Baibal
Caanghril:
“Taimak
in thla cam uh; thla nan cam tikah, Pathian hnenih lungawi thu sim phahin
thinlung fimtein cam uh. Cuti nan cam tikah Khrih thuthup phuan theinak caan ṭha Pathian hnen ihsin kan ngah theinak dingah kannih hrang tla-ah in cam sak
ve uh. Atu thawng sungih ka umnak khal hi cuih thu ka phuan ruangah a si.
Curuangah Khrih Thuthang ka phuan tikah fiangzetin le ka sim ding hrimhrim a si
mi vekih ka phuan theinak dingah thla in cam sak uh” (Kolose
4:2-4).
Baibal
siarbet:
Kolose 4:2-6
Thuhmaihruai
Thlacamnak hi zumtu nun ah a thupi
bikmi sinak pakhat a si. Thlacamnak hi zumtu pawl hrangah lo theih lo ih neih ṭul
tengteng mi a si. Ṭong dang in kan sim
asile thlacamnak timi cu Pathian thawn pehzom pawlkomnak a si (Prayer is communication with God). Zumtu
pakhat cu amah sersiamtu Pathian thawn pawlkomnak a neih a ṭul.
A neih lo ahcun mihlo a si ding. Thlacam thuhla thawn mah le theih daan in
siseh, mah le hmuhtonmi ihsin a phunphun in nganmi tampi a um. Kan hmuhton daan
a bang aw lo men ding. Cumi cu a thupi tuk ti langternak a si.
Thlacamnak timi cu ziang a si? Pathian
mihman tampi in thlacamnak timi sullam cu a tanglam bangin an sim cio.
1. Thlacamnak
timi cu kan duhmi dilnak a si (John R. Rice).
2. Thlacamnak
timi cu Pathian thawn biak awk a si (Fredrick K. C. Price).
3. Thlacamnak
timi cu Thlarua Thianghlim hnenah thuron a si (Francis Chan).
4. Thla
kan cam lo ahcun Pathian kan rinsan lo tinak a si (Warren W. Wiersbe).
5. Ka
hlawhtlinnak thuthup cu kawhhran mipi pawl ih thlacam saknak hi a si (Charles
Spurgeon).
6. Ka
duhmi si loin ka ṭulmi
lawng Pathian hnenah ka dil (George Moller).
Thlacam thuhla cu
tampi in ka telh nawn lo ding. Kan rel duhmi sawn cu zumtu pakhat le pakhat
hrangah thazang pek awk in thlaza cam sak awk ding a thupitzia hi a si. Pakhat
le pakhat thlaza cam sak awknak hi zumtu pawlih kan thazaang in cak tertu khal
a si. Pakhat le pakhat thla kan cam sak awk ruangih kan ṭulmi
tampi kan ngah ṭheumi pawl sim ding
tampi a um ko ding. Thla kan cam sak awknak ruangih hlawthlinnak khal tampi a
um ko. Ziangahtile Pathian cu kan thlacamnak in theisaktu a nung Pathian a si.
A hleice in Pathian hna a ṭuantu
Pastor, Evangelist, Missionary le Zirhtu pawl hrangah nasazet in thlacamsak a ṭul.
Caan kim hnaṭuantu an si vekin
satan dodalnak a hleice ih a tong theimi an si. Dingfelnak le pumpeknak taktak
thawn Pathian hna an ṭuan
theinak dingah thlacam sak ding hi a thupi ngaingai. Cutin kan ti tikah Pathian
hnaṭuan lotu pawl hrangah
thlacam sak nawn lo ding tinak a si lo. Pumpe ih hnaṭuantu
pawl hmual nei zetih hna an ṭuan
sinsin theinak dingah thlacam sak a ṭulzia
kan tarlang duhmi a si sawn. Curuangah Paul khalin thlacam sak dingah thupi
zetin a sim hngaimi thu kan hmu thei.
