Saturday, July 27, 2013

JESUH KHRIH THEIH TIMI CU ZIANG A SI?



(What is about Knowing Jesus Christ?)

Baibal Caanghril:
“Thildang ziangtinkim khal hi ziang hmuahhmuah hnakin a sunglawi sawnmi ka Bawipa Khrih Jesuh ka theih ruang ahcun sunnak pittawp ah ka ruat a si” (Filipi 3:8).

Baibal siarbet: Filipi 3:7-11.

          Paul ih nun kan zoh tikah a hmaisa ahcun Jesuh Khrih le a zumtu pawl dodaltu le hremtu a si. Sikhalsehla Damaskas fehnak lamzin parah Jesuh Khrih thawn an ton awk hnu ah a ruahnak, a thupom le Pathian thu a fehpi daan pawl a thleng aw thluh. A nunnak ah Jesuh Khrih lawng thupibik ah a ret. Jesuh Khrih ih pekmi dingnak le famkimnak cokim thluh a duh. Cumi cu mai’ zuamnak ruangih ngahmi a si lo. Jesuh Khrih in in pek tik lawngah ngah theihmi a si. Curuangah Jesuh Khrih theih hi a thupizet a si, tiah Paul in a nunnak ih a hmuhtonmi pawl hmangin in zirhmi a si.

1. Daan pawl a hlon thluh (v. 7-8)
          Paul cu Jesuh Khrih thawn an ton aw hnu ah daan thlun tahratin miding a sinak pawl a hlon thluh. Judah daan thlunnak ruangih hlawknak tiah a ruahmi Farasi sinak le Senhedrin Council upa sinak pawl khal a tu ahcun sunnak pittawk ah a ruat a si (v.7). Hlan ih a nunhlun tuahnak hmuahhmuah kha Jesuh Khrih zumtu a si zo ruangah a hlon thluh. Cuih thil pawl cu zianghman ah a siar nawn lo. A nunnak zatein a thleng aw thluh thlang a si. Daan thlun hi a ha ko, asinain zohman in kan thlunkim thluh thei lo. Jesuh Khrih zum in amai’ pekmi daan thar sungih um hi a thupi sawn ih zumtu hrangah hahdamnak le hnangamnak khal a si.

2. Pathian ih Dingnak (v. 9)
          Judah mi pawl in dingnak tiih an ruahmi cu daan thukham thlun thluh theinak hi a si. Sikhalsehla Paul in Pathian ih dingnak a timi cu Jesuh Khrih zumnak (rinnak) ruangih ngahmi dingnak kha a si. Daan thukham kan thlunnak ruangah miding kan si tiah Judah pawl cun an ruat. Farasi le daan thukham zirhtu pawlin anmah le anmah miding ih an ruah awknak cu thukham kan thlun thei a si, tiah an ruah awk ruangah a si. Curuangah Paul in, “Daan thlun tahratih ngahmi dingnak pawl khal ka nei nawn lo a si” a tinak a si (v. 9). Minung mithmuh ih kan thlun theimi a lenglam dingnak in Pathian lung kan tong thei lo. Grik ong in Pathian ih dingnak cu “dikaiosune” a siih “Pathian thawn a dikmi pehzomnak” tican a si.
          Pathian thawn a dikmi pehzomnak neih theinak dingah daan thukham pawl a cangthei tawkin kan thlun. Sikhalsehla daan thukham thlunnak thawngin ngahmi dingnak cu hnawnhne men ah ka ruat a si, tiah Paul in a sim. Atu ahcun Jesuh Khrih zumnak (rinnak) thawngin pehtlaihnak thar, a dikmi pawlkomnak ka nei zo ih cumi cu daan thlunnak parah hngat loin Jesuh Khrih zumnak parah a hngat-aw mi a si. Daan thlunnak cu ziang hrang hmanah san a tlai nawn lo. Jesuh Khrih theifiang lawng hi dingnak taktak a siih kumkhua nunnak sungah in luhpitu a si. Paul in, “Khrih in Daan cu a cemter zo ruangah zo khal zumnak a neitu pohpoh cu Pathian thawn rualremnak a ngah a si” a ti (Rom 10:3-4).

3. Jesuh Khrih Theih
          Lai ong in “theih” timi ongfang le Grik ong in “ginoskein” an timi “theih” sullam hi an bang aw lo. Paul in Jesuh Khrih ka thei a ti tikah minung pakhat thawn kan thei awmi bangtuk si loin an nunnak sungih a khummi khi a si. Thukam Hlun sungah kan hmu theimi pakhat cu, “Adam le a nupi Evi cu an pawl-aw (Mirang Baibal cun “knew” tiah a hmang) ih Evi cu nau a keng. Fapa a nei ih ‘Bawipa ih bomnak in fapa ka nei’ a si, tiah a ti. Cuhrangah a hmin ah Kain a a sak” ti a si (Seem. 4:1). Hebru ong in “yada” an tiih nupi le pasal karlakih pawl (theih) awknak kha sim duhnak a si. Minung kan theih aw tikah nupi le pasal dinhmun ih theih awk hi a sangbik a si. Bawi Jesuh ih in simmi vek kan zoh tikah, “Cu a si ruangah mipa in a nu le a pa a tanta pei ih a nupi thawn an ko aw ding; cuti cun annih pahnih cu pakhat ah an cang pei, a ti. Curuangah annih cu pahnih an si nawn lo, pakhat an si” a ti (Mat. 19:5-6; Mar. 10:6-8). Nupi le pasal karlak ah thuhmi zianghman a um nawn lo. Sinak vek cekci in theih aw thluh khi a si. Midang nih theihsak thei lomi tiangin an theih aw thluh. Cuvek hianhiam cun Paul in Jesuh Khrih a theih ve daan a si. Thihnak le nunnak hlawm-aw tiangin a thei. “Ka zummi cu ka thei” a ti tikah Paul ih nunnak sungah Jesuh cu a nung ih a thuk tukmi kom-awknak, rualrem awknak an nei, tinak a si. Jesuh Khrih kan theih deuhdeuh ahcun Jesuh Khrih nun in kan nun ah in ciahneh vivo ding a si. Jesuh Khrih kan theih taktak ahcun Jesuh Khrih in thninlungput kan co ngah thei ding a si.

