A NUNGMI RUAHSANNAK (Living Hope)

Baibal Caanghril:

“Kan Bawipa Jesuh Khrih ih Pa le a Pathian cu thangṭhat uhsi. In zaangfahnak a tum ruangah Jesuh Khrih cu thihnak in a thoter ih nunnak thar in pe zo. Curuangah a nungmi ruahsannak in kan khat ih, Pathian in a minung pawl hrangih a retmi ro cu co dingah hngakhlap in kan um. Cuih ro cu nan hrangah vancungah a lo ret sak ih a siat thei lomi, zohmanih ruk thei lomi le a ziam thei lomi an si. Ni neta bikih langter dingah atuih ret ciami rundamnak cu zumnak thawngin Pathian huham ih kilvenmi nanmah ih co ding ro a si.” (1 Piter 1:3-5)

Baibal siarbet: Rom 5:1-5.

Thuthoknak

          Zumtu pawlih kan thinlung sungah a caam ringringmi a nungmi ruahsannak hi Khristian kan sinak ih hrampi pakhat a si. Khristian pawl hi ruahsannak in kan nung. Himi ṭongfang hi man a neizetmi ṭongfang a si. A thuk ih sullam a nei zetmi khal a si. Cutin a sile Khristian pawlih kan ruahsannak cu ziang a si pei? Kumkhua nunnak kha a si. Cumi kumkhua nunnak hmai a hruaitu aamahkhaan pakhat cu atu kan nun sungah famkimzet ih nun a si. Cuih nun kan co ngah cun Khristian pawlih kan ruahsannak cu a nungih kumkhua nunnak cu kan ban theinak hmun ah a um tiin kan thei thei. Paul in, “Zumnak ruangih kan comi Pathian ih zaangfahnak sungah Amah in in thlenpi ih cuih zaangfahnak sungah cun atu hi kan um. Curuangah Pathian ih sunlawinak kan ṭawm aw ding tiah ruahsannak kan nei ih kan thin a nuam” tiah a ti (Rom 5:2-3). Cumi cu a nungmi ruahsannak a si.

1. A Nungmi Ruahsannak

          Khristian pawlih ruahsannak cu hrihram a nei. Piter in cuih ruahsannak ih a hrihram cu kan Bawipa Jesuh ih Pa le a Pathian a si. Cuih Pathian lawngin kumkhua nunnak in pe thei. Rundamtu Jesuh Khrih thawngin kan co theimi a si, tiah a simfiangmi kan hmu thei.

          (1) Caang 3 nakah “in zaangfahnak a tum ruangah” timi ṭongfang kan hmu thei. Minung ih zaangfahnak cu zinghman a si ṭheu lo, sikhalsehla Pathian ih zaangfahnak cu a tum a si. Pathian ih zaangfahnak thawng lawngin a nungmi ruahsannak kan ngah thei. Zaangfahnak (mercy) hi Grik ṭong in eleos ti a sih duhdawt lainatnak, zaangfahnak tiah sullam a nei. Pathian in minung pawlih kan ṭul bikmi a thei. Cuticun cuih kan ṭulmi cu kan hnenah in pek (Efe. 2:1-2). Curuangah Pathian in hnaquan pahnih a ṭuan. A pakhatnak cu minung parah thuṭhen lohli hrih loin thinsauzetin in hngak hrih. A pahnihnak cu rundamnak hrangah timtuahnak a neiih minung pawl hnenah a pek hngai a si. Zumtu pawl hrangah a nungmi ruahsannak cu Pathian zaangfahnak thawngin a rami a si.

          (2) A nungmi ruahsannak cu hrin tharnak in cohlang theih a si. Cumi cu veihnih hrinsalnak lole piantharnak tiah kan ko. Kan piangthar lo ahcun a nungmi ruahsannak kan co ngah thei lo ding ti theih a si. Kan nunhlun hmangin kumkhua nunnak kan ruahsan thei lo. Johan 3;3 ah Jesuh in, “Thungaite in ka lo sim: zokhal hrin sal a si lo ahcun Pathian uknak a hmu thei lo ding,” tiah a ti.

          (3) A nungmi ruahsannak hi Jesuh thawhsalnak thawngin kan ngahmi le nemhngetmi a si. Bawipa Jesuh in, “Kei cu thawhsalnak le nunnak ka si. Zokhal keimah I zumtu cu thi hmansehla an nung ding,” a ti (Johan 11:25). Curuangah Jesuh Khrih cu rundamtu Messiah a si; Pathian Fapa taktak a si ti a zumtu cu a nungmi ruahsannak kan nei thei a si.