1. Taimak suahin thlacam a ṭul
Leitlun biaknak
zate in thlacam kan nei thluh. Thlacamnak a nei lomi biaknak a um lo kan tile
kan palh ding ka zum lo. Biaknak hrekkhat pawl cu nasazet le taimak suahin
thlacamnak caan an hmang ṭheu. Kannih zumtu
Khristian pawl hi thlacamnak thupi zetih a retmi biaknak pakhat kan si.
Thlacamnak thawn pehpar in sim ding tampi a um ko ding.
Pathian mihman hminthangzet DL Moody
ih hlawhtlinnak thuthup hi mallai in tarlang hnik sehla. DL Moody hi Thuthangṭha simthiam ciamco mi a si lo. Sikhalsehla taimak in thlacamnak
a neih ringring ruangih hlawhtling mi a si. A hrangah ruahsannak zianghman a um
nawn lonak hmun le harsatnak pittawp a ton lai caan khalah thlacamnak a nei
ringring. Ziangahtile Pathian hrangah thil harsa zianghman a um lo tihi a
theifiang tuk ruangah a si. Taimak ih thla a camnak ruangah DL Moody tiah
Pathian mihman hminthangzet ah a rak cang theinak a si.
Curuangah zumtu kan si vekin thlacam
nun neih ding hi a thupizetmi a si. Paul cun remdaihnak ngah na duh ahcun
thlacamnak ah thazang cak a ṭulbik a ti.
Curuangah “Ziang thuhla hmanah donhar in um hlah uh; thla nan cam tinte in nan ṭulmi cu Pathian hnenah dil uhla lungawi aipuang tein
dil uh. Cuticun minung ruah ban lomi Pathian ih daihnak in nan thinlung le nan
ruahnak cu Khrih Jesuh ah himte in a kilkhawi ding” a ti (Fil. 4:6-7). Donhar
thinphangza pawl kan do theinak dingah le nehsuak theinak dingah kawhhran in
“ziangtinkimah lungawi thusim thiam ringring ding” a ṭul.
Kawhhran in a lungawi thei lo ahcun ziangtinso a sungtel pawl cu lungawi nun
kan nei thei ding? Curuangah kawhhran in thlacamnak caan pawl ṭhate’n tawlrel in thlacam tlangnak nei tengteng ding a
ṭul a si.
2. Thlacam saknak hi a thupi tuk
Paul in Khrih ih thuthup ka phuan
theinak dingah le thuthang ka phuan tikah fiangzet le a sinak vekih ka phuan
theinak dingah thla in cam sak uh, a ti (Kol. 4:3,4). Pathian thlarau ih hriak
a culhmi zumtu cun Pathian thuthup pawl an thei thei. Cuihhnu ah Pathian ih on sakmi
caan ṭha hmang tahratin phuan
theinak an ngah. Pathian hnaṭuan
timi hi a fate e, a tum e tiah ruah ciamco ding a si lem lo. Kanmah le kan sinak
tawkte ciar in kan ṭuan thei tawkte kha
rinsantlak ih ṭuan vivo ding hi a
thupi sawn a si. Pathian thu kan phuan tikah hmual a neih theimi hi kanmai’
thiam ruangah si loin Pathian ih laksawng kan donmi a si sawn. Napin thlacam
saktu kan neih tam le hmual a nei deuhdeuh. Kan Pastor pawl hmual nei zetih Pathian
hna an ṭuan theinak dingah zumtu
pawlin nasazet le taimak suah in thla kan cam sak ringring ding a ṭul.
Pathian hnaṭuantu cu Pathian ih duhnak
vekin pumpek le ap awk nun nei taktak ding hi a thupi zet. A hmin men ih
Pathian hnaṭuantu si hi cu duh a um
lo nasa. Pathian khalin a hmang dah lo ding.
DL Moody ih Pathian thusim hmual a
neihnak hi amai’ taimak suahin thlacamnak lawngin a si lo. Amai’ hrangah a
dunglam ihsin taimak suahin le nasazetin thla a cam sak ringringtu nupi nu
pathum ruangah a si. Curuangah thuthangṭha a
phuanmi pawl hi hmual a neizet ih a hlawhtlin theinak a si.
