NETABIK THUCAH PATHUM

Alexander (Alexander the Great) ralbawi (siangpahrang) cu ram tampi a do neh vivo hnu ah a innlam panin a tlungkir sal. Cutin a tlun phah lamzin ah besiazet natnak a ngah. Cuih natnak a tuar cun ka nung thei nawn lo ding tiah a thei aw. Cutikah ram a nehmi pawl, a neihmi thilri le hriamnak pawl lennak pawl hi a lakmen an si tiah a theifiang aw vivo. A netnak ah a nu ih mihhmaite zohin cibai buk duhzetnak thinlung a nei. Sikhalsehla a tuarmi a natnak in inn a thleng thei nawn lo ding ti a theifiang aw fawn. A cakzetmi, ral ṭhazetmi siangpahrang pa cu a mithmai thiisen um cuca loin a thaw cem ding caan hngak rero in a um.

         

A netnak ah a natnak a besia deuhdeuh ih a tuar aw nawn lo. A kuttang ih ummi ralbawi pawl a ko hngai. Nidang lai ih an ṭih zetmi an ralbawibik, a cakzetmi bawipa cu ti ngiongi te’n cangvai thei cuca loin a zaunak hmun ihsin a ralbawi pawl hnenah thu a cah hngai. Ka thih hlanah tuah ter ka lo duhmi thil pathum a um. Cumi cu leitlun nun tansan ih ka feh tikah in tuahsak thei tengteng uhla ka duhzet a si, tiah thinnauzet cingin a ti. Cutikah a kuttangih ralkap pawl khalin an mitthli for phah in ‘kan lo tuahsak ko ding’ tiah riahsiazet in an sawn.

           

Alexander ih thucah pathum pawl:

Alexander ih netabik a cah duhmi thil pathum pawl cu hitin a sim hngai.

1.    Ka thih tikah ka ruak le a kuang hi keimah i tuamhlawmtu siibawipa amah rori in rak phur seh.

2.    Cuihsin ka ruak phum dingin in phurnak lamzin tluan ah ka khawlmi le ka neihmi sui le ngun pawl rak vorh thluh uh.

3.    A pathumnak ah ka ruak kuang a kapte ah ka kut a pahnih ih suah thei ding ongte rak tuah in ka kut hnih ten in suah sak uh, tiah a cah hngai.

            

Cutikah a kuttang ih ralbawi pawl cu an mang a bang ngaingai. A sullam ziang a si tiah an sut duh zet nain an sut ngam lo. An bawipa ih mithmai an zoh tikah a netabik caan a thleng vivo thlang tiah an thei. A thawthawt khal a harsa vivo. Cuihsin Alexander ralbawipa cun a thazaang neih hmuah a suah ih a kut thlir in netabik cibai a buk hngai. Cule a neihmi thazaang hmuah thawn a thucahmi ih sullam pawl a simfiang hngai.

            

A pakhatnak ih a simmi cu “Ka thih tikah ka ruak cu keimah i tuamhlawmtu siibawi pa in rak phur seh” ka timi cu minung pakhat ih nunnak dingah ziangvek siibawi thiam khalin an tuah thei lo, an run thei lo, an nung ter thei lo, zovek minung hrang khalah aamahkhaan an tuah thei lo timi langter duh ruangah a si, a ti.

            

Cule a pahnihnak “Ka ruak phum dingin in phurnak lamzin tluan ah ka khawlmi le ka neihmi sui le ngun pawl rak vorh thluh uh,” tiah ka simmi cu ka thih tikah ka ken theimi ziang hman a um lo. Ka nunsung hmuahhmuah duhham zetih ka hawl ih ka khawl rero mi hlawnthil le lennak, hminthannak pawl hi a lak men an si. Man a nei zetmi ka tikcu caan ṭha tampi a lak in ka heu ter men a si. Cuhnak cun midang tampi hrangah man neizetin ka neihsia le ka tikcu caan hman ta sehla a ṭha deuh a si, ti langternak a si, a ti.

