Pathian zaangfah lamhruainak in kumpi kumkhat cu kan liam
thlangih kumthar sungah kan lutsal lala thlang. Atu caan hi liamciami kumkhat
sung Pathian ih in umpinak, lam in hruainak pawl ruat sal le zohkir in a
zaangfahnak pakhat hnu pakhat siarphah in Pathian hnenah lungawi thusim ding
caan a si. Ziangtluk caan remcang lo, caan harsa kan ti khalle kumpi kumkhat
sungah khopkham te in kan ei, harsatnak tampi kan tong phah kona’n kan pahsuak,
kan lansuak thei, himdam te in kan um, damcahnak caan tamsawn kan ngah. Ni 365
sung him le damtein a thla hnuai ah in kilkhawi ih atuvek caan qha sunglawi
ngah in kan um thei hi lungawi thusim ding hrimhrim kan si.
Kumpi kumkhat kan liam tikah cun “tikcu caan” timi hi
qhate’n ruatsal cio sehla duh a um zet ding. Kan nunnak sungah caan qha, caan
sunglawi tampi kan co ngah ih a liamzo caan sungah ziangtin kan hmang? Atu ah
teh ziangtin kan hmang rero lai? Hmailam ah Pathian zaangfahnak kan co vivo ih
kan dam cak vivo hrih ah teh ziangtin hman kan tum? Kan duh lo zawng tikcu caan
khal tampi kan pahsuak vivo zo. Kan ruah ban lomi caan qha, caan sunglawi khal
kan co. Cumi sungah “Tikcu Caan” timi cu amah te’n a herliam vivo. Kumkhat hnu
kumkhat a liam rero. Kan kum khal kumkhat hnu kumkhat kan tar vivo. Asinain kan
caan qha ziangtin kan hmang qheu? Kan co rero hrihmi “Tikcu Caan” timi thuhla
hi daithlanpi men loin thupi takih ruah ding a qul ve mi pakhat a si tiin kan
ruat cio ding a qul ko lo maw?
1. “Tikcu Caan” timi hi a tawi ngaingai.
Ca Thianghlim a zate’n kan siar tikah tikcu caan thuhla a
phunphun ih nganmi kan hmu thei. Job cangantu cun, “Ka tikcu qhatnak um loin an
liam vivo, Zualkotu hnakin a zamrang sawn. Ka nunnak cu a lan vivo, a rangzetmi
long bangin, Ar a namtu khaupi bangin a zamrang a si,” a ti (Job
9:25-26). Kan Bawipa Jesuh Khrih khalin, “Sun a si sung ahcun i thlahtu
ih hnaquan kan quan rero a qul a si. Zaan a ra thleng cing dingih zohman hna an
quan thei nawn lo ding,” tiah tikcu caan a tawizia le a thupitzia simphah in
ralrinnak in pek a si (Johan 9:4). Jeim cangantu khalin, “Nan nunnak cu caan
tawite sung a zaam ih a hlo salmi mero bangtuk a si,” tiah nunnak le mero
tahqhimnak thawn ralrinnak in pek ve (Jeim 4:14). Curuangah kan theih cio vekin
kan tikcu caan hi mitqhep kar lakte ah a liam cingcing. ‘Mitute’ timi khal kan
ngah thei sal nawn lo. Kirsal kan duh khalah kir theih a si nawn lo. ‘Tikcu
caan’ timi hi a tawi ngaingai a si, timi thudik hi ciing ringring hram uhsi.
Cumi cu sim qul loin kan thei tuk ciomi a si ko.
2. “Tikcu Caan” timi hi man a neizet ruangah a
lakin liamter ding a si lo.