Paul in a rualpi pawl hnenah amai’
hrang thlacam sak dingah a dil. Zumtu zapi hrangah thlacam sak ding a ṭulzia
hi Paul in a theifiang tuk. Teimak in thlacam ding a thupi zetmi a si. Cuti ih
thlacam tik khalah Pathian hnenih lungawi thusimphah in le lungfimte’n cam ding
a si. Tuisun zumtu tamsawn cu veikhat hnihte lawng thla kan cam. Harsat vansannak
kan ton caan ah thla kan cam deuh cuang a bang. Cumi cu thlacam lo ih kan um lawlaw
hnak cun a ṭha ve ko. Asinain nom
caan le remcangzet caan ih thlacam ding kan hngilh ṭheu
hi cu a poi zet. Baibal cun catbang loin thlacam dingah in zirh (1 Thes. 5:17).
Ziangtinkim parah lungawi thusimnak thawn thla kan cam ding a ṭul (Kol.
4:2; Fil. 4:6). Kan nom le ramcang caan ah siseh, harsat caan khalah siseh
lungawinak thawn thlaza kan cam ringring dingah in zirhmi a si. Johan cun, “Kannih
cu Pathian hmaiah ralṭhatnak
kan nei, ziangahtile amai’ duhnak thawn a kaih aw in kan dil ahcun kan dilnak
kha in theihsak ṭheh a si ti hi
fiangte in kan thei”, a ti (1 Joh. 5:14). {Thawnginn sungih Paul thlacamnak
pawl; Fil. 1:9-11; Efe. 1:15-23; 3:14-20; Kol. 1:9-12 sungah siar aw}.
3. Ralṭhazet
in phuang ding
Paul in thla a cam tikah thawnginn
sangka ong dingah a dil lo. Asinain thuthangṭha
phuang dingin sangka on dingah a dil. Ziangahtile dodaltu tampi an um nain
hitawk ahhin a ṭhahnemmi hnaṭuan
theinak caan ṭha a um, a ti (1 Kor.
16:9). Antiok khua khalah Pathian in anmah kha a rak hmanzia le Zentail mi pawl
Pathian thu zum dingih lamzin a on sakzia pawl an sim (Tirh. 14:27). Thawnginn
sungih Paul thlacammi pawl kan zoh tikah amai’ humhimnak hrangah a dil dah hrimhrim
lo. Thlarau thazaang cakzet nei dingin le hmual neizet ih thuthangṭha a
phuan theinak ding hrang lawngah a dil tiah kan hmu thei. Paul cu Khrih ruangah
thawngthlak a tuar. Cumi cu Zentail mi pawl rundamnak an co theinak ding
hrangah a si (Efe. 3:1-13). Judah mi le Zentail mi khal Khrih thawngin pumkhat
ah tuah a si zo (Efe. 2:11-22). John Bunyan cu thuthangṭha a
phuang ruangah thawng a tlak. Phuang nawn loih a um ahcun thlahsal ding tiah thuneitu
bawi pawlin an sim. Sikhalsehla John Bunyan cun atu in thlah asile atu ka
phuang thotho ding, tiah ralṭhazet
in a ti mai. Pathian hnenah, ‘Maw ka Pathian hi pawlin in dawnkham hlah hai seh’,
ti in thla a cam.
Thlacamnak le thuthangṭha
phuan hi a pehzom aw ringring mi a si (Tirh. 6:4). Baibal siar le thlacamnak a
tam tikah phuan hiarnak a suak thei. London khuapi ih ummi Charles Spurgeon ih
Kawhhran ah a ra lengtu pawl hnenah Spurgeon in thazaang laknak khaan fate a
hmuh ṭheu. Spurgeon thu a sim
tikah cuih thazaang laknak khaan fate sungah thlacamtu pawl in nasa takin thla
an cam sak ringring. Curuangah a hmin a thang zetnak hi mangbang ding a si lem lo.