2. Vancungah Ro Sunglawi in Retsak

          Pathian in a minung pawl hrangih a retmi ro cu co dingah hngakhlap in kan um. Piter ih simmi “Cuih ro cu nan hrangah vancungah a lo ret sak ih a siat thei lomi, zohman ih ruk thei lomi le a ziam thei lomi an si,” timi cu ziangtin kan thei thei pei? Atu rori ah harsatnak le hremnak a phunphun kan tuar laiah ziangtin ruahsannak kan nei thei pei? Kan ruahsan theimi pahnih a um.

          1. Pathian in a huham cahnak thawn in kilveng ringring.

          2. Cuih ruahsannak cu kanmai’ zumnak thawngin kan ngah theimi a si. Zumnak kan neih lo ahcun ruahsannak hi zianghman a si lo. Zumnak thazaang cakzet neih kan ṭul. Tuahnak a tel lomi zumnak cu zumnak thi a si. Zumtu kan sinak kha kan langter thei a ṭul. Zumtu cun zawnlung le thungai nun kan neih a ṭul. Cumi cun netabik ni ah a langdingih rundamnak kan congahnak ding hrangah a si.

3. Ro

          Piter in, “Ni neta bikih langter dingah atuih ret ciami rundamnak cu zumnak thawngin Pathian huham ih kilvenmi nanmah ih co ding ro a si,” tiah a sim (v. 5). Cuih ro cu nan hrangah vancungah a lo ret sak ih a siat thei lomi, zohman ih ruk thei lomi le a ziam thei lomi an si, tiah a sim bet. Cuti a sile zumtu pawlih kan co dingmi ‘ro’ pawl cu ziangmi pawl so a si ding? Kan co dingmi ‘ro’ pawl hi Baibal sung hmun tampi ah kan hmu thei. Cumi pawl cu:

- Pathian faate sinak (Gal. 4-7; 1 Joh. 3:1)

- Sualnak nei lo (Fil. 2:15)

- Kumkhua nunnak (Joh. 3:16; 1 Tim. 6:19)

- A hngetmi le sunglawi sawn thilri le sumsaw (Heb. 10:34)

- A tleumi taksa (Fil. 3:11, 21; 1 Kor. 15:42-44)

- Kumkhua sunlawinak le daihnak (Rom 2:10)

- Kumkhua lungawinak (Heb. 4:9; Thup. 14:13)

- Dingfelnak (Thuf. 8:18)

- Puithiam sinak (Thup. 20:6)

- Sui lukhuh (1 Kor. 9:25)

- Dingfelnak sui lukhuh (2 Tim. 4:8)

- Nunnak sui lukhuh (Jeim 1:12)

- Sunloihnak sui lukhuh (1 Pit. 5:4)

- Uktu (Mat. 25:23)

- Ram uknak (Jeim 2:5; Mat. 25:34)

- Huham cahnak (Luk. 12:42-44; 22:28-29; 1 Kor. 6:2-3)

- Kumkhua nomnak (Mat. 25:21, 23)

- Khuapi uk theinak (Luk. 19:17, 19)

- Kumkhua uknak (Thup. 20:4; 22:5)

- Siangpahrang sinak (Thup. 1:5; 5:10)

- A cem thei lomi sumsaw hlawnthil (Efe. 3:8)

- Vancung sumsaw hlawnthil (Mat. 19:21; Luk. 12:33) pawl tla an si.

Thunetnak

          Zumtu u le nau pawl, sualnak ruangih kumkhua thi dingmi kan nunnak hi Pathian ih zaangfahnak ruangah Jesuh Khrih thawngin nunnak thar in pek zo. Jesuh Khrih cu zumtu pawl hrangah a nungmi ruahsannak a si. Cuih ruahsannak ruangah zumtu pawl hrangih in ret sak cia mi ‘ro’ cu co dingah hngakhlap in kan um. Mifim pawlin, “minung hi raw lei loin zarhkhat tiang a um thei. Tidai in loin nit hum tiang a um thei. Sikhalsehla ruahsannak nei loin second pakhat te hman a um thei lo”, tiah an sim. Sim duhmi cu ruahsannak a thupi tuk tinak a si. Zumtu kan nunnak ah ziangkim in tuahsaktu le in duhdawttu Bawi Jesuh ih pekmi rundamnak cotu kan si ding a thupizet. Bawi Jesuh in kan hrangah a nungmi ruahsannak co thei dingah a nunnak liamin in tawlrel sak thluh zo a si. Cumi cu zohmanih ruk thei lomi le a ziam thei lomi an si. Pathian hmin sunglawi sinsehlaw. Amen.

Duhdawtnak le duhsaknak thawn,

Rev. CJ Hrang Hmung, D.Min., PhD.,

Manila, Philippines.

09.02.2014|00:50 am.