Paul in, “Caan qha nan neih mi kip kha felte’n hmang uh;
ziangahtile kan san hi sansia a si. Mi aa si hlah uh; Bawipa in tuahter a lo
duhmi kha hawl tum sawn uh,” tiah forhfialnak a nei (Efe. 5:16-17). A tu kan
san hi san netnak lamah kan um, ti hi kan cingkeng ringring a qul ngaingai. Kan
nunnak sungah Pathian ih duhnak ziang a siih nunnak ih sullam khal qhate’n ruat
phah in kan comi tikcu caan ih man a neihzia fiangte’n in simmi a si. Curuangah
nitin kan comi tikcu caan qha hi a lakih liam ter men si loin kanmah le pumpak
cio parah in pek fingfingmi thil ti theinak kan hmang cio ding a thupi
ngaingai. Kumkhat hnu kumkhat, nikhat hnu nikhat kan liam rero ko na’n kan
tikcu caan hmanmi hi ziangvekin kan hmang timi qhate’n ruat kan qulzet. Tikcu
caan kan hman rero mi hi ka hrangah ziang qhathnemnak ka tuah? Midang hrangah
teh ziang ka qhathnempi ve? Pathian ram hrangah le Pathian hnaquannak hrangah
teh ziangvek in ka tikcu caan ka hmang? tiin kanmah le kanmah felzet in kan
cekfel awk ringring a qul.
Kan Bawipa Jesuh Khrih khal cu tikcu caan ih man a neihzia a
thei ruangah a nunnak caan tawite sungah man neizet in a hmang ti kan hmu. Amah
a dodaltu pawl parah thinsaunak in a lehrul, mi tampi hnenah thuthangqha a
phuang, mina a phunphun a damter, mi zovek khal hnong loin a cohlang, nauhak
pawl khal thluasuah a pek, mopuai tiang hman man neizet in a feh, a tel, amah
mawhtluk le sualpuhnak a phunphun tuahtu pawl a lehrul hngai lo ih tangdor le
thinniam tein a lehrul, ti pawl kan hmu thei.
Psychologist pawlin ‘kan tikcu caan ziangtin kan hmang timi
zoh in kan nuncan ziaza ziangvek a si tihi sim a theih,’ an ti. Kan tikcu caan
hi olte’n a liam cingcing ruangah fimkhurzet in hman hna kan thiam a qul ngaingai.
Caan a liam hnu ah siir aw sal lo dingin kan tikcu caan qhazetih kan hman thei
ding a qul ngaingai. Tikcu Caan timi hi sun caan vekin a tleu ringring lo ding.
A thimmi zaan caan khal a ra thleng cing ding. Cuih caan ah a liamciami kan
tikcu caan qha pawl ngai in, pamhmai in kan tisualmi pawl parah kan siirsalmi
tampi a um qheu. Ziangti vek in kan tikcu caan kan hmangzo va si khal le a ra
lai dingmi kan hmailam kan tikcu caan kan neih hrihmi hi a tawi vivo ti hi
theihthiam ding a qul ngaingai.
Kan nunnak tikcu caan a netnak lam pan vivo in khua a tlai
vivo tikah tuah dingmi, tuah duhmi, tuah qulmi pawl ka tuah ngah lo, ka
tuahsuak lo tiin kan siir aw leh ding. Tikcu caan a tawizia hi a liamcia
kumhlun pawl kan zohkir tikah in khihhmuh ringring.
Curuangah kan tikcu caan neihsunte, Pathian in caan qha in
peek hrihmi kumthar sungah Bawipai’ ram hrangah le amai’ sunlawinak hrangah kan
tikcu caan kan hmang cio pei. Mi va relsiatnak, mi va hmuhniam in soiselnak,
mai’ hminqhatnak ding hrangah midang va palbet, ziang siar lo um tvp kha kan
hrial hram pei. Cubang thil qha lo pawl hnakin Pathian ram hrangah, kan miphun
hrangah, kan nunnak hrangah a qhatnak in caan hman cio sawn uhsi. Cumi cu a
thupizetmi a si. Kumthar a hungsuak sal vekin hi kumthar sungah kan minungpi
pawlih qhathnemnak ding hrangah kan tikcu caan pawl kan hmang cio hram pei. Hi
khal hi thil thupi pakhat a si ve. Saam cangantu cun “Kan nun tawizia siar daan
in zirh awla, cule mifim ah kan cang ding,” a ti (Saam 90:12). Kan nunnak a
tawizia khal hniglh hlah usi. Atu hi kan tikcu caan qha kan neihmi a si.
Asile duhdawtmi casiartu, zumtu u le nau “Kan tikcu caan qha
ziangtin kan hmang?” timi thu hi na ruat ve dah maw?
Duhdawtnak thawn,
Rev. Dr. CJ Hrang Hmung
Vice Principal, Bethel Theological Seminary
Kalaymyo.
(Lairawn Magazine, December, 2006)
BTS/081206/00:30.
No comments:
Post a Comment