Ka hlawhtlinnak thuthup cu kawhhran
mipi pawl ih thlacam saknak hi a si, tiah a sim ṭheu. Zumtu pawlih thlacam saknak thawngin ralṭhazet
ih a phuanmi, a simmi le a zirhmi pawl hi hmual a nei ngaingai. Zumtu
kannih khal cumi cu kan co theimi a si.
Nitin kan feh, kan cangvaihnak phah in mi hnenah thu kan sim ding, thu kan
relpi tikah thuthangṭha kha kan telh phah
ding a ṭul. Ralṭha
in phuang kan ṭul. Cuticun kan
biakmi Pathian a sunglawi thei ding a si.
4. Midang pawl hnenah tettikhaan ding
Kolose Kawhhran hi zirhsualtu pawlih
zirhnak le siatsuahnak pawl an do neh ṭheh
hnu ah lungrual zetin Pathian thu phuang ding an ṭul.
Lungkhat thinkhat te’n tetti khan ding an ṭul.
Cumi cu Paul in a forh duhmi a si. Thlarau hlo rundam ding hi Kawhhran ih a
thupi bikmi hnaṭuan tum bik a si.
Leitlun mi tampi hi satan kut sungah an um ti hi thei ringring ding a thupi
ngaingai. Cuih Satan kut sungih a umtu pawl hrangah rundamnak thu phuang ding
zumtu pawlih ṭuanvo a si. Tuini ah zumtu
zatek sawmkua (90) lam cu kanmah le ṭuanvo
ṭhate’n
kan ṭuan lo. A hmin men zumtu ah
kan um rero men. Ka hlo ti hman thei loin kan hlo rero phah zo a si hmang. Zumtu
tampi lakah zatek pahra (10) lawngin thlarau a hlo mi pawl hnenah tetti an
khaan, thuthangṭha an phuang rero a
si. Phun dang in kan sim asile zumtu tam sawn cu Pathian thuthangṭha
phuang ding ṭuanvo kan neihmi kan ṭuan
lo tinak a si. Ṭuanvo kan nei lam kan
thei lo khal a si thei. Curuangah Paul in zumtu a si lomi lakih nan tlanleen
tikah fimnak thawn tlangleng uhla caan ṭha
nan neihmi paoh kha felfaite’n hmang uh tiah a sim duhmi a si (4:5).
Pathian thu kan phuan tik khalah mah
thuthu ih phuang sisawn loin midang thinlung sungah lut thei ding zawngin sim
le phuang thiam ding a ṭul.
Cutin si theinak ding ahcun zirnak tampi nei hmaisa a ṭul.
Midang thinlung um daan tla thei hmaisa a ṭul.
Kawhhran sung zirnak tampi ah tel thei ringring ding hi a thupi ngaingai.
Midang hnenih kan zirhmi, kan phuanmi vekin kan nun sung khalah langter ding a
thupi zet. Kan simmi vekin kan nunpi ding hi a thupizet ih hmual a neizetmi
khal a si fawn. America ram Atlanta khua Baptist Tabernacle Kawhhran ih Pastor
a ṭuan dahtu Dr. Bill H.
Hougrton ih nunzia hi cawn tlak zetmi pakhat a si. Amai’ nunzia theifiang duhtu
pawl in a simmi le a nun daan hi ziang a bang tiah an thei duh ruangah a thupte’n
thlingthlatu an thlah. Thlahnih sung an rak thlingthla hnu ah a sim vek cekci
in a nung a si, tiah an thei fel ngah. Cuih thu a theitu mi tampi cu Khristian
an cang. Caan ṭha kan neihmi kha
felte’n hmang thiam kan ṭul; ziangahtile
kan san hi sansia a si (Efe. 5:16).
Curuangah caan ṭha
felte’n hmang thiam in kan ṭongkam
khal ngai nuammi le a mawimi hmang thiam dingah zir kan ṭul.