4. Jesuh Khrih thawhsalnak theih (v. 10).
          Paul in Jesuh thawhsalnak hi amai’ hrangah cahnak a si, a ti. A liamciami thuanthu pakhat menmen a si lo. A tho salmi nunnak cu cahnak a neiih ruahsannak in pek. Himi thu hi phunthum in fiangter theih a si.
a.     Kan nunnak sungah Jesuh Khrih a thosal: Jesuh Khrih thawhsalnak ruangah minung kan nunnak sungah a thosalmi Jesuh Khrih nunnak a um ih cahnak in pek. Cumi nunnak cu Khrih in a thiantermi a siih cahnak a zumtu pawl hnenah in pek.
b.     Ruahsannak in pek: Jesuh Khrih thawhsalnak in kan hmailam hrangah ruahsannak in pek. Leitlun taksa nun a thihnak hi a cemnetnak a si lo, thawhsal nunnak a um hrih timi aamahkhan in peknak a si. Jesuh Khrih in thihnak a neh bangtukin kan neh ve dingih a thawhsal bangtukin kan thosal ve ding timi kha fiangtein in thei ter.
c.      Kan hnenah in umpi: Jesuh Khrih cu thi zo hman sehla thihnak kha a neh zo ih a thlarau in kan hnenah in umpi. Leitlun cem tiang nan hnenah ka lo umpi ding tiah thu a kam cia bangtukin nitin kan nunnak ah in umpi. Hnangamnak le daihnak in pek.

5. Tuarnak in Jesuh Khrih duhdawtnak in theifiangter (v. 10).
          Harsatnak kan tonmi in Pathian ih duhdawtnak a tharin in theifiang ter. Zumtu diktak cun harsatnak kan tong tikah Pathian ih duhdawtnak a thar in kan theifiang deuhdeuh heu. Cuih harsatnak cu tuar ding a harzet ko nain Jesuh Khrih ih tuarnak thawn kan tahhim tikah cun sim le reltlak hman a si nawn lo. Paul in harsatnak a tuar tikah beidongnak ah a hmang dah lo. Harsatnak le tuarnak cu zumtu dang pawl thawn an hlawm-aw tikah Pathian cahnak hmual a siih Pathian sunglawinak langternak a si. Jesuh Khrih ih tuarnak kha kan hlawm ve ih a thawhsalnak khal kan hlawm ve. Harsatnak kan tuarmi hi dantatnak kan huat ruangah si loin cuih harsatnak in thuthangha karhzainak hrangah caanha petu lehlam a rak si (2 Kor. 1:5; 4:10-11; Gal. 6:17).

6. Jesuh Khrih ih sinak kan awm (hlawm) ve.
          Kan Bawipa Jesuh a tuarnak kha kan awm ve ih Jesuh Khrih thawn hmunkhat ah a thihnak khal kan awm ve. Jesuh Khrih kan thei, kan ti tikah amai’ lamzin kha kan thlun ih a thinglamtah kha kan phur. Kumkhua nunnak sungah in lutpi ih Jesuh Khrih sinak cekci kha kan awm ve. Jesuh Khrih theih cu Pathian thu (theology) zirnak sang deuh neihnak kha a si lo. Kan nunnak in Jesuh Khrih sinak vekih cohlangtu a si sawn. A thihnak ah kan thi ve dingih a thawhsal nunnak ah kan tho ve ding. Curuangah Bawi Jesuh theih cu a thihnak le a thawhsalnak, a sinak zate kan awm-aw kha a si. Bawi Jesuh sinak kan awm ngah ahcun kan minungpi pawlih harsatnak le tuarnak pawl kha kan awmpi thei ve ding a si.

Thunetnak
          Jesuh Khrih ih pekmi nunnak cotu rundam fa, mi piangthar ka si, tiah kan thei aw zo maw? Farasi le daan zirhtu saya pawl bangin mai’ tuahnak in miding si kan tum lai maw? Nunnak tlamtling kan ngah theinak dingah Jesuh Khrih in ziangkim in tuahsak thluh zo. Paul cu Jesuh Khrih thawn an tong aw ih a theih ngah taktak tikah a nunnak a zate’n a thleng aw thluh. Hlan ih kan nunhlun vekih nung ringring cingin mi piangthar, rundam fa ka si kan ti aw hrih pang maw? Jesuh Khrih kan theih ngah taktak ahcun Paul bangin kan nunnak khal a thleng aw tengteng ding. Pathian ih faate kan sinak khal thlarau in in theifiang ter ding. Jesuh Khrih theih timi cu nunthar sungah tlangleng in pitlin lam pan ih ṭhan vivo hi a si (Efesa 4:12-16).

Duhdawtnak le duhsaknak thawn,

Rev. CJ Hrang Hmung, DMin., PhD (Dev. Adm)
July 27, 2013
10:25 pm.

No comments:

Post a Comment