            

A pathumnak “Ka ruak kuang a kapte ah ka kut a pahnih ih suah thei ding ongte rak tuah in ka kut hnih ten in suah sak uh” ka timi cu ka nu pum sung ihsin ka suak laiah kenmi zianghman ka nei lo. Cubangtuk ṭhiamṭhiam in ka thih tik khalah ken theimi zianghman ka nei cuang lo, ti langter duh ruangah a si, tiah thu a cahmi pawlih sullam pawl a sim ta. Cuticun Alexander in a duhthusammi netabik thucah pathum a cahta hnu ah a hmu hiar zetmi a nu ih mithmai hman hmu man ta nawn loin leitlun mi zovek hmanih el theih lomi thihnak ih dungah a thlunta a si.

Zumtu pawlin ziangtin kan hmang ve?         

Zumtu kannih pawl khalin hi leitlun kan nunnak man sunglawi zet hi ziangtin kan hmang cio timi hi ruah dingah a thupi ngaingai. Vei tampi ah zumtu kan si kan ti ko nain Pathian thu hnakin hi leitlun thil le ri, hminthannak le nomnak ziangkim kan hawl. Kan tikcu caan hmuhhmuah kan cem ter thluh. Kan Bawipa Jesuh ih in cah tami cu “A ram le a felnak hawl hmaisa ding” hi a si (Mat. 3:33f). Sikhalsehla minung kan si vekin lei tisa duhhiarnak cu kan tansan thei lo. Cuih tisa duhhiarnak dungah thlunin kan caanṭha hmuah kan cemral ter men ṭheu.

            

Minung kan si ih hi leitlun ah kan nun, kan tlangleng sungah cuih tisa thil pawl tuah ding cu kan si ko. Tansan thluh theih a si lo. Leitlunmi kan si hrih sisi. Leitlun ah kan um ih leitlun minung vekin kan tlangleng lo ahcun mithi kan si pang ding. Curuangah leitlun ih tlangleng mi cun leitlun thil le ri thu ah buaipi dingmi kan si hrih ko. Minung cun mah le neihmi tikcu caan sungah kan nung, kan tlangleng, kan cangvai ding hrimhrim a si ko.

           

Sikhalsehla ziangkim kan tuahmi poh hi kan tikcu caan hmuah cemral thluh ko in, duhhamnak thinlung pakhat lawng thawn tuah lo ding a thupi. Kan tikcu caan hi mai’ hrangah khal ṭhathnem ve si, midang hrangah khal hlawhtlingmi a si ve theinak ding hrangah hman thiam a ṭul ngaingai. Leitlunmi kan si ruangah kan nun sung hrangah timtuah in hawl le tuah kan ṭul ko. Hawl lo le tawlrel loin kan um ahcun zo in so kan eiin ding ti rawl in cawmdawl thei ringring ding? Zo in so alak in in pe thei ringring thei ding?

Curuangah kan nitin nunak hrangah cangvai kan ṭul ko. Cumi cu kan el thei lo ding. Mai’ nun sung hrangah hawl le tuah loin kan um ahcun zohman in in cawm, in pek ringring thei lo ding. In pe hman ah hmakhatte sung hrang lawng a si ding. A rei tikah a lakih in cawm dingah zokhal an thin a sau cawk lo ding. Sikhalsehla nitin kan pumcawm hrangih kan cangvai, kan hawl vivo tikah duhhamnak thinlungput nei lo ding hi a thupi zet. Kanmah tawkzawn cio thei in caanṭha hman thiam hi a thupi zet a si. Kan congah zat cio parah lungkim thiam kan ṭul a si. Cumi cu a cang thei ngaingai pei maw? tiah mah le mah sut aw in kan ruat cio a ṭul ko.

           

Thucah pathum ihsin kan zir dingmi.

Alexander ralbawipa ih thucah pawl hi khaikhawmin kan zoh tikah tuisun minung pawl khal nun in sim rero hrih a si tiah kan hmu thei. Cumi cu kan nun cio ah kan zir dingmi a um tiah ka ruat.

