumi sungin ka
ciing ringring mi pakhat te cu “Hlanlai kan san ah Pathian thu tampi kan thei
lo. Asinain kan theihmi vekin kan nunpi ih kan tuahsuak. Atu santhar ah Pathian
thu nan theihmi van a dai zo. Sikhalsehla nan theihmi vekin nan nunpi lo. Curuangah
ruah ding thuhla tampi a um a si,” ti a si. Himi hi zumtu piangthar ka si, ti
awtu pawl in thungaithlak in kan ruah a ṭul thlang tiah ka ruat.
A hmaisabik Christmas caan ah biakinn
an nei lo. A khawmtu pawl khal zohman in zianghman ih siar lomi pawl an si.
Asinain lungawizet in biakkhawmnak caan an hmang tlang thei. Tuisan ah kannih
cu kanmah le tawk cio in zalennak kan nei. Kan ṭulmi thilri pawl mah le tawkte
kan neikim zet pam. Curuangah kannih khal lungawi thlangamzet in kan nunnak
caan tawite hi hmangṭha cio uhsi.
Bawipa Jesuh ih rundamnak in pekmi cu
kan thinlung muril ah cohlang in a duhnak ziang a si ti’n in zirhmi pawl
thlunin amah thawn pawlkomnak nei ringring dingah kan Bawipa Jesuh in a duh a
si. Christmas thlangamnak, remnak daihnak, duhdawtnak, lungawinak pawl cu nan
zate pumpak cio nunnak ah catbang loin hmun camcin ko seh! Amen.
Duhdawtnak thawn,
Rev. Dr. CJ Hrang Hmung
(Vankau
Arsi Magazine, Vol. 10, No. 3, December, 2007)
No comments:
Post a Comment