Cuihtlun ah midang in Khrih thuthup an theih duhmi pawl kha thinsauzet le
tangdornak thinlung thawn simfiang ding kan ṭul.
An suhmi thuhla pawl khal felfai zetih let thei ringring dingah timtuah cia
ringring hi a thupi (1 Pit. 3:15-16).
Thunetnak
Ca Thianghlim sung kan zoh tikah ‘lei’
ih a thupit zia kan hmu thei (Jeim 3:5-10). ‘Lei’ hi a fate zet. Sikhalsehla
himi a fate zetmi ‘lei’ in kap khat lamah mi a siatsuah thei vekin, a dang kap
khat lamah mi thinlung a hnem ter thei. A fate zet kona’n kan nunnak ah sia le ṭha tampi
a thlenpi thei. Lei kan hman tikah thlacamnak le thangṭhat
hla saknak ih kan hman a si ahcun a man a nei zet. Asinain mi relsiatnak, ṭong ṭha
lo le ṭhat lonak a phunphun ah kan
hman ahcun ṭhathnemnak zianghman
a um lo. Kanmai’ hrangah a ṭhatnak
a um lo vekin midang hrangah tluksiatnak a thlenpi thei. Curuangah Paul in, “Nan
biak awk tikah ṭongkam hraang hmang
hlah uh; nan ṭong a theitu pawlin ṭhathnemnak
an ngah theinak dingin ṭong ṭha
le ṭong mawi hmang uh”, tiah
Efesa Kawhhran hnen khal a rak sim dah (Efe. 4:29).
Kawhhran ṭhanlen
pitling vivo theinak dingah kan ‘lei’ hi Pathian thawn pehzomnak hrangah kan
hmang thiam a ṭul nasa. Kan ‘lei’
ruangah mi tampi rilhbah tertu si lo dingin kan ralring a ṭul.
Kan lei kan ralring lo ahcun Kawhhran sungah nom lonak a thlenpi thei. Cuihsin
a harhdam lo ding. Cuticun netabikah Kawhhran ṭumsuknak
ah a thlenpi thei. Curuangah kan lei hi ralring thiam in ṭong ṭha
le ṭong mawi pawl hmang ding kan
ṭul.
Kan lei hi Bawipa thangṭhatnak
ah le thlacamnak ah kan hmang thiam sawn ding a thupi ngaingai.
Tuini kan Kawhhran ah Pathian hmin
sunglawi theinak dingah nasazet in thlacam kan ṭul.
Taimak in thlacam kan ṭul. Kan Kawhhran kilkip a
ṭhanso theinak dingah siseh, a harhdammi
Kawhhran a si theinak ding hrangah sungtel zumtu kan zate’n taimak in thlacam
ringring kan ṭul a si. Cutin kan cam tikah Pathian
hnenih lungawi thusimnak nei phah in thinlung takin thlacam ding kan ṭul. Zianghman lo dinhmun ihsin atu ih kan dinhmun,
kan sinak tiang in khaisang ruangah lungawi thusim rero phahin thlacam ding kan
ṭul a si. Pathian hnaṭuan
pawl hrangah nasazet in thlacam sak sinsin ding kan ṭul.
Ralṭha zet ih thuthangṭha
an phuan theinak dingah thlaza cam sak a ṭul.
Midang pawl hnenih tettikhan theinak dingah thlacam sak a ṭul. Kanmai’ hrang lawng si
loin midang hrangih thlaza cam saknak ah kan hman a ṭul. Cuticun zumtu kan nun a
pitling vivo dingih Pathian a sunglawi sinsin ding a si.
Hi thu hi Pathian in a hmin
sunglawinak hrangah hmang ko seh! Amen.
Duhdawtnak
le duhsaknak thawn,
Rev. CJ Hrang Hmung,
DMin., PhD (Dev.Adm student)
PCU, Manila.
1100/03082013
No comments:
Post a Comment