NA DUH VEKIN SI KO SEH!

Baibal Canghril: Matthai 16:24; 26:36-39

Kan Pathian ih khuaruah daan hi minung ih kan ruahvek a si dah lo. Pathian ih khawkhannak khal minung duhnak vekin a si dah lo. Pathian in van tla khi leilung hnak in a sang bangtukin ka ruahnak le ka lamzin khal nan ruahnak le lamzin hnakin a sang a si, a ti (Is. 55:8-9). Curuangah kan Pathian in zumtu pawl in kaihhruai tum daan hi a phundang zet. Pathian ih in fehpi daan cu zumtu tampi in kan feh duh daan vekin a si dah lo. Kan tumtah cia mi vekin khal a si thluh dah lo.

Zumtu kan ti tikah a hmin men ih zumtu si ding cu a olzetmi a si. Sikhalsehla dungthluntu diktak asilole zumtu diktak si ding cu thil ol lozet a si. Dungthluntu diktak kan si theinak ding ahcun zumtu nitin kan nunnak ah ol-ai zetin a cang theimi a si lo. Zumtu diktak kan si ruangah kan duh daan vekin ziangkim hi a tluang zutzo ding ti khal a si lo. Kan zawh dingmi zin hi a harzetmi a siih kan nunpi dingmi khal hi kanmai’ duhnak vekin a cang thei thluh lo dingmi a si. A hmin men in zumtu pakhat kan ti awk ih zumtu nun ih tuah ṭulmi pawl zianghman tuah loin um dingah le thlahdah nun thawi’ mai’ duhtawk ih um le nun hi a ol ih a nuam nasa. Zovek minung khalin kan duhmi a siih zumtu pawl khalin cutin si thluh ding hi kan saduhthah cu a si. Sikhalsehla zumtu menmen si loin kan zummi Bawipa Jesuh thawn feh tlang in a duh daan thlunih amah thawn pehzom awknak ṭha kan nei theinak dingah in hmuhmi lamzin cu lamzin har le kotka fiak a si (Mat. 7:14). Cumi cu kan Bawipa Jesuh ih in zirhmi le in hmuhmi lamzin khal a si.

Minung pawl pakhat le pakhat kan ṭhen awk thlang ding a si lo le ton-awk nawn lo ding dinhmun kan thleng tikah thu rosiah cah tami kan nei ṭheu. Cumi cu thil thupizetmi pawl an si ṭheu. Kan Bawipa Jesuh in a dungthluntu si dingah in cahtami thu rosiah pahnih a nei. Cumi cu “kanmai’ duhnak tansan dingah” le “nitin te’n Bawipai’ thinglamtah phur in a dung thlun ding” hi a si (Mat. 16:24). Minung in kanmai’ duhnak tansan ding hi a ol lozetmi a si. Cuih kanmai’ duhnak hman tansan ding hi a ol lo zet lai ah Bawipai’ thinglamtah phur in a dung thlun ding timi cu a ol lo sinsin ko. Hi thu hi Bawipa in a thihnak ding thu a simmi ah a telhmi a si ruangah a thupizet ih a tanglam bangin kan zoh tlang hnik ding.

1. Kanmai’ Duhnak Tansan ding.

Zumtu tampi ih thinglamtah kan phur daan cu kan paih caan ah, kan lungtho deuh caanah le zianghman tuah ding nei loin kan man huahhi caan ah a si ṭheu. Kan thinglamtah phur daan cu kan duhnak tansan lamlam loin kan duh caan ah lawng kan phur ṭheu. Sikhalsehla kan Baibal cun nitinte’n thinglamtah phur dingah in fial a si. Curuangah zumtu pawl kan thinlung takin kan nun daan hi kan ruatfel nasa a ṭul. Mi zovek khalin leitlun kan um sungah nuamzet le hnangamzet ih nuntu khawsak ding cu kan duh cio ko ding. Harsat tuar ding hi kan duh cio mi le kan hrilmi cu a si lamlam lo ding. Asinain cuti ih nun ding cu Khrih keneh kan thlunnak ah a cang theimi a si lo ding. Paul cun, “Khrih nan zumnak lawngah si loin amah ih hrang na tuarnak khalah covo zemmi nan si hi mi vannei nan si’ a ti. (Filipi 1:29). Curuangah Bawipa hrangih tuarnak kan neihmi hi covo zemmi kan si ti thei phahin lungawi zetin kan thlun dingmi a si. Kan duhnak cun a netnak ah thihnak, kumkhua thihnak le hloralnak lamzin ah in zawhpi. Asinain kanmai’ duhnak kan tansan ih Pathian ih duhnak sawn kan hril ih kan nunpi ahcun a netnak ah kumkhua nunnak kan conak a si. Kumkhua in a hmunmi nomnak sungah tlanglengtu ding kan si ti hi kan thei phot ahcun Pathian duhnak hrilin thlun hi ka siir aw lo tengteng ding.