            

A pakhatnak ih a simmi “Ka thih tikah ka ruak le a kuang hi keimah i tuamhlawmtu siibawipa amah rori in rak phur seh” timi hi zumtu kan nun ah ruah ding thupizet a si. Sii le vai thawn kan tuamhlawm, kan zingbawl aw ih damnak ngah ding ti bang sehla mithi ding zohman kan um nawn lo ding. Sii man khungzet pawl hi nunnak va si thluh bang sehla siithiam pawl zohman an thi lo ding. Sikhalsehla tuini ah mithi tampi kan um thotho ih leitlun sii le vai in nunnak a pe thei lo ti a fiangtukmi a si. Alexander hi Pathian theitu a si lo ding nain Pathian thlarau in a theihtermi a si ding tiah lak a theih in ka ruat. Kan dam lo tikah ka ṭulmi cu sii le vai hnakin A THU ah a si. Kan damnak hi a THU ah a sum. Kan sinak in thei thluhtu Jesuh hnen pan ding hi thupizet a si. Curuangah Jesuh in, “Mi harhdam pawl in siibawi an hai lo; a na mi lawngin an hai a si. Miding pawl ko dingah ka ra lo, misual pawl ko dingah ka ra a si,” tiah a ti (Marka 2:17).  

           

 Cuihsin, “Ka ruak phum dingin in phurnak lamzin tluan ah ka khawlmi le ka neihmi sui le ngun pawl rak vorh thluh uh” a timi thucah pahnihnak khal hi a dikzetmi a si. Kan nu pum sung ihsin kan suah tikah kenmi zianghman kan nei lo. Asinain Pathian in thluasuah a phunphun in pek hngai ih sum le saw tampi, fimthiamnak a phunphun, thil ti theinak a phunphun kan nei ih ṭhansonak dingah nunkhua kan sa. Tik le cu caan kan neihmi hmuahhmuah cumi ṭhansonak ding hrangah kan cem, kan heu ter. Sikhalsehla kan thih tikah ken theimi zianghman kan nein awn lo. Kan duhzetmi sui, ngun le hlawnthil a phunphun cu kan tansan ṭul men ta a si. Curuangah hih thil pawl kan hawl tikah Pathian thei lo khawvel mi pawl bangin nung loin Pathian thawn pehzomnak nei ringring in a tawkzawn ih nun thiam ding a thupi ngaingai a si. Jesuh in, “Nan nunnak hrangih nan ṭulmi ti le rawl le nan ruangpi hrangih hnipuan pawl thu ruat le donhar in um hlah uh” a ti (Matthai 6:25). Cuihtlun ah, “Cuhnakin Pathian Uknak le a felnak hawl hmaisa sawn uhla thil dang hmuahhmuah cu a lo pebeet ding a si” tiah a THU sungih nung dingah in zirh (Matthai 6:33).

            

A pathumnak ih a simmi “Ka ruak kuang a kapte ah ka kut a pahnih ih suah thei ding ongte rak tuah in ka kut hnih te’n in suah sak uh”, timi khal hi a pahnihnak thawn pehzomnak a nei thotho. Alexander in thih le nun karlak ih a hawl rero mi hminthannak, ralnehnak, lennak pawl hi a thih tikcu ah zianghman san a tlai lo zia a theifiangmi a si. Cubangtuk in kannih khal theifiang awk ding kan ṭul ngaingai. Pathian hngilh ko in ziangtluk in kan nung ti hi kan ruat sal a ṭul. Job cu a nun hi ziangvek a si ti a theifiang tuk ve ruangah Job 1:21 ah, “Lawngfangkheh in ka suak ih lawngfangkheh in ka thi ding. Bawipa in I pek ih a tu ah a laksal. A hmin thangṭhat si ko seh” a ti thei. Curuangah zumtu u le nau, hi leitlun hlawnthil dungah thlunin Pathian thei lo ko ih hna kan ṭuan rero mi hi a netnak ah ken theimi zianghman a um lo ti thei in zir cio ding a thupi ngaingai. Paul cun, “Nun timi hi ziangso a si? Kei ka hrang ahcun nun cu Khrih a si. Curuangah ka thih khalle a hlawk sinsin”, tiah a sim ve (Filipi 2:21).

Himi thucah pathum ihsin ziangso na zir ngahmi a um?

Pathian hmin sunglawi sin koseh! Amen.

Duhdawtnak thawn,

Rev. Dr. CJ Hrang Hmung

PhD in Dev. Adm. student

30Aug2011/0100

Revised on November 12, 2012