Kan duhnak le ruahnak tansan hi thil olte ding a bang nan sia le ṭha thleidan theinak a neitu milai kan si ruangah thil harsa tak a si. Kan sentet lai ihsin kanmah le thei tawkte’n thu kan ruatih, tumtahnak a phunphun kan neiih, ṭhansonak dingah kan tawlrel, kan cangvai. Cutin kum tampi sung kan nunpimi kan ruahsannak, ka tumtahnak le kan ruahnak cu ziangtin kan tansan thei ding? A caancaan ah Pathian biakkhawm ni hman thei lo khopin kan duhthusam, kan poihaimi ah kan caan kan pe sawn ṭheu. Cuti ih kan ṭhansonak hrangah a phunphun ih kan ruat, kan tawlrel reromi tansan mai ding cu thil ol a si hrimhrim lo. Kanmai’ ruahnak vekin hmai norpi kan duh. Pathian cu kan thei ko nain thungaithlakin kan nun lamhruaitu ah kan ret thei ngaingai lo. Curuangah zumtu phunhnih kan umih cu pawl cu (a) mai’ duh daan ih a thluntu le (b) Pathian na duhnak bangin i hruai aw tiin a ap aw theitu lawng kan si tiah mifim pawlin an sim ṭheu. Mai’ duhnak tansan in Pathian duhnak ih ukter theitu si ding hi a thupi ngaingai.

2. Nitin Bawipai’ Thinglamtah Phur ding

Minung kan zate’n rethei ih nun ding hi kan duh cio lo. Nuam zetih um thei dingin kan hlawk theinak dingah nasazetin kan zuam, kan ṭang. Mahte’n nuamzet in um huahhi ding tiih ruah laiah kan Bawipa in thil phur in fial lala. Zumtu diktak hrang hmanah thil ol a si lo ruangah zumtu diktak a si lo hrangah cun thil ol lo lawlaw a si. A cang thei lo dingmi thu a si. Thinglamtah phur ding ahcun mai’ zawn lawng ruahnak le mai’ duhnak pawl tansan thluh a ṭul. Mai’ ṭhathnemnak ding le mai’ hlawknak ding ruat phahin thinglamtah phur ding cu a cang thei lomi a si. Ziangahtile thinglamtah kan phur cun kan zonzai tengteng ding, kan harsa tengteng ding ti cu a fiangtukmi a si. Hinah hin “nitin Bawipai’ thinglamtah phur ding” a ti tikah ziangtin kan phur cawk ding? ‘Thinglamtah phur’ timi hi nikhat te phur ding hman a ol lo ding si khawh, nitin kan nungsung hmuahhmuah phur ding ti cu a cang thei lo tukmi a si. Thil ol khal a si hrimhrim lo.

Minung pawl hrangih thil harsazet pakhat cu mai’ duhnak le zawnruahnak fehsan ding hi a si. Khrih ih dungthluntu diktak si ding cun kan duhnak le kan sinak pawl hi tansan thluh a ṭul. Ziangin kan nun in fehpi? Kan duhnak in maw? A si lo le kan Bawipa ih duh daan in so? Pathian kan ton taktak ahcun amai’ duh daan in lam in hruai vivo ih kan duh daan hmuahhmuah cu a ṭhiatbal thluh ṭheu. Paul cu Damaskas fehnak lamzin ah tleunak in a kah tikah a mit khua a hmu thei nawn lo (Tirh. 1:1-9). Cuih caan ih si thokin Khristian pawl hremtu dinhmun ihsin Pathian in a nun a thlengsak thluh ih amai’ duh lomi, a dodalmi Khristian ah a cang tariai. Culawng hman si loin Pathian riantu ṭhahnembik ah a cang a si hi. Pathian thuneinak hnuai ih umtu pawl cu anmai’ duh daan in an nung, an feh dah lo. Minung ih ṭha kan timi cu Pathian dodalnak thlentu a si ruangah kan tansan mai ding a ṭul. Paul khal amai’ duhnak thlun in a feh rero lai ahcun Bawipa Jesuh zumtu pawl hrem le siatsuah ding hi a tumtah tumbik a si. Sikhalsehla Bawipa Jesuh thawn an tong aw ih a nun ah Bawipa Jesuh in a uk tikah rinsantlak zumtu pa ralṭha ah a cangta a si.

           

Jesuh Khrih nun kan zoh tikah kan hmu theihmi cu PATHIAN sinak a nei ringring ko na in hmuhsuamnak, vuaknak le khenbehnak a phunphun a tuar. Gethsemane hmuan sungih a cuangmi Bawipa Jesuh ih hmuihmel kan zoh tikah minung sinak cun a tuar dingmi hi a duh lo. “Ka Pa, a cang thei a si ahcun hi tuarnak khuathai hin i luatter hram aw!” a ti (Mat. 26:39b). Tuar ding khal a ngam lo. Luat a duh ve a si kha. Hih zawn ahhin mi hrekkhat ih an sim ṭheumi cu “Bawi Jesuh a suak lo sehla minung hrangah rundamnak a um lo ding”, ti a si. A dik zet. “Sikhalsehla Bawi Jesuh a suak ko nanin kan hrangah tuar loin, thihnak lamzin a zawh ta lo bang sehla cuih rundamnak cu a lang cuang lo ding,” ti cu a fiangzetmi a si. Bawipa Jesuh cu minung sinak kim a nei ringring ruangah amai’ tisa duhnak sawn thlun in cuih tuar dingmi kha taanta in tuar duh loin tlan hlo ta sehla kan hrangah Jesuh a rat man zianghman a um lo ding. Asinain harsazet in caan reipi sung thla a cam hnu ah, “Ka duh vekin si hlah seh, na duh vekin si ko seh,” tiah a ṭhencat thei a si cu!

Thunetnak          

Pathian in minung a sersiam tikah duhhrilnak in pek ti cu kan zum cio mi a si. Cumi sungah kanmai’ duhnak tan in nitin thinglamtah phurih Bawipa Jesuh dungah thlun ding hi zumtu diktak pawlih kan nunpi dingmi a si. Vei tampi ah Pathian faate, mi piangthar ka si kan ti ko nain Pathian duhnak hnakin kanmah duhnak sawn in kan fehpi. Thla kan cam tik khalah Pathian duhnak ngai hmaisa loin kanmai’ duhnak vekin tuah ter kan tum sawn. Kanmai’ hlawknak le ṭhathnemnak ding a um lo cun zianghman kan tuah duh lo. Asinain zumtu diktak pawlih kan ṭuanvo cu hlawk ding le ṭhathnem ding lam si loin cuih thil hmuahhmuah kha tanin thinglamtah phur ding sawn hi a si. Paul in, “Sikhalsehla hlawknak ih ka rak ruah mi hi bangtuk thil pawl hi atu ahcun Khrih ruangah a zatein sunnak ah ka ruat ṭheh zo. Hi thil pawl lawng an si lo; thil dang ziangtinkim khal hi ziang hmuahhmuah hnakin a sunglawi sawnmi ka Bawipa Khrih Jesuh ka theih ruangah cun sunnak pittawp ah ka ruat a si. Amah ruangah ziang hmuahhmuah cu ka hlon ṭheh; Khrih ka co theinak dingah le, amah thawn tlamtling ih kan pehzom awk theinak dingah ziangzongza cu hnawmhne menah ka ruat a si,” tiah a sinak thuhla a simfiang (Filipi 3:7-9). Paul in amai’ duhnak taanta in amah neitu ih duhnak sawn ih a nunzia kan hmu thei a si.

           

Zumtu diktak cu mai’ duhnak hnakin “Bawipa, na duh vekin si ko seh,” a ti thei ringringtu pawl an si. Kan Bawipa Jesuh Khrih ih thu rosiah kha cingkeng ringringin Amai’ tuahmi lamzin ah a net tiang nitin kan zawh ringring a ṭul a si.

Duhdawtnak le duhsaknak thawn,

Rev. Dr. CJ Hrang Hmung

PCU, Manila, Philippines.

PCU/Manila/07032